Με ανακοίνωσή του, την 1η Μαρτίου, το ΥΠΑΑΤ έσπευσε να επισημάνει πως το πρόγραμμα Δακοκτονίας «θα εφαρμοστεί έγκαιρα με τον τρόπο που εφαρμόστηκε και την προηγούμενη χρονιά», συμπληρώνοντας ότι με το υπουργείο Εσωτερικών «συνεργάζονται για την επιτυχή και αποτελεσματική εφαρμογή του».
Ωστόσο, ήδη χάθηκε πολύτιμος χρόνος, εξαιτίας των αδικαιολόγητων καθυστερήσεων στις κατανομές των πιστώσεων και την άκαιρη αλλαγή στην αρμοδιότητα ευθύνης για την προμήθεια των φαρμάκων, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η εφαρμογή του προγράμματος.
Όπως επισημαίνει ο περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Απόστολος Κατσιφάρας, σε επιστολή παρέμβασής του στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλη Αποστόλου και στον αναπληρωτή υπουργό Γιάννη Τσιρώνη, ο χρόνος που απομένει είναι ελάχιστος. Ζητά να δοθούν άμεσες και αποτελεσματικές λύσεις, ώστε να στηριχτεί από κοινού η προσπάθεια βελτίωσης και εκσυγχρονισμού του προγράμματος συλλογικής καταπολέμησης του δάκου της ελιάς, προστατεύοντας έναν από τους κυριότερους πυλώνες της πρωτογενούς παραγωγής της χώρας μας, την ελαιοκαλλιέργεια. Παράλληλα, προτείνει την επεξεργασία ενός πιο αποτελεσματικού μοντέλου δακοκτονίας τριετούς εφαρμογής, ώστε να αποφεύγονται οι συνεχείς διαγωνισμοί και να μειωθεί «ο δράκος της γραφειοκρατίας».
Πιέσεις για χρήμα
Αφόρητα πιέζει ο χρόνος και στην περιφέρεια Πελοποννήσου, καθώς, μεταξύ άλλων, στις περιφερειακές ενότητες Μεσσηνίας, Αρκαδίας και Αργολίδας τα ελαιόδεντρα που πρόκειται να υπαχθούν στο πρόγραμμα δακοκτονίας έχουν αυξηθεί κατά 3 εκατ., και κατά συνέπεια τα χρήματα που έχουν πιστωθεί στην περιφέρεια δεν επαρκούν για ένα πλήρες πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου. Όπως μας αποκάλυψε ο αρμόδιος θεματικός αντιπεριφερειάρχης, Ηλίας Στρατηγάκος, τα δέντρα έχουν αυξηθεί κατά 3.200.000, εκ των οποίων 1 εκατ. από τη Λακωνία, και 1 εκατ. από τη Μεσσηνία, στο πρόγραμμα δακοκτονίας. Τώρα, το αρμόδιο υπουργείο θα κληθεί να πιστώσει με 800.000 τουλάχιστον την περιφέρεια, καθώς και τις απαραίτητες φυτοπροστατευτικές ουσίες.
«Ευτυχώς, το υπουργείο κατάλαβε ότι επρόκειτο για μία εκτός λογικής απόφαση, που έβαζε σε περιπέτειες την ελαιοκαλλιέργεια, οπότε την πήρε πίσω. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε ικανοποιημένοι, αφού αυτό που φαίνεται είναι ότι ακόμη δεν έχουν καταλάβει ότι τα κονδύλια είναι ελάχιστα», επισημαίνει η αντιπεριφερειάρχης Κρήτης, υπεύθυνη για τον αγροτικό τομέα, Θεανώ Βρέντζου. Όπως εξηγεί, η Κρήτη περιμένει μια καλή χρονιά σε επίπεδο παραγωγής, που εάν, όμως, εμφανίσει αυξημένους πληθυσμούς δάκου, θα καταστραφεί. «Θα συνεχίσουμε τον αγώνα για αύξηση των κονδυλίων. Να θυμίσω ότι πέρυσι, σε 25 περιοχές στην περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου, δεν έγινε όπως έπρεπε ο ψεκασμός, εξαιτίας αυτού του λόγου. Εάν δεν αποφασίσουν να μας ακούσουν από το υπουργείο, η κατάληξη θα είναι και φέτος τραγική», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος φόβος επικρατεί και στη Στερεά Ελλάδα. Οι ζημιές που προκάλεσε ο δάκος την περσινή ελαιοκομική περίοδο ανέδειξε την αναποτελεσματική διαχείριση των εμπλεκομένων φορέων στην καταπολέμησή του. Η μεταφορά ευθυνών από τη μια υπηρεσία στην άλλη είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή του καρπού. Οι χαμένοι της υπόθεσης ήταν οι ελαιοπαραγωγοί της περιοχής, που είδαν την παραγωγή τους μειωμένη και την ποιότητα υποβαθμισμένη. Για να προλάβουν αντίστοιχα φαινόμενα, ζήτησαν από την Περιφέρεια Στερεάς άμεση συνάντηση με τους αρμόδιους παράγοντες, οι οποίοι έχουν και την ευθύνη για τον προγραμματισμό και την εποπτεία της δακοκτονίας.
Μεγάλη η ανησυχία και στη Θεσσαλία, και δη στους ελαιοπαραγωγούς της Μαγνησίας και της Λάρισας. Στον κάμπο οι δήμαρχοι των περιοχών ζητούσαν, τουλάχιστον για φέτος, να μην υπάρξουν αλλαγές, ώστε να γίνει εγκαίρως η ηλεκτρονική δημοπρασία για την προμήθεια των απαραίτητων φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων για την προστασία της ελαιοπαραγωγής από τον δάκο. Όπως υποστηρίζει ο προϊστάμενος του Τμήματος Φυτοπροστασίας της ΠΕ Λάρισας, Δημ. Σταυρίδης, «η δακοκτονία πρέπει να γίνει συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και με πρόγραμμα. Έστω κι ένας να μην ψεκάσει σωστά τα δέντρα του, ο δάκος μπορεί να επηρεάσει ολόκληρη περιοχή. Υπολογίζεται ότι τα οικονομικά οφέλη από την έγκαιρη διενέργεια του προγράμματος στη Θεσσαλία σε ετήσια βάση ξεπερνούν τα 5 εκατ. ευρώ».
Στον νομό Χαλκιδικής, αν και έχει γίνει η κατανομή των πιστώσεων, που σημαίνει ότι υπάρχουν λογιστικά κονδύλια για την έναρξη του προγράμματος, παραμένει ανοιχτό το θέμα του εάν είναι δεσμευμένα και τα αντίστοιχα ποσά για την εφαρμογή του. Σχετικά με την πρόθεση του ΥΠΑΑΤ, ο πρώην διευθυντής της ΔΑΟΚ Χαλκιδικής και υπεύθυνος του περσινού προγράμματος δακοκτονίας, Κωνσταντίνος Τερτιβανίδης, κάνει λόγο για σωστή απόφαση, αλλά λάθος timing. «Ο χρόνος της μεταβίβασης της αρμοδιότητας είναι λανθασμένος», τονίζει ο κ. Τερτιβανίδης. «Απαιτείται διεθνής διαγωνισμός για το πρόγραμμα, ο οποίος μπορεί να κρατήσει έως και 6 μήνες. Εάν υποβληθούν και ενστάσεις, ενδεχομένως να μη γίνει ποτέ».
Την αντίθεσή του να περάσει η δακοκτονία σε εργολάβους εκφράζει, μιλώντας στην «ΥΧ», ο ελαιοπαραγωγός και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Θάσου Νίκος Χρυσάφης. «Η δακοκτονία γινόταν από την περιφερειακή διοίκηση με χρηματοδότηση από το υπουργείο και στην πορεία άρχισαν να συνδράμουν οι συνεταιρισμοί, γεγονός με το οποίο διαφωνούμε, γιατί δεν μπορούν να επιβαρυνθούν με το κόστος της. Πληροφορούμαι ότι κάποιοι συνεταιρισμοί αποδέχτηκαν να αναλάβουν ορισμένα τμήματα οι εργολάβοι». Επισημαίνει ότι η δακοκτονία συχνά δεν είναι αποτελεσματική γιατί ξεκινάει σε περίοδο που ο δάκος έχει αναπαραχθεί.
Από την πλευρά του, πάντως, το υπουργείο σημειώνει πως έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για την προμήθεια των υλικών δακοκοτονίας, και ότι «οι ανάγκες σε δακοκτόνα υλικά για τον 1ο ψεκασμό, ο οποίος υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί να πραγματοποιηθεί στις αρχές Ιουνίου, είναι ήδη καλυμμένες».
Νικολέτα Τζώρτζη, Γιώργος Αργυρίου, Κάλια Πετσαλάκη, Γιάννης Σάρρος, Γιώργος Ρούστας, Αφροδίτη Χρυσοχόου, Μαρία Αμπατζή
