Τους τρόπους επίτευξης «βιώσιμης παραγωγικότητας» προτείνει ευρωπαϊκή μελέτη

Η μελέτη, που ανατέθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρουσιάζει και προτείνει λύσεις για την υπέρβαση του σημαντικότερου, ίσως, σύγχρονου προβλήματος του αγροτικού τομέα, αυτού της καθήλωσης της παραγωγικότητάς του.

Μετά από δεκαετίες συνεχούς ανάπτυξης, οι ρυθμοί της αγροτικής παραγωγής φθίνουν, ενώ, παράλληλα, η εντατικοποίηση της χρήσης των επιμέρους εισροών έχει αρνητικό παραγωγικό αποτέλεσμα. Με αυτό το δεδομένο, οι συγγραφείς αναδεικνύουν τη σημασία της «αποσύνδεσης των φυσικών πόρων», δηλαδή της μείωσής τους από τον όγκο του προϊόντος που παράγεται. Με άλλα λόγια, προτείνουν την «εντατικοποίηση της βιώσιμης παραγωγικότητας», έναν όρο που χρησιμοποιείται συνεχώς ολοένα και περισσότερο στην ευρωπαϊκή πολιτική.

Στη μελέτη καταγράφεται η πορεία της παραγωγής αρκετών χωρών-μελών ως αποτέλεσμα των αυξομειώσεων της χρησιμοποιούμενης γης, των στρεμματικών αποδόσεων, του βαθμού ενσωμάτωσης της τεχνολογίας, αλλά και της τήρησης περιβαλλοντικών υποχρεώσεων. Μία ομάδα χωρών, όπως η Ολλανδία, η Γερμανία και η Δανία, επιτυγχάνει αύξηση της παραγωγής, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει τις αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Ο αντίποδας

Αντίθετα, μία άλλη ομάδα χωρών, στις οποίες συγκαταλέγεται και η Ελλάδα, αδυνατεί να παρακολουθήσει τα παραπάνω, ή να επιδείξει σημαντικούς ρυθμούς βελτίωσης της συνολικής της παραγωγικότητας. Στις περιπτώσεις αυτές, καταγράφεται και η ύπαρξη μεγάλου αριθμού πιο ηλικιωμένων αγροτών, καθώς και χαμηλότερες δαπάνες σε έρευνα και ανάπτυξη.

Καταγράφονται τέσσερις δρόμοι επίτευξης της «Βιώσιμης εντατικοποίησης», που αφορούν αγρονομικά ζητήματα, αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων, αξιοποίηση της γης και περιφερειακή ολοκλήρωση. Κάθε περιοχή της Ευρώπης απαιτεί διαφορετικούς συνδυασμούς των παραπάνω, καθώς και την κινητοποίηση του τοπικού δυναμισμού. Απαιτεί, συνεπώς, τη θέσπιση κινήτρων που δεν θα είναι γενικά και κοινά για όλη την Ευρώπη, αλλά σχεδιασμένα για την ανάγκη μίας συγκεκριμένης περιοχής.

Στη μελέτη γίνεται, επίσης, μια αποτίμηση των βασικών εργαλείων ανάπτυξης που αξιοποίησε η ΚΑΠ, από την περίοδο του επιτρόπου Μακσάρυ το 1992, έως τις μέρες μας. Τέλος, αναδεικνύει τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Συνεργασίας για την Καινοτομία (EIP) στη βελτίωση της παραγωγικότητας και της βιωσιμότητας, που αποτελεί κυρίαρχο εργαλείο πολιτικής.