Απάντηση στην παγκόσμια επισιτιστική πρόκληση, αλλά και στις προκλήσεις βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού γεωργικού τομέα, αποτελεί μια ευρύτερη υιοθέτηση των Τεχνολογιών Έξυπνης Γεωργίας (ΤΕΓ). Πρόκειται για τεχνολογίες που επιτρέπουν την αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας, σε συνδυασμό με πιο βιώσιμη και αποδοτική αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
«Οι ΤΕΓ περιλαμβάνουν τα Συστήματα Διοίκησης Πληροφοριακών Συστημάτων (ΣΔΠΣ), τις Τεχνικές Γεωργίας Ακριβείας, τους αυτοματισμούς στη γεωργία και τη ρομποτική. Αποτελούν την Τρίτη Πράσινη Επανάσταση, που είναι εδώ και είναι ψηφιακή», τονίζει στην «ΥΧ» ο Σπ. Φουντάς, επίκουρος καθηγητής και συντονιστής του ευρωπαϊκού έργου. Πρόκειται για ένα έργο, στο οποίο συμμετέχουν 13 εταίροι από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες και καλύπτουν τον χώρο της έρευνας, της εκπαίδευσης, των οργανώσεων των αγροτών, φορέων της διάθεσης και παραγωγής αγροτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού. Ο γενικός συντονισμός του σπουδαίου αυτού εγχειρήματος έχει ανατεθεί σε ένα ελληνικό Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, τη Γεωπονική.
«Το ερευνητικό πρόγραμμα Smart-AKIS θα δημιουργήσει ένα αυτοσυντηρούμενο θεματικό δίκτυο για Τεχνικές Γεωργίας Ακριβείας. Το δεύτερο έχει σχεδιαστεί για την αποτελεσματική ανταλλαγή γνώσης μεταξύ της ακαδημαϊκής και εφαρμοσμένης έρευνας, της βιομηχανίας και της γεωργικής κοινότητας. Ο προορισμός του είναι να διαδώσει άμεσα τα ερευνητικά αποτελέσματα και τις εμπορικές λύσεις και να εντοπίσει τις πραγματικές γεωργικές ανάγκες και τις καινοτόμες ιδέες που δυνητικά θα μπορούσαν να τις καλύψουν», συνεχίζει ο Σπ. Φουντάς, που οριοθετεί τα πέντε στάδια-πυλώνες, στους οποίους στηρίζεται το Smart-AKIS, ως εξής:
Πρώτον, δημιουργία καταλόγου των άμεσα εφαρμόσιμων λύσεων από το μεγάλο απόθεμα των αποτελεσμάτων της έρευνας και των εμπορικών εφαρμογών.
Το Smart-AKIS θα απογράψει τα ερευνητικά αποτελέσματα και τις βιομηχανικές εφαρμογές στον τομέα των ΤΕΓ μέσω συστηματικής ανασκόπησης των ευρωπαϊκών και εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων και των διαθέσιμων εμπορικών λύσεων στους τομείς της γεωργίας ακριβείας, των ΣΔΠΣ, των γεωργικών αυτοματισμών και της ρομποτικής. Θα περιληφθεί ένα ευρύ φάσμα λύσεων, που ξεκινά από τεχνολογίες, οι οποίες βρίσκονται ακόμα σε πειραματική/πιλοτική φάση και θα μπορούσαν να βελτιωθούν μέσω της άποψης των χρηστών, και καταλήγει σε λύσεις που έχουν υιοθετηθεί στην πράξη, αλλά δεν είναι ευρέως διαδεδομένες.
Δεύτερον, αξιολόγηση των αναγκών και των συμφερόντων των τελικών χρηστών, δηλαδή των αγροτών, και εντοπισμός των παραγόντων που επηρεάζουν την υιοθέτηση των ΤΕΓ, λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές/εθνικές ιδιαιτερότητες.
Το Smart-AKIS θα αξιολογήσει τις ανάγκες και τα συμφέροντα των αγροτών και θα προσδιορίσει και χαρακτηρίσει τους παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη, την υιοθέτηση και τη διάδοση των ΤΕΓ. Το έργο θα εντοπίσει, επίσης, τις βέλτιστες πρακτικές, όσον αφορά τη χρήση των ΤΕΓ, και θα διερευνήσει και αξιολογήσει τις υφιστάμενες διαδικασίες και τα εμπόδια για την υιοθέτηση και την ενσωμάτωση αυτών των καινοτομιών στις διάφορες περιφερειακές/εθνικές συνθήκες. Έμφαση θα δοθεί στους κοινωνικούς παράγοντες, όπως οι ανάγκες, οι πεποιθήσεις και οι πρακτικές των γεωργών.
Τρίτον, δημιουργία συνεργασιών μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων της αγοράς, βασισμένες στην καινοτομία.
Το Smart-AKIS θα διευκολύνει την ανάπτυξη διαδραστικών διαδικασιών καινοτομίας στη γεωργική αλυσίδα παραγωγής σε εθνικό/περιφερειακό επίπεδο, διοργανώνοντας ημερίδες καινοτομίας με συμμετέχοντες αγρότες, γεωργικούς συμβούλους, ερευνητές, βιομηχανικούς εταίρους και άλλους φορείς. Οι συμμετέχοντες θα μοιραστούν ιδέες, οι οποίες θα συλλεχθούν και θα επεξεργαστούν, με σκοπό την ανάπτυξη νέων ερευνητικών έργων βασισμένων στην καινοτομία ως απάντηση στις πρακτικές ανάγκες των τελικών χρηστών. Τα αποτελέσματα των έργων αυτών θα τεθούν πιο γρήγορα σε εφαρμογή, διότι θα προέρχονται από τη συνεργασία και το προσωπικό ενδιαφέρον των εμπλεκόμενων φορέων.
Τέταρτον, ανάπτυξη εργαλείου Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) για τη διαδικτυακή αξιολόγηση των ΤΕΓ και τη συλλογή των ιδεών και των αναγκών των φορέων της αγοράς.
Το Smart-AKIS θα εφαρμόσει μία σε απευθείας σύνδεση και διαδραστική προσέγγιση για την επικοινωνία, την αλληλεπίδραση και την ανταλλαγή γνώσεων μέσω της χρήσης ενός ειδικά σχεδιασμένου εργαλείου ΤΠΕ, καλούμενου ως “Πλατφόρμα Έξυπνης Γεωργίας». Η πλατφόρμα αυτή θα περιέχει πληροφορίες και γνώσεις για τις ΤΕΓ σε εύκολα προσβάσιμη μορφή για τον τελικό χρήστη και θα είναι το εργαλείο για διαδικτυακή αξιολόγηση των ΤΕΓ από τα ενδιαφερόμενα μέρη σε όλη την Ευρώπη. Ταυτόχρονα, θα επιτρέψει τη συλλογή των ιδεών και των αναγκών για έρευνα.
Πέμπτον, επαφή με την Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας «Γεωργική παραγωγικότητα και βιωσιμότητα» (EIP-Agri) και τις δομές του.
Το Smart-AKIS θα έρθει σε απευθείας επικοινωνία με το ΕΙΡ-Agri και τις επιχειρησιακές ομάδες του, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η κινητοποίηση των ενδιαφερομένων και να ενισχυθεί ο αντίκτυπος των δραστηριοτήτων και των αποτελεσμάτων του έργου για την άμβλυνση του χάσματος έρευνας και καινοτομίας στον τομέα των ΤΕΓ.
Το έργο χρηματοδοτείται από την ΕΕ με περίπου δύο εκατομμύρια ευρώ και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2019. Η «ΥΧ» θα παρακολουθεί και θα προβάλλει συστηματικά την πορεία του, τα αποτελέσματα και τις επιπτώσεις στον αγροτικό τομέα. Διότι, η ενσωμάτωση και η εφαρμογή των καινοτομιών και της γνώσης στην παραγωγική διαδικασία είναι αυτά στα οποία υστερεί τόσο πολύ η Ελλάδα, αλλά είναι και ο μονόδρομος που θα την καταστήσει πιο ανταγωνιστική.
- Νίκος Λάππας
