Α.Σ Τυμπακίου: Πλήρης αξιολόγηση σε 133 Ελληνικές ποικιλίες ντομάτας

Ο Αγροτικός Οπωροκηπευτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Τυμπακίου συμμετέχει ως εταίρος στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα EU-TRADITOM/634561- ‘Παραδοσιακές ποικιλίες τομάτας και καλλιεργητικές πρακτικές: Μια περίπτωση για γεωργική διαφοροποίηση με επιπτώσεις στην επισιτιστική ασφάλεια και την υγεία του ευρωπαϊκού πληθυσμού’.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε το Μάρτιο του 2015 και θα ολοκληρωθεί τον Αύγουστο του 2018. Μέσω του προγράμματος επιδιώκεται η αξιολόγηση της βιοποικιλότητας της τομάτας που υπάρχει στη λεκάνη της Μεσογείου όσον αφορά το σύνολο των χαρακτηριστικών (απόδοση στον αγρό, γεύση, διατήρηση μετά τη συγκομιδή) ώστε να υπάρχει η γνώση των δυνατοτήτων αυτού του γενετικού υλικού και η αξιοποίηση τους σε προγράμματα βελτίωσης. Στα πλαίσια του προγράμματος αυτού, ο Α.Σ. Τυμπακίου με υπεύθυνους τους κ. Νικολούδη Κωνσταντίνο, κ. Κουκουλάκη Κωνσταντίνο, κ. Μπερκάκη Εμμανουήλ και σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα του Ομότιμου Καθηγητή κ. Άγγελου Κανελλή/Αθανάσιος Κουκουνάρας, Στέφανος Κώστας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης πραγματοποίησε στη διάρκεια του 1ου έτους του έργου την καλλιέργεια 133 παραδοσιακών Ελληνικών ποικιλιών τομάτας (Εικ. 1), στις οποίες έγινε για πρώτη φορά πλήρης αγρονομικός και μετασυλλεκτικός χαρακτηρισμός τους.

Τη 2η χρονιά του προγράμματος επιλέχθηκαν 30 ποικιλίες βάσει των καλύτερων αγρονομικών και μετασυλλεκτικών χαρακτηριστικών τους, που επέδειξαν κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας τους. Η περαιτέρω αξιολόγηση περιελάβανε σύγκριση τους με ποικιλίες, που καλλιεργούνται σε Μεσογειακές χώρες, όπως η Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και το Ισραήλ.

Ποικιλομορφία του γενετικού υλικού που καλλιεργήθηκε στον Α.Σ. Τυμπακίου
Ποικιλομορφία του γενετικού υλικού που καλλιεργήθηκε στον Α.Σ. Τυμπακίου

Πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής ενός αναστολέα της δράσης του αιθυλενίου στη διατήρηση καρπών παραδοσιακών ποικιλιών με θετικά αποτελέσματα, αφού παράτεινε το χρόνος ωρίμανσης από το στάδιο αλλαγής του χρώματος (breaker) στο ώριμο κόκκινο (red) από 24 έως 70% ανάλογα με την ποικιλία.

Σήμερα, διανύοντας τον 3ο χρόνο του έργου πραγματοποιείται η καλλιέργεια 20 αυστηρά επιλεγμένων ποικιλιών και η σύγκριση τους με σύγχρονα καλλιεργούμενα υβρίδια τομάτας, καθώς και η επίδραση της μειωμένης άρδευσης και αλατότητας σε παραδοσιακές ποικιλίες. Τα δεδομένα που θα συγκεντρωθούν αφορούν σημαντικές αγρονομικές παραμέτρους (απόδοση, μορφολογικά χαρακτηριστικά του άνθους, των φύλλων καθώς και του καρπού), οργανοληπτικά και διατροφικά χαρακτηριστικά (διαλυτά στερεά συστατικά, οξύτητα, αντιοξειδωτική ικανότητα, βιταμίνη C, αρωματικές ουσίες κλπ) καθώς και μετασυλλεκτικές παραμέτρους (ωρίμανση, διατηρησιμότητα καρπών καθώς και γονιδιακή ανάλυση). Παράλληλα, καλλιεργούνται 194 παραδοσιακές ποικιλίες για την παραγωγή σπόρου ώστε να διατηρηθεί αυτό το πολύτιμο υλικό σε Τράπεζες Γενετικού Υλικού.

Στα πλαίσια ενημέρωσης του έργου πραγματοποιήθηκε εκδήλωση ενημέρωσης για τη σημασία του γενετικού υλικού και παρουσίαση του προγράμματος και στα  δύο τμήματα της ΣΤ τάξης του 3ου Δημοτικού Σχολείου Τυμπακίου σε συνεργασία με τη Δ/ντρια του σχολείου κα. Αλεγκάκη Ελευθερία και τις εκπαιδευτικούς των τάξεων, κα. Βαργιακάκη Στέλλα (Στ1) και κα. Τυχάλα Μαρίνα (Στ2).

Παρουσιάστηκε βήμα-βήμα η διαδικασία αναπαραγωγής της τομάτας από το σπόρο μέχρι τη συγκομιδή, ενώ δόθηκε η ευκαιρία στα παιδιά να εξερευνήσουν μέρος της πλούσιας βιοποικιλότητας της ντομάτας (Εικ. 3, 4, 5) συμμετέχοντας και σε γευστική δοκιμή.

Μέρος των αποτελεσμάτων παρουσιάστηκαν στα πλαίσια του 28ου Επιστημονικού Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών που διεξήχθη 16-20 Οκτωβρίου 2017 στη Θεσσαλονίκη. 

Οι δεκαπέντε ποικιλίες και υβρίδια που δοκίμασαν οι μαθητές του 3ου Δημοτικού Σχολείου Τυμπακίου.
Οι δεκαπέντε ποικιλίες και υβρίδια που δοκίμασαν οι μαθητές του 3ου Δημοτικού Σχολείου Τυμπακίου.