Σταμναγκάθι ή γιαλοράδικο: Ο βασιλιάς των χόρτων!

Είναι αυτοφυές, άγριο χορταρικό με ελαφρώς πικρή γεύση, που συναντάται στα χιονισμένα δύσβατα μέρη των ορεινών όγκων των Χανίων, στον Ψηλορείτη, στα Λασιθιώτικα βουνά, αλλά και σε απόκρημνες ακρογιαλιές όπου το χτυπάει το κύμα, το θρέφει η αλμύρα και το ιώδιο της θάλασσας, κάνοντάς το μοναδικό και προσδίδοντάς του μια καταπληκτική γεύση. Αυτό το κάνει μοναδικό στο είδος του, αφού η θαλασσινή αύρα το τροφοδοτεί με ιχνοστοιχεία που δεν τα συναντάμε στα υπόλοιπα φυτά.

Στην Κρήτη, θα το βρούμε και ως γιαλοράδικο ή ραδίκι της θάλασσας ή μαύρες.

Αν και έχει ταυτιστεί με την Κρήτη λόγω κουζίνας, το συναντάμε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Απλώς, ο κόσμος δεν το γνωρίζει και το προσπερνά!

Η συγκομιδή του άγριου σταμναγκαθιού είναι αρκετά δύσκολη και επίπονη διαδικασία και για το λόγο αυτό η τιμή του είναι ιδιαίτερα υψηλή (εάν ποτέ το βρείτε στην αγορά). Φυτρώνει σε δύσβατα μέρη, σε απόκρημνα βράχια, μέσα σε αρόλιθους (μικρές τρύπες των βράχων). Εξαιτίας της υψηλής ζήτησης το σταμναγκάθι πλέον καλλιεργείται συστηματικά και μπορούμε να το βρούμε σε πολλά καταστήματα, σε σχετικά χαμηλή τιμή. Χρειάζεται όμως, μεγάλη προσοχή για να μην ξεγελαστεί όποιος το αγοράσει. Στην εμφάνιση δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Η σημαντικότερη είναι το μέγεθος. Συνήθως το άγριο, επειδή όπως είπα μεγαλώνει σε βράχους και άγονες περιοχές, είναι μικρότερο σε μέγεθος.

Σταμναγκάθι ή γιαλοράδικο: Ο βασιλιάς των χόρτων!

Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ένα εξαιρετικό χόρτο με μοναδική γεύση και ευεργετικές ιδιότητες που μπορεί να καταναλωθεί ωμό σε σαλάτες, βρασμένο όπως τα χόρτα αλλά και με κατσικάκι, σαν αυγολέμονο ή ντελμπιέ, με λεμόνι δηλαδή και λίγο αλεύρι, σύμφωνα με την κρητική κουζίνα.

Έχει λίγες θερμίδες, περίπου 6 θερμίδες / 28 γραμμάρια, που αντιστοιχούν σε ένα φλιτζάνι τσαγιού. Επίσης, περιέχει σημαντικές ποσότητες αντιοξειδωτικών, όπως βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, β-καροτένιο, βιταμίνη Α, με μηδενικό γλυκαιμικό δείκτη και φαινόλες.

Το όνομά του, το οφείλει στη χρήση του αγκαθωτού κορμού του στο στόμιο της στάμνας, για την προστασία του νερού ή του κρασιού από τα έντομα και τα ζωύφια.

Σταμναγκάθι ή γιαλοράδικο: Ο βασιλιάς των χόρτων!

Πηγή: tasty-day.gr