των Μαρίας Αµπατζή, Μελίνας Ζιάγκου, Γιάννη Ρούστα, Γιάννη Σάρρου, Αφροδίτης Χρυσοχόου
Αυξηµένων απαιτήσεων και ιδιαιτερότητας, που αφορούν κυρίως την εργασία και το κόστος που συνεπάγεται η διαδικασία της συγκοµιδής, αποδεικνύονται το φρέσκο κρεµµυδάκι, το πράσο και το σέλινο. Αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά, σε συνδυασµό µε το γεγονός ότι, κυρίως τα τελευταία χρόνια, ο περιορισµός της ζήτησης και οι τιµές που απολαµβάνει ο παραγωγός δεν ενθαρρύνουν τη διατήρηση της καλλιέργειας, οδηγούν συχνά, ακόµα και στις περιοχές όπου παραδοσιακά συγκεντρώνεται η παραγωγή, σε µείωση των στρεµµάτων καλλιέργειας, ιδίως στο φρέσκο κρεµµύδι και στο σέλινο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην περιοχή των Ψαχνών, το χλωρό κρεµµυδάκι µετά βίας καταλαµβάνει 200 στρέµµατα, όταν παλαιότερα είχε φτάσει τα 1.500, και στη νέα φύτευση «πολλά θα είναι εάν καλλιεργηθούν 50 στρέµµατα», µας λέει ο γραµµατέας της ΕΑΣ Εύβοιας, Κώστας Τζαβάρας. Όπως εξηγεί, µόνο το κόστος συγκοµιδής ανέρχεται σε 30-40 λεπτά το κιλό, γιατί απαιτεί καθάρισµα από τις λάσπες, ξεφλούδισµα κ.λπ., προκειµένου να φτάσει στον καταναλωτή έτσι όπως πρέπει.
Το κόστος καλλιέργειας ανέρχεται σε 1.000 ευρώ/στρέµµα (χωρίς τη συγκοµιδή) και φέτος το κοκάρι κοστίζει από 80 λεπτά και φτάνει µέχρι και 1,5 ευρώ το κιλό. «Βάλτε ότι θέλουµε 700 κιλά το στρέµµα, ότι αυτό φυτεύεται µε το χέρι, ένα-ένα, όλα αυτά συνεπάγονται µια κοστοβόρα καλλιέργεια. Ποιος µπορεί να επενδύσει σήµερα 3.000 ευρώ το στρέµµα σε µια καλλιέργεια, συνυπολογίζοντας και τα εργατικά για το µάζεµα;», σηµειώνει.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα που µας µεταφέρει από τα Μέγαρα ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισµού Παραγωγών Κηπευτικών Μεγάρων – Οµάδα Παραγωγών, Γιώργος Παπαβασίλης, ο οποίος επισηµαίνει την τάση µείωσης των στρεµµάτων της καλλιέργειας φρέσκου κρεµµυδιού, λόγω του υψηλού κόστους, κάνοντας λόγο για µείωση των φετινών εκτάσεων στο 50%. Η τιµή παραγωγού διαµορφώνεται στα 50-60 λεπτά το κιλό, ενώ στη λαϊκή αγορά φτάνει στα 50 λεπτά το µατσάκι των 250-300 γραµµαρίων. «Είναι απολύτως λογική αυτή η τιµή», υποστηρίζει, «εάν λάβει κανείς υπόψη ότι για να φτάσει µέχρι τον καταναλωτή θέλει πολλή δουλειά και µεγάλη απώλεια στη διαδικασία αυτή».
Το σέλερι φαίνεται να κερδίζει έδαφος σε βάρος του λεγόµενου ντόπιου σέλινου στην Εύβοια, καθώς αφήνει καλύτερο τελικό αποτέλεσµα στον παραγωγό. Ελάχιστα είναι τα στρέµµατα που κρατούν ακόµα το σέλινο, το οποίο έχει και πολύ µικρή κατανάλωση. «Δεν το παίρνει η αγορά», µας λέει χαρακτηριστικά ο κ. Τζαβάρας. Αντίθετα, το σέλερι, που παράγεται όλο τον χρόνο, καταλαµβάνει 1.500-2.000 στρέµµατα, ωστόσο, και αυτό έχει τάση µείωσης των στρεµµάτων από χρόνο σε χρόνο. Το κόστος καλλιέργειας ανέρχεται περίπου στα 1.200 ευρώ/στρέµµα. «Μια κανονική απόδοση είναι 3,5 τόνοι/στρέµµα. Με 40 λεπτά το κιλό, ο παραγωγός βγάζει τα έξοδά του µε τους 3 τόνους», καταλήγει.
Πιο θετική εικόνα µεταφέρει από τα Μέγαρα ο Γιώργος Παπαβασίλης, ο οποίος µας λέει ότι σε γενικές γραµµές η καλλιέργεια δείχνει να διατηρεί τις στρεµµατικές εκτάσεις, ενώ, κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, «ζεστάθηκε» η ζήτηση. Καλύτερη… τύχη από το σέλινο και το χλωρό κρεµµύδι έχει στην Εύβοια το πράσο, που συγκοµίζεται από τώρα µέχρι τον Μάρτιο, καθώς στα Ψαχνά και στην ευρύτερη περιοχή καταλαµβάνει µέχρι και 3.000 στρέµµατα. Ωστόσο, όπως µας λένε οι παραγωγοί, και αυτό τα τελευταία χρόνια έχει σηµαντική καθοδική πορεία ως προς τις εκτάσεις, που είχαν φτάσει ακόµα και στα 6.000-7.000 στρέµµατα στις… κακές του εποχές. Το κόστος καλλιέργειας ανέρχεται στα 1.500 ευρώ το στρέµµα, µε αποδόσεις 5 τόνους, ενώ το κόστος συγκοµιδής είναι 60 λεπτά/κιλό. Ο παραγωγός το δίνει γύρω στα 50 λεπτά/κιλό καθαρό προϊόν. «Ούτε τα έξοδα συγκοµιδής δεν βγάζει», τονίζει ο Κώστας Τζαβάρας.
Μειώνεται το ενδιαφέρον για καλλιέργεια πράσου στη Μακεδονία
Τα πράσα είναι από τα κηπευτικά που έχουν την τιµητική τους αυτή την περίοδο, όπως αναφέρει ο Σερραίος παραγωγός, Γιώργος Αποστόλου, ο οποίος καλλιεργεί 10 στρέµµατα της λεπτής εγχώριας ποικιλίας Καλέµι. Η φετινή παραγωγή του είναι µειωµένη κατά 50%, λόγω προβληµάτων που παρουσίασαν οι σπόροι του πράσου, και έτσι το κάθε στρέµµα θα του αποδώσει 2 τόνους έναντι των 4-5 τόνων που βγάζει σε καλές χρονιές. «Το ενδιαφέρον για την καλλιέργεια πράσου µειώνεται χρόνο µε τον χρόνο, επειδή η φροντίδα του είναι αρκετά απαιτητική και δύσκολη», σηµειώνει ο κ. Αποστόλου.
Αφθονία και χαµηλές τιµές στη Θεσσαλία
Οι πολλές επιλογές που έχει ο καταναλωτής στην παρούσα χρονική στιγµή για τα λαχανικά του, σε συνδυασµό µε την επάρκεια των προϊόντων σε λαϊκές αγορές και µανάβικα, αφού οι καλές καιρικές συνθήκες βοήθησαν στη συνεχή τροφοδοσία της αγοράς, είναι οι αιτίες που κρατούν σε χαµηλές τιµές τα φυλλώδη λαχανικά. Έτσι, στον κάµπο, το πράσο διατίθεται στις λαϊκές αγορές προς 50-80 λεπτά/κιλό, το φρέσκο κρεµµύδι 50-70 λεπτά και το σέλινο 50 λεπτά το µατσάκι.
Αν. Μακεδονία-Θράκη
Καλή παραγωγή, χαµηλές τιµές
Ο Γκιουτζέ Μεχµέτ Μπατίν είναι παραγωγός στην Αρίσβη του Νοµού Ροδόπης και διατηρεί κηπευτικά εντός και εκτός θερµοκηπίου. Από τα 6 στρέµµατα µε πράσο που σπάρθηκαν εκτός θερµοκηπίου, πούλησε ήδη το 1,5 στρέµµα. Άρα, το προϊόν έχει σταθερή ζήτηση. Πουλάει στη χονδρική 50-60 λεπτά και στη λιανική 1 ευρώ. Στο φρέσκο κρεµµύδι, η παραγωγή είναι µικρότερη και στα καταστήµατα χρεώνει 30 λεπτά το µατσάκι και 50 λεπτά στη λιανική. «Η χονδρική δεν συµφέρει, γιατί ό,τι βγαίνει πάει στο µεροκάµατο», παρατηρεί. Στο σέλινο, η ρίζα κοστίζει 60 λεπτά, τιµή χονδρική, και είναι περίπου ένα κιλό και το µατσάκι µε σελινόφυλλα είναι στα 50 λεπτά.
Ο καιρός ευνοεί την παραγωγή στη Στερεά
Καλή χαρακτηρίζεται η πορεία των χειµωνιάτικων κηπευτικών αυτή την περίοδο. Οι καιρικές συνθήκες ευνόησαν τις καλλιέργειες και η επάρκεια στις αγορές είναι καλυµµένη σε µεγάλο ποσοστό. Το θετικό µε τα περισσότερα φυλλώδη είναι ότι, λόγω του µικρού βιολογικού κύκλου και του χαµηλού κόστους παραγωγής (πέραν των εργατικών), καλλιεργούνται συνήθως ως κύρια παραγωγή από τους αγρότες. Σύµφωνα µε τον παραγωγό κηπευτικών Κωνσταντίνο Λουκίσσα, από τη Θήβα,
«ο χειµώνας και οι γιορτές στρέφουν τους καταναλωτές στα κηπευτικά, όπως είναι το πράσο, το φρέσκο κρεµµυδάκι, το σέλινο και το σέλερι. Οι τιµές βρίσκονται περίπου στα ίδια µε τα περσινά επίπεδα. Το πράσο κυµαίνεται στα 70-80 λεπτά το κιλό, το σέλερι στα 50-60 λεπτά, το σέλινο στα 18-22 λεπτά το µατσάκι (220 γραµ.) και το φρέσκο κρεµµύδι, ανάλογα µε το µέγεθος, από 80 λεπτά έως 1,5 ευρώ το κιλό».
