Απλούστευση των διαδικασιών για τους βιοκαλλιεργητές σε όλα τα επίπεδα, δημιουργία χωροταξικού των αγροκτημάτων και απλούστευση των αδειοδοτήσεων των σταβλικών εγκαταστάσεων. Αυτοί αποτελούν τους τρεις άμεσους στόχους του νέου αναπληρωτή υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, σύμφωνα με όσα ανέφερε σε συνέντευξή του στην «ΥΧ» μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Ωστόσο, ο Γιάννης Τσιρώνης μάς παρουσίασε τις προθέσεις σε θέματα όπως αυτό της μείωσης του κόστους παραγωγής στην κτηνοτροφία, σημειώνοντας ότι μόνο αν δημιουργηθούν «συνεταιριστικές επιχειρήσεις» θα υπάρξει αποτέλεσμα. Μας αποκάλυψε, ακόμα, ότι τις επόμενες ημέρες θα προκηρυχθεί το μέτρο των βιολογικών του Νέου ΠΑΑ, ενώ όσον αφορά τις επιστροφές του ΕΦΚ αγροτικού πετρελαίου, τόνισε ότι δεν θα γίνει πριν τις αρχές του 2017.
Ποια θα πρέπει να είναι η βάση στην οποία θα στηριχθεί το ελληνικό συνεταιριστικό μέλλον των αγροτών και των κτηνοτρόφων;
Οι συνεταιρισμοί, όπως και πολλά άλλα πράγματα στην Ελλάδα, κομματικοποιούνται, και αυτό είναι λάθος. Θα πρέπει επίσης να λειτουργούν με γνώμονα την παραγωγικότητα και όχι με τις επιδοτήσεις. Στην πράξη, αυτό που χρειάζεται είναι να δημιουργηθούν συνεταιριστικές επιχειρήσεις με καθετοποίηση στις εισροές και τις εκροές. Βάση επίσης θα πρέπει να δοθεί τόσο στη μεταποίηση όσο και στις συμβολαιακές μορφές γεωργίας και κτηνοτροφίας, ώστε το προϊόν να είναι διασφαλισμένο.
Έχετε ταχθεί υπέρ της ειδικής σήμανσης των ελληνικών κτηνοτροφικών προϊόντων, ώστε να αποκτήσουν υπεραξία. Για τι είδους σημάνσεις μιλάμε και πόσο εφικτή είναι η επίτευξη του στόχου αυτού;
Προκειμένου να πούμε ότι βγάζουμε ένα τέτοιου είδους προϊόν στο ράφι με μια ειδική σήμανση, όπως για παράδειγμα της εκτατικής κτηνοτροφίας, πρέπει πρώτα να γίνει μια έρευνα αγοράς, ώστε να δούμε αν υπάρχει η δέουσα απήχηση. Αν δηλαδή το προϊόν δεν κερδίσει την αγορά πρώτα από όλα με τα γευστικά του χαρακτηριστικά, τότε δεν κάνουμε τίποτα. Για τον λόγο αυτό, στη χώρα μας πρέπει να εκμεταλλευτούμε το πλεονέκτημα του τουρισμού. Τι εννοώ. Μπορούμε στα γεύματα των μεγάλων ξενοδοχείων να εντάξουμε κάποια τέτοια προϊόντα ώστε να δούμε αν έχουν ζήτηση. Δεν έχει νόημα να δημιουργήσουμε απλά ένα ακόμα σήμα που δεν θα έχει αντίκρισμα στον καταναλωτή.
Πρόσφατα, σε συναντήσεις με τους βιοκαλλιεργητές, αναφερθήκατε στις προοπτικές για τη δημιουργία ξεχωριστού από τους συμβατικούς αυτοδιαχειριζόμενου φορέα Αγορών Βιοκαλλιεργητών. Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του;
Αυτό έχει ωριμάσει. Μπορώ λοιπόν να σας πω ότι έχει δοθεί εντολή από τον υπουργό, την Τρίτη 20 Δεκεμβρίου να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία. Οι βιολογικές αγορές θα έχουν πια μια δική τους αυτόνομη διαχείριση. Σίγουρα θα έχουμε αγορές βιοκαλλιεργητών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και κάποιες άλλες πόλεις της Ελλάδας. Μένει να αποφασιστεί από τους ίδιους τους παραγωγούς πού θα συμμετάσχουν. Εκτός από τα νωπά προϊόντα, σε αυτές τις λαϊκές αγορές ο καταναλωτής θα μπορεί να βρει και προϊόντα όπως βιολογικό μέλι κ.ά. Αυτό όμως θα ρυθμιστεί από τους ίδιους. Εγώ ακούω τις προτάσεις τους και προσπαθώ να βάλω τον προβληματισμό στην κουβέντα.
Όσον αφορά την πρόληψη και την αντιμετώπιση των ζωονόσων που πλήττουν το ζωικό κεφάλαιο, όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν προβλήματα λόγω των υποστελεχωμένων κτηνιατρικών υπηρεσιών. Πώς θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα;
Εισηγήθηκα σήμερα (σ.σ. 13/12) αν μη τι άλλο -κατά τα πρότυπα του υπουργείου Παιδείας- όταν είναι κενή μια οργανική θέση να αναπληρώνεται. Όπως λοιπόν δεν μένει μια τάξη χωρίς δάσκαλο, να μην μένει και η υπηρεσία χωρίς κτηνίατρο. Αυτό θα γίνει χρησιμοποιώντας το ίδιο μοντέλο από το ΑΣΕΠ με τους επιλαχόντες. Δυστυχώς, δεν μπορούμε να κάνουμε προσλήψεις, αλλά μπορούμε να αναπληρώσουμε. Λείπουν πολλοί κτηνίατροι σε άδειες –για διάφορους λόγους– άνευ αποδοχών ή για λόγους λοχείας κ.ά. Θα μπορούσαμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε μια άλλη εναλλακτική λύση με προσωρινές συμβάσεις μέσω του ΠΑΑ. Πιστεύω παρόλα αυτά ότι θα πρέπει να βρεθεί κάποια στιγμή μια μόνιμη λύση.
Μεταξύ των αρμοδιοτήτων σας είναι και ο ΕΦΕΤ. Έχετε μιλήσει για ανάγκη αύξησης των προστίμων που αφορούν τις παραβάσεις επιχειρήσεων τροφίμων. Ποια είναι η θέση σας;
Το σημαντικό είναι να εισπράττονται τα πρόστιμα. Πρέπει, λοιπόν, να επιταχυνθεί η διαδικασία αυτή, ώστε να χρηματοδοτηθεί και ο ελεγκτικός μηχανισμός του Οργανισμού. Όμως, υπάρχουν και άλλες διοικητικές ποινές, όπως το προσωρινό κλείσιμο, το οποίο πονάει πολύ περισσότερο από τα πρόστιμα. Αυτό είναι κάτι που θα εισηγηθώ στον υπουργό. Μπορεί αυτό να μην εφαρμοστεί σε όλα τα προϊόντα, αλλά για παράδειγμα στο ελαιόλαδο, που αποτελεί εθνικό προϊόν, δεν μπορούμε να παίζουμε και να… λερώνουμε την εικόνα προς τα έξω. Επίσης, δεν μπορούμε να παίζουμε σε παραβάσεις που έχουν να κάνουν με την υγεία των καταναλωτών. Σε αυτά πρέπει να είμαστε αυστηροί.
Οι φετινές αγροτικές κινητοποιήσεις είναι προ των πυλών. Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους αγρότες;
Ήδη την προηγούμενη εβδομάδα πήγα στον Λαγκαδά και στα Κύμινα και είδα τους αγρότες. Επίσης, έχω δεχθεί στο γραφείο μου πολλούς εκπροσώπους τους και θα συνεχίσω να τους βλέπω και να ταξιδεύω. Πάντα ειρηνικά, πάντα με σεβασμό στη διαφορετικότητα. Το γραφείο μου είναι ανοιχτό. Το έχω ξαναπεί. Οι αγρότες έχουν μια έμφυτη σοφία. Πρέπει να τους αφουγκραζόμαστε και να ικανοποιούμε όσα από τα αιτήματά τους μπορούμε και έχουμε την δυνατότητα.
Οι αλλαγές για τις σταβλικές εγκαταστάσεις
Η αδειοδότηση των σταβλικών εγκαταστάσεων αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των κτηνοτρόφων. Έχετε πει πως στόχος του υπουργείου είναι να μειώσει τη γραφειοκρατία, δημιουργώντας μια one stop διαδικασία. Έχει προχωρήσει η προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση; Πότε θα εφαρμοστεί;
Καταρχάς, θα πρέπει να διαχωρίσουμε τις σταβλικές εγκαταστάσεις στις υφιστάμενες και στις νέες. Θεωρώ ότι οι υφιστάμενες πρέπει να ακολουθήσουν τη λογική –στον βαθμό που δεν υπάρχει μια τελεσίδικη ένσταση από την αρχαιολογική υπηρεσία κ.ά.– της νομιμοποίησης και της καταγραφής τους με μια απλή διαδικασία. Θα πρέπει ωστόσο να προηγηθεί συνεννόηση και με το υπουργείο Περιβάλλοντος, αφού εμπλέκεται επίσης στο θέμα. Πρέπει να γίνει, λοιπόν, μια σύσκεψη γι’ αυτό το θέμα ώστε να προχωρήσουμε.
Όσον αφορά τις νέες εγκαταστάσεις, θεωρώ ότι θα πρέπει να τεθούν κάποιες προϋποθέσεις για τη λειτουργία τους. Μελετάμε την έκδοση μιας πρότυπης περιβαλλοντικής δέσμευσης (ΠΠΔ, μια β΄κατηγορίας αδειοδότηση) και όταν πληροί κάποιος τα κριτήρια, αυτομάτως να παίρνει άδεια λειτουργίας. Σε αυτό θα πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι δεν μπορεί να αποτελεί κώλυμα η ύπαρξη εγκατάστασης όταν υπάρχουν εκτός σχεδίου σπίτια. Από εκεί και πέρα, για υφιστάμενες εγκαταστάσεις μέσα σε παραδοσιακούς οικισμούς, νομίζω ότι η πιο εύλογη λύση είναι να αδειοδοτείται –πάντα με κάποιους όρους καθαριότητας κ.ά.– όσο είναι εν ζωή ο κτηνοτρόφος.
Επιστροφή ΕΦΚ στις αρχές του 2017
Μια άλλη εκκρεμότητα του υπουργείου σας έχει να κάνει με την επιστροφή του ΕΦΚ αγροτικού πετρελαίου από το 2013. Τι πρέπει να γνωρίζουν οι αγρότες; Έχουν ακουστεί πολλά και πάμε από μήνα σε μήνα…
Το θέμα είναι στο υπουργείο Οικονομικών. Είμαστε σε διαπραγμάτευση. Σύμφωνα με όσα εκτιμώ, οι πιστώσεις θα γίνουν στις αρχές του 2017. Περισσότερα πράγματα θα γνωρίζουμε μέχρι το τέλος του έτους. Ωστόσο, δεν υπάρχει κάποιο ταμειακό πρόβλημα. Οπότε θα έχουμε μια καλή εξέλιξη.
Το σχέδιο για τα βοσκοτόπια
Ποιο είναι το σχέδιο σας για την εξεύρεση λύσης με τα βοσκοτόπια;
Θα πρέπει επισημάνουμε ότι είναι άλλο πράγμα οι βοσκήσιμες γαίες και άλλο οι επιλέξιμες βοσκήσιμες γαίες. Στις επιλέξιμες βοσκήσιμες γαίες έχει κάνει μια πάρα πολύ καλή δουλειά ο υπουργός. Πρέπει, λοιπόν, να εξηγήσουμε στους Ευρωπαίους και να το καταλάβουν ότι η εκτατική κτηνοτροφία γίνεται -σε συντριπτικό ποσοστό της- σε δασικές εκτάσεις. Εκείνο που πρέπει να γίνει είναι οι μελέτες βοσκοϊκανότητας της κάθε περιοχής, και από ό,τι γνωρίζω είμαστε σε πολύ καλό δρόμο. Όταν θα τις έχουμε, τότε θα υπάρχουν επιχειρήματα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς να μην αμφισβητούν τις βοσκήσιμες γαίες μας. Αν είχαμε στην Ελλάδα δασικούς χάρτες και δασολόγιο, τα πράγματα θα ήταν πιο εύκολα.
Αυτό είναι το τυπικό κομμάτι. Στο ουσιαστικό κομμάτι έχουμε προβλήματα με τη λόγγοση (σ.σ. βλάστηση από θαμνώδη δέντρα όπως πουρνάρια, κουμαριές κ.λπ.), αφού εγκαταλείφθηκαν ολόκληρες περιοχές στην Ελλάδα λόγω διαφόρων γεωπολιτικών αλλαγών. Πρέπει λοιπόν να γίνουν ολόκληρες παρεμβάσεις από τη διεύθυνση δασών του ΥΠΕΚΑ, που έχει την τεχνογνωσία (με επιλεγμένη υλοτομία, φύτευση κατάλληλων φυτών κ.ά.), ώστε να δώσουμε νέες μεγάλες εκτάσεις στους κτηνοτρόφους μας. Επιπλέον, πρέπει να έχουμε προγράμματα δάσωσης, τα οποία προστατεύουν και από την κλιματική αλλαγή, για την περιβαλλοντική αναβάθμιση περιοχών που έχουν χάσει κάθε ίχνος βλάστησης.
ΠΑΑ και Βιολογικά
Σε τι φάση είναι η διαδικασία για την προκήρυξη του νέου μέτρου για τα βιολογικά μέσα από το ΠΑΑ 2014 – 2020;
Η προκήρυξη είναι έτοιμη και την επόμενη εβδομάδα θα βγει στον αέρα. Απλοποιήσαμε όλα εκείνα τα σημεία που δημιουργούσαν προβλήματα στο παρελθόν και σχετίζονταν για παράδειγμα με την συγκαλλιέργεια, την πολυκαλλιέργεια, τον κατακερματισμό, το θέμα του αγροτικού συμβούλου και πάνε στην κατεύθυνση που ζητούσαν οι παραγωγοί. Όσον αφορά τις εκκρεμότητες πληρωμών από τα παλιά προγράμματα,, με ενημέρωσαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες ότι οι ΔΑΟΚ πληρώνουν το 2013 και αρχές του άλλου χρόνου θα πληρωθεί και το 2014. Η αδιέξοδη λοιπόν κατάσταση την οποία κληρονομήσαμε, τείνει να ομαλοποιηθεί.
Κόστος παραγωγής
Υπάρχει σχέδιο για την μείωση του κόστους παραγωγής (ζωοτροφές, ενέργεια κ.ά.);
Όσον αφορά την ενέργεια σίγουρα θα πρέπει να στραφούμε και σε άλλες μορφές, ώστε να αξιοποιηθούν και οι ίδιοι οι ενεργειακοί πόροι της κτηνοτροφίας. Για παράδειγμα, από τα υποπροϊόντα των σφαγείων μπορούμε να παράγουμε βιοντίζελ. Αυτή είναι μια κερδοφόρα δραστηριότητα. Οι κτηνοτρόφοι όμως δεν έχουν την δύναμη να προβούν σε τέτοιες μεθόδους παραγωγής ενέργειας. Αυτό θα το επιτύχουν μόνο αν υπάρχουν μεγαλύτερα και πιο βιώσιμα σχήματα. Αυτή την στιγμή, στην ολλανδική χοιροτροφία, το 40% του τζίρου –όπως με πληροφόρησαν οι ίδιοι οι χοιροτρόφοι– είναι από τα υποπροϊόντα.
Σε εμάς, αυτό χάνεται. Όταν λοιπόν δεν έχουμε οργανωμένα σφαγεία, τότε δεν μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί. Όσον αφορά στις ζωοτροφές, θα πρέπει να αντιληφθούμε πως όταν θέλουμε για παράδειγμα να φέρουμε ένα καράβι σόγια, τότε η διαπραγματευτική δύναμη των κτηνοτρόφων θα είναι πολύ καλύτερη αν είναι οργανωμένοι σε μεγάλα σχήματα. Μόνο έτσι θα επιτύχουν καλύτερες τιμές που θα ρίξει το κόστος παραγωγής. Αυτή η πρακτική όμως απαιτεί την ύπαρξη εγκαταστάσεων, logistics κ.λπ. Όλα αυτά απαιτούν με τη σειρά τους οικονομία κλίμακος, που θα επιτευχθεί μόνο μέσα από την συνεργατικότητα. Οι ελληνικές μονάδες πρέπει να δικτυωθούν, αλλιώς δεν θα μπορούν να διαπραγματευτούν με τους εμπόρους.
