tristetsa

Το τοπίο σχετικά με τους τρόπους αντιμετώπισης του ιού της τριστέτσας ξεκαθάρισε, μιλώντας στην «Ύπαιθρο Χώρα», η Χριστίνα Βαρβέρη, διευθύντρια του Τμήματος Φυτοπαθολογίας και προϊσταμένη του Τμήματος Ιολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου. Όμως, όπως φαίνεται, η –καθαρή πλέον– εικόνα αποδεικνύεται εξίσου δυσοίωνη με πριν.

«Από το 2009, όταν ξεκίνησαν οι εντατικοποιημένοι έλεγχοι στα πλαίσια προγράμματος του υπουργείου, εξετάζονται περίπου 20.000 δέντρα ετησίως. Από τότε και μέχρι σήμερα, κάθε χρόνο, ο αριθμός των προσβεβλημένων δέντρων βαίνει αυξανόμενος. Πέρυσι, από τους 20.000 ελέγχους, 600 δέντρα βρέθηκαν να φέρουν τον ιό», μας αναφέρει η κα Βαρβέρη. «Πρόκειται για έναν ιό ο οποίος έχει επεκταθεί αρκετά, και ιδιαίτερα στην περιοχή της Αργολίδας. Χρειάζεται να ακολουθηθούν νέοι τρόποι αντιμετώπισης, καθώς η καύση των προσβεβλημένων δέντρων δεν αρκεί για να ανακόψει την πορεία του. Αυτήν τη στιγμή, η επέλαση του ιού επιτάσσει τη ριζική αλλαγή του συστήματος καλλιέργειας και εμβολιασμού των εσπεριδοειδών», τονίζει χαρακτηριστικά. Το Μπενάκειο έχει προτείνει, μεταξύ άλλων, εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, πως επιβάλλεται η σταδιακή αντικατάσταση της νεραντζιάς ως υποκειμένου εμβολιασμού. Αυτή η πρακτική είναι που εξάλειψε την τριστέτσα από την Ισπανία, τη χώρα από την οποία μας ήρθε εξαρχής. Μέχρι στιγμής, όμως, το ινστιτούτο ομιλεί μη ακουόμενο, παρά το γεγονός ότι το ίδιο το υπουργείο ζήτησε τη συνδρομή του.

«Η πρότασή μας προς το υπουργείο ανέφερε κατ’ αρχάς πως πρόκειται για έναν καταστρεπτικό ιό, από τα σπουδαιότερα παθογόνα καραντίνας της χώρας, ο οποίος μπορεί να ξεράνει τα δέντρα όταν το υποκείμενο εμβολιασμού είναι ευπαθές. Τι σημαίνει αυτό; Ότι όταν υποκείμενο είναι η νεραντζιά, που είναι ιδιαίτερα ευπαθής στον ιό, τότε το προσβεβλημένο δέντρο ξεραίνεται. Η μεγάλη εξάπλωσή του οφείλεται αφενός στο ότι μπήκε με μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό το 2000 από την Ισπανία, άρα υπήρξαν πολλαπλές  αλλά από εκεί και μετά εξαπλώνεται κυρίως με τις αφίδες (έντομα που παρασιτούν τους κορμούς των εσπεριδοειδών, μεταφέροντας τον ιό από δέντρο σε δέντρο). Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόβλημα στην Ισπανία έχει λυθεί, καθώς άλλαξε ο τρόπος καλλιέργειας. Σύμφωνα με την κα Βαρβέρη, το Ινστιτούτο βρίσκεται σε συνεχή ανταλλαγή πληροφοριών και δεδομένων για την ασθένεια, με τις αρμόδιες ισπανικές αρχές.

Δύο χρόνια σιγή ασυρμάτου

Δυστυχώς, όπως σε πολλά κρίσιμα ζητήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, έτσι και στην περίπτωση της τριστέτσας, η ολιγωρία των υπευθύνων έκανε και πάλι το θαύμα της. Το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο έχει καταθέσει προτάσεις αντιμετώπισης της τριστέτσας, και μάλιστα μετά από πρόσκληση του ΥΠΑΑΤ, από τον Ιανουάριο του 2016 (!). Τι, άραγε, κάνει τις προτάσεις αυτές αόρατες στα μάτια των αρμοδίων; Πρέπει να καταστραφεί η παραγωγή εσπεριδοειδών στη χώρα, για να ασχοληθούν με το ζήτημα που οι ίδιοι κάλεσαν εξ αρχής το Ινστιτούτο να συνδράμει στην εξεύρεση λύσης; Χρόνο με τον χρόνο, έλεγχο με τον έλεγχο, η τριστέτσα εξαπλώνεται. Από την Αργολίδα, όπου ξεκίνησε, πλέον έχουν βρεθεί κρούσματα Λακωνία, Άρτα και Ηγουμενίτσα, ενώ ο ιός εμφανίζει και νέα στελέχη. «Η Κρήτη έκανε την καλύτερη δουλειά», μας λέει η κα Βαρβέρη. «Βγάζουν τις καλλιέργειες εσπεριδοειδών και τις αντικαθιστούν με αβοκάντο, που και δεν απειλείται από την τριστέτσα και έχει πολύ μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους», καταλήγει.