Στο μικροσκόπιο της Κομισιόν οι συνδεδεμένες ενισχύσεις

Ένα πιο ευέλικτο σχήμα συνδεδεμένων ενισχύσεων, που θα επιτρέπει στα κράτη-μέλη να στοχεύσουν σε τομείς που χρειάζονται, σύμφωνα με την εθνική πολιτική τους, αιτήθηκε η χώρα μας στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ.

Μείωση των άμεσων αγροτικών ενισχύσεων για τη χρηματοδότηση των αποθεματικών κρίσης ενέκρινε η Κομισιόν

Η ελληνική αντιπροσωπεία μαζί με έντεκα κράτη-μέλη, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Κύπρο, την Τσεχία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Λετονία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία εξέφρασαν τις ανησυχίες τους σχετικά με τον τρόπο που η Επιτροπή ελέγχει την υλοποίηση του καθεστώτος των συνδεδεμένων ενισχύσεων, αμφισβητώντας τις αποφάσεις των κρατών-μελών, όσον αφορά τους όρους επιλεξιμότητας και ειδικότερα τα ποσοτικά όρια και τη στόχευση των τομέων.

Ειδικότερα, οι υπουργοί Γεωργίας της ΕΕ στις 6 Μαρτίου πραγματοποίησαν μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το μέλλον της ΚΑΠ. Η ανάγκη για περαιτέρω απλούστευση, για βελτιωμένα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων, καθώς και τα δημοσιονομικά ζητήματα ήταν αυτά που κυριάρχησαν στη συζήτηση.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης:

  • Υπήρξε μικρή ή καμία διάθεση εκ μέρους των αντιπροσωπειών για αναδιαμόρφωση της δομής του 2ου πυλώνα της ΚΑΠ, με τον Γερμανό ομοσπονδιακό υπουργό, Christian Schmidt, να τονίζει ότι οι άμεσες ενισχύσεις είναι «απαραίτητες για τη σταθεροποίηση του γεωργικού εισοδήματος, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους της αστάθειας των τιμών. Η κατάργηση του 1ου Πυλώνα (σ.σ. προς όφελος των εργαλείων διαχείρισης κινδύνου) θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και ανυπολόγιστες συνέπειες για τις αγροτικές περιοχές».
  • Οι εθνικές αντιπροσωπείες υποστήριξαν ευρέως μια ισχυρή, καλά χρηματοδοτούμενη ΚΑΠ για την περίοδο μετά το 2020, ενώ υπήρξε μια χορωδία των φωνών –Ολλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Βέλγιο, Κροατία, Σουηδία, Ιρλανδία & Αυστρία– υπέρ της μεγαλύτερης ευελιξίας για την ανακατανομή των πόρων μεταξύ του 1ου & 2ου πυλώνα σε εθνικό επίπεδο.
  • Ο συνασπισμός κρατών της Κεντρικής & Ανατολικής Ευρώπης ζήτησε ισότιμους όρους ανταγωνισμού, σε ό,τι αφορά την άμεση στήριξη, με την Πολωνία να τονίζει ότι πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία σύγκλισης των ποσοστών άμεσων ενισχύσεων για τους αγρότες σε ολόκληρη την ΕΕ.
  • Από πλευράς Γαλλίας, ο Stéphane Le Foll τόνισε, για μια ακόμη φορά, την ιδέα της θέσπισης ενός 3ου πυλώνα για τη στήριξη του εισοδήματος των αγροτών κατά τη διάρκεια περιόδων αστάθειας της αγοράς μέσω αντικυκλικών πληρωμών (σ.σ. αμερικανικό σύστημα, όπου οι αγρότες αποζημιώνονται αναλογικά, εφόσον υπάρχουν απώλειες εισοδήματος λόγω συνθηκών αγοράς). Η Γαλλία πρότεινε, επιπλέον, τη συγχώνευση των κονδυλίων συνοχής και αγροτικής ανάπτυξης, προκειμένου να υπάρχει διαθέσιμος ένας ισχυρός προϋπολογισμός σε περιφερειακό επίπεδο, ενώ ζήτησε και περαιτέρω απλοποίηση του πρασινίσματος (περισσότερο προσανατολισμένη στα αποτελέσματα).
  • Οι επιπτώσεις του Brexit στον προϋπολογισμό της ΕΕ και, συνεπώς, της ΚΑΠ ήταν στο μυαλό όλων των αντιπροσωπειών. Για τους Γάλλους, εφόσον δεν ολοκληρωθεί το Brexit, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε μία μεταρρύθμιση της ΚΑΠ πριν από το 2020 (σ.σ. οι Γάλλοι πιέζουν για διατήρηση του υφιστάμενου δημοσιονομικού πλαισίου και του αντίστοιχου προϋπολογισμού της ΚΑΠ μέχρι το 2022).

Έκκληση για μεγαλύτερη ευελιξία

Όσον αφορά το καθεστώς των συνδεδεμένων, 12 αντιπροσωπείες (Βουλγαρία, Κροατίας, Κύπρος, Τσεχία, Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Λετονία, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβενία) έκαναν έκκληση για μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή της προαιρετικής συνδεδεμένης ενίσχυσης.

Σε ένα σημείωμα που κυκλοφόρησαν μεταξύ των αντιπροσωπειών πίεσαν για απλοποιημένη διαδικασία και ενισχυμένη επικουρικότητα σε εθνικό επίπεδο για να χορηγούν συνδεδεμένη στήριξη σε συγκεκριμένους τομείς της γεωργίας, τονίζοντας ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς λόγους και υφίστανται ορισμένες δυσκολίες (σιτηρά, πρόβειο και αιγοπρόβειο κρέας, βόειο και μοσχαρίσιο κρέας, γαλακτοκομικά, πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, ρύζι, λυκίσκο, άμυλο πατάτας και οπωροκηπευτικά).

Η εφαρμογή της συνδεδεμένης ενίσχυσης στα κράτη-μέλη έχει αμφισβητηθεί έντονα από την Επιτροπή σε σχέση με τα κριτήρια επιλεξιμότητας, τα ποσοτικά όρια και τη στόχευση συγκεκριμένων τομέων, ενώ η τεκμηρίωση που απαιτείται για τους τομείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και την εκτιμώμενη ανά μονάδα στήριξη υπόκειται σε αυστηρούς ελέγχους.

Ένα προσαρμοσμένο σύστημα θα υποστηρίξει αναμφίβολα τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων σε ευαίσθητους τομείς, την παραγωγή ασφαλών και υψηλής ποιότητας προϊόντων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη διατήρηση του αγροτικού πληθυσμού, τόνισαν οι 12 αντιπροσωπείες.

Ωστόσο, Γερμανοί και Δανοί επέστησαν την προσοχή, λέγοντας ότι τυχόν αλλαγές στους κανονισμούς δεν πρέπει να έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική ανταγωνισμού της ΕΕ.

Ο επίτροπος Φιλ Χόγκαν, από την πλευρά του, ανέφερε ότι η εφαρμογή της συνδεδεμένης στήριξης είναι προαιρετική για τα κράτη-μέλη, προκειμένου να βοηθήσουν συγκεκριμένους τομείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, ενώ πρέπει να τηρούνται οι προϋποθέσεις που περιγράφονται στον βασικό κανονισμό. «Ένα μεγάλο μέρος του σχεδιασμού του μέτρου και τα κριτήρια εφαρμογής του είναι, ως εκ τούτου, στα χέρια σας και όντως υπάρχει μεγάλος βαθμός ευελιξίας για να επιτρέψει τη στόχευση του μέτρου όσο χρειάζεται», πρόσθεσε.