Καμιά φορά η λύση είναι «μέσα στα πόδια μας», ίσως γι’ αυτό ακριβώς και δεν τη βλέπουμε. Η νηπιαγωγός Αναστασία Τσενικίδου από μικρή μάζευε και έπινε τσάι του βουνού, «ήταν στο σπίτι μας πάντα», διηγείται.
Όμως, πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να σκεφτεί μαζί με τον άντρα της, Δημήτρη Παπαδόπουλο, πολιτικό μηχανικό, ότι μπορούν να το καλλιεργήσουν. Πριν από τρία χρόνια, ξεκίνησαν την καλλιέργεια σε έκταση 7-8 στρεμμάτων στο χωριό Καλλιθέα Ολύμπου στον Δήμο Ελασσόνας. Λόγω περιοχής, προτίμησε το τσάι του Ολύμπου (Sideritis scardica). «Δεν ήθελα να μπλέξω με κάτι που δεν ξέρω», εξηγεί στην «ΥΧ» η κα Τσενικίδου.
Τις ρίζες για να φυτευτεί το χωράφι τις προμηθεύτηκε από το φυτώριο βιολογικής γεωργίας Βίωμα. «Απολύτως βιολογικό γενετικό υλικό, γιατί δεν μπορείς να λες ότι παράγεις κάτι που κάνει καλό στην υγεία και να ρίχνεις φυτοφάρμακα», εξηγεί.
Οι χαμηλές απαιτήσεις της καλλιέργειας είναι σημαντικό στοιχείο, αφού έτσι μπορούν να αξιοποιηθούν ορεινά εδάφη. Η καλλιέργεια δεν ποτίζεται και το ζευγάρι κάνει μόνο σκαλίσματα. Αρκετά σκαλίσματα. «Το τσάι του Ολύμπου απλώνει, γίνεται σαν μπάλα, αλλά μέχρι να μεγαλώσει λίγο χρειάζεται συνέχεια καθάρισμα από τα χόρτα», λέει η κα Τσενικίδου.
Η παραγωγή, όμως, κάθε Ιούνιο –το υψόμετρο είναι 650 μέτρα, οπότε η συγκομιδή γίνεται σχετικά νωρίς– την ανταμείβει. Όταν ρωτώ για τη στρεμματική απόδοση, κομπιάζει λίγο: «Η μέση στρεμματική απόδοση είναι 150-170 κιλά το στρέμμα. Δεν ξέρω αν θα με πιστέψετε, αλλά εμείς βγάζουμε και 300 κιλά το στρέμμα. Περιποιούμαστε όμως πολύ το κτήμα, κάθε μέρα είμαστε εκεί πολλές ώρες».
Αφού το τσάι συλλεγεί και φτιαχτεί σε ματσάκια, η ξήρανση γίνεται με φυσικό τρόπο, σε σκιερό και δροσερό μέρος. Μέσα σε μια εβδομάδα μετατρέπεται σε ξερή δρόγη (δρόγη είναι το μέρος του φυτικού οργανισμού, π.χ. φύλλα, ή φλοιός, ή σπέρματα, που χρησιμοποιείται για τη θεραπευτική ή άλλη δράση του). Οι παραγωγοί προχωρούν τώρα σε χάρτινη συσκευασία του προϊόντος, ώστε να μπορούν να το εξάγουν σε Ρωσία και Γερμανία που υπάρχει ενδιαφέρον. Στην Ελλάδα ο ανταγωνισμός με άλλα φθηνότερα τσάγια είναι μεγάλος, ενώ στο εξωτερικό ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το είδος του τσαγιού, εξηγούν. Όσον αφορά την τιμή πώλησης, η κα Τσενικίδου τονίζει ότι εξαρτάται από την ποσότητα, ωστόσο «σίγουρα δεν πουλάμε κάτω από 10 ευρώ το κιλό».
Στην Ελασσόνα και άλλοι ασχολούνται με την καλλιέργεια του σιδερίτη. Ο Κώστας Χαλκιάς είναι εστιάτορας, αλλά επί χρόνια συνήθιζε κάθε φθινόπωρο να ανεβαίνει στο βουνό για να μαζέψει τσάι για προσωπική χρήση. Άλλωστε, η συλλογή ποσοτήτων άγριου τσαγιού για εμπορικούς λόγους απαγορεύεται από το δασαρχείο του Ολύμπου, με στόχο να προστατευτεί το φυτό που κινδύνευε σχεδόν να εκλείψει τα τελευταία χρόνια. Πολλοί ανέβαιναν να μαζέψουν τσάι, με στόχο να εξασφαλίσουν εισόδημα. Ο κ. Χαλκιάς διηγείται την περιπέτειά του. «Ξεκίνησα να μαζεύω σπόρο και τον φύτεψα σε ένα θερμοκήπιο στην περιοχή του Κιλελέρ. Παράλληλα, κάναμε ανάλυση του χώματος του Ολύμπου για να δούμε ποια ακριβώς στοιχεία περιέχει. Στην αρχή, κάποιες προσπάθειες ήταν αποτυχημένες, αλλά σιγά σιγά καταφέραμε να έχουμε σοδειά και καλλιεργούμε άγριο τσάι, που καλλιεργείται σε μια έκταση κοντά στο χωριό Κρανιά».
Ευεργετικό το τσάι του βουνού και για τα ζώα
Ο γεωπόνος της Ένωσης Αγρινίου, Νίκος Μπαρτσώκας, σε άρθρο του για την καλλιέργεια αναφέρει ότι το τσάι του βουνού παρουσιάζει ευεργετικές ιδιότητες και στη διατροφή των αγροτικών ζώων. Συγκεκριμένα: «Προσθήκη φύλλων τσαγιού του βουνού σε ποσοστό 5 ή 10g/kg τροφής στα σιτηρέσια εγκύων-θηλαζόντων χοίρων δεν επηρέασε τις αποδόσεις των χοιρομητέρων, αλλά είχε ως αποτέλεσμα:
- την αύξηση του βάρους των χοιριδίων στον τοκετό και ιδιαίτερα στον απογαλακτισμό σε επίπεδα παραπλήσια με εκείνα της προσθήκης βιταμίνης Ε (200mg/kg τροφής),
- την αύξηση του βάρους της τοκετοομάδας σε σύγκριση με μάρτυρες,
- γ) την ευζωία χοιρομητέρων και χοιριδίων λόγω της ήπιας ηρεμιστικής δράσης».
