Τι τρέχει με την ΚΑΠ;

tsiforou-elli
της Έλλης Τσιφόρου
, υπεύθυνης του Γραφείου Βρυξελλών της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ

 

Aπό την αρχή της θητείας του ως επιτρόπου Γεωργίας της ΕΕ, ο Φιλ Χόγκαν έχει επιφορτιστεί από τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, με την απλοποίηση της ΚΑΠ ως κορυφαίας προτεραιότητας.

Μέχρι σήμερα, έχουν υιοθετηθεί μέτρα απλοποίησης της ΚΑΠ σε τέσσερις διαδοχικές φάσεις (ή «κύματα», σύμφωνα με την κοινοτική διάλεκτο), με το πιο πρόσφατο να αφορά σε μία μίνι αναθεώρηση του πρασινίσματος, που μόλις ολοκληρώθηκε.

Μια άλλη σειρά μέτρων απλοποίησης, που έχουν ως βασικό πυρήνα την ενίσχυση των εργαλείων διαχείρισης κινδύνου και των χρηματοοικονομικών εργαλείων, έχουν συμπεριληφθεί στον προτεινόμενο κανονισμό Omnibus, που αφορά την ενδιάμεση αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) της ΕΕ 2014-2020.

Τι τρέχει με την ΚΑΠ;Με βάση το σχετικό χρονοδιάγραμμα, η Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναμένεται να ψηφίσει τη σχετική Έκθεσή της τον Μάιο, ενώ το Κοινοβούλιο συνολικά θα υιοθετήσει σχετικό ψήφισμα τον Ιούνιο. Εφόσον δεν υπάρξουν καθυστερήσεις ή εκπλήξεις κατά τη διαδικασία των τριλόγων μεταξύ των κοινοτικών οργάνων, οι όποιες τροποποιήσεις θα τεθούν σε εφαρμογή από το 2018 και έπειτα.

Ένα ερώτημα που παραμένει ανοικτό είναι κατά πόσο το Κοινοβούλιο θα εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που του δίνει ο Κανονισμός Omnibus, προκειμένου να προτείνει ευρύτερες τροποποιήσεις, οι οποίες, όμως, θα μας βγάλουν από την οδό της απλοποίησης και θα οδηγήσουν σε μία ήπια αναθεώρηση «προβληματικών» σημείων της υφιστάμενης ΚΑΠ.

Με βάση το ανακοινωμένο Πρόγραμμα Εργασίας της Επιτροπής για το έτος 2017, η Επιτροπή θα προωθήσει την εκτέλεση εργασιών και θα προβεί σε ευρείες διαβουλεύσεις για την απλούστευση και τον εκσυγχρονισμό της κοινής γεωργικής πολιτικής. Το επιβεβαίωσε ο ίδιος ο πρόεδρός της, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, κατά την έναρξη της Διάσκεψης Προβλέψεων της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας στις αρχές του περασμένου Δεκέμβρη, αναφέροντας ότι «απλούστευση και εκσυγχρονισμός είναι οι λέξεις-κλειδιά και ο πρωταρχικός στόχος της ανακοίνωσης σχετικά με το μέλλον της κοινής γεωργικής πολιτικής που η Επιτροπή προτίθεται να εκδώσει πριν από το τέλος του 2017».

Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση έχει ήδη γίνει και αφορά τη δημόσια διαβούλευση που άνοιξε η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας στις αρχές του Φλεβάρη και θα «τρέχει» μέχρι τις 2 Μαΐου.

Στο πλαίσιο της ίδιας Διάσκεψης, ο επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, ανέφερε ότι «χωρίς να προκαταλαμβάνω το αποτέλεσμα, πιστεύω ότι υπάρχει ένας μικρός αριθμός βασικών αρχών, που θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει η σημαντική αυτή εργασία. Με βάση τις εμπειρίες μας στην αγορά, καθώς και τις διεθνείς δεσμεύσεις μας, η ΚΑΠ θα πρέπει να εξασφαλίζει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα της αγοράς, περισσότερο βιώσιμη γεωργική παραγωγή και πρόοδο στην ανανέωση των γενεών».

Παράλληλα, η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας, ήδη, εργάζεται πυρετωδώς σε υπηρεσιακό επίπεδο, ετοιμάζοντας εναλλακτικά σενάρια για τη μελλοντική ΚΑΠ που κυμαίνονται, όπως πάντοτε, από το πιο ακραίο στο πιο ήπιο.

Ωστόσο, παρά τη σαφή ανάληψη πρωτοβουλιών από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα πρέπει να τονιστεί ότι υπάρχουν πολλοί και αλληλοσυνδεόμενοι παράγοντες, που οδηγούν αρκετούς στις Βρυξέλλες να κάνουν λόγο για ένα θολό τοπίο ως προς το τι ακριβώς θα συμβεί σε σχέση με το μέλλον της ΚΑΠ και πότε, όπως:

  • Η ασάφεια σε σχέση με το εάν και σε ποιον βαθμό το Ευρωκοινοβούλιο θα επιχειρήσει να «ανοίξει» τη διαβούλευση στο πλαίσιο του Κανονισμού Omnibus πέραν των προτάσεων της Κομισιόν.
  • Ο πιεσμένος χρόνος μέχρι τις ευρωεκλογές του 2019, ώστε να γίνει εφικτό να ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις και να υπάρξει πολιτική συμφωνία για την ΚΑΠ μετά το 2020.
  • Η διαδικασία διαβουλεύσεων για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της ΕΕ 2021-2027, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει το 2018. Πώς θα συναποφασίσουν για το μέλλον της ΚΑΠ Ευρωκοινοβούλιο και Συμβούλιο χωρίς να γνωρίζουν ποιο θα είναι το συνολικό ύψος της χρηματοδότησης της ΚΑΠ μετά το 2020;
  • Το Brexit, καθώς αφενός δημιουργεί ένα αντικειμενικό κενό στον κοινοτικό προϋπολογισμό, γεννώντας ερωτήματα για την επίπτωση αυτού του κενού και στη συνολική χρηματοδότηση της ΚΑΠ, και αφετέρου θέτει σε κίνδυνο την ομαλή και με βάση το χρονοδιάγραμμα εξέλιξη των διαβουλεύσεων για το ΠΔΠ 2021-2027.

Σε μία ρευστή και συνεχώς αναδιαμορφούμενη πραγματικότητα, οι πολιτικοί ιθύνοντες, αλλά και οι εκπρόσωποι των παραγωγών στα κράτη-μέλη έχουν τρεις ευθύνες: την προσεκτική και αδιάλειπτη παρακολούθηση των τεκταινομένων σε επίπεδο ΕΕ, τη συστηματική προετοιμασία σε εθνικό επίπεδο μέσω επεξεργασίας στρατηγικών σεναρίων και διοργάνωσης διαβουλεύσεων μεταξύ όλων των εμπλεκομένων και, τέλος, τη συντονισμένη εθνική εκπροσώπηση στα κοινοτικά όργανα.

Το διαπιστωμένο έλλειμμα σοβαρού δημόσιου διαλόγου στη χώρα μας, που έρχονται να εντείνουν οι περιρρέουσες μη τεκμηριωμένες απόψεις και καταστροφολογίες, οι στείροι ανταγωνισμοί, καθώς και τα περίκλειστα γραφεία «πεφωτισμένων» πολιτικών και συμβούλων, ενέχει περισσότερο από ποτέ τον κίνδυνο να μας οδηγήσει σε ένα σενάριο για το μέλλον της ΚΑΠ με καθαρά ελληνικό άρωμα: το «πέρασε και δεν ακούμπησε».