Αντικατοπτρισμό της εσωτερικής αγοράς αποτελεί ο τομέας παραγωγής των σπορόφυτων από τις φυτωριακές επιχειρήσεις. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι φυτεύσεις των υπαίθριων κηπευτικών και ένα μεγάλο ποσοστό των παραγωγών έχουν κλείσει τις παραγγελίες για τις επόμενες φυτεύσεις. Από την άλλη, οι μειωμένες εξαγωγές των υπαίθριων κηπευτικών, σε σχέση με τις θερμοκηπιακές, έχουν σαν αποτέλεσμα τη μείωση της ζήτησης σε σπορόφυτα. Εξαίρεση φυσικά αποτελεί το καρπούζι, όπου τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σταθερή πορεία. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ντομάτα, λόγω ασθενειών και της tuta absolouta, δυσκολεύουν τις αποφάσεις των καλλιεργητών για την τελική τους επιλογή. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυξάνεται και ο αριθμός των ερασιτεχνών κηπουρών οι οποίοι ανεβάζουν τη ζήτηση των σπορόφυτων. Η «ΥΧ», με ρεπορτάζ από τις κυριότερες περιοχές παραγωγής των κηπευτικών, παρουσιάζει τις εξελίξεις στον τομέα αυτό.
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
Μειωμένες οι παραγγελίες από τους παραγωγούς
Οι παραγωγοί σπορόφυτων της Περιφέρειας Στερεάς προσπαθούν να εκτιμήσουν τις δυνατότητες της αγοράς. Οι αγρότες φαίνεται να κρατούν τις περσινές εκτάσεις ή να μειώνουν οριακά την παραγωγή τους. Η τάση αυτή επηρεάζεται από τις συνεργασίες που έχουν αναπτύξει οι αγρότες και από τον τρόπο που εμπορεύονται τα προϊόντα τους. Ήδη έχουν φυτευτεί τα πρώτα υπαίθρια κηπευτικά (κολοκύθι, αγγούρι, ντομάτα κ.ά., σε μικρές εκτάσεις) με χαμηλή κάλυψη. Ο Μιχάλης Κούτρας, παραγωγός σπορόφυτων από τη Χαλκίδα, υποστηρίζει ότι τα στοιχεία προμηνύουν μείωση.
«Οι παραγωγοί λαϊκών αγορών έχουν μειώσει σε μεγάλο βαθμό τις καλλιεργούμενες εκτάσεις. Αυτό οφείλεται στη χαμηλή αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Για τη νέα καλλιεργητική περίοδο, υπάρχει μία μείωση πάνω από 5% για τους παραγωγούς των λαϊκών αγορών, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνω κάθε χρόνο. Μεγάλο πλήγμα έχουν δεχθεί οι παραγωγοί που προμηθεύουν τη Λαχαναγορά. Τα αποτελέσματα είναι αρνητικά και παρουσιάζουν μείωση πάνω από το 30% κατά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο σε σύγκριση με την περσινή. Οι τιμές των φυτών δεν παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις και η τιμή τους εξαρτάται περισσότερο από το κόστος αγοράς των σπόρων. Ο μέσος όρος των τιμών στα σπορόφυτα για τη δική μας παραγωγή κινείται στα 20-22 λεπτά περίπου, ανάλογα με το είδος του φυτού».
Τη δική του εικόνα μάς μεταφέρει και ο Βαγγέλης Γιαννακόπουλος, γεωπόνος από τον Αλίαρτο Βοιωτίας:
«Μειωμένες πάνω από 15% δείχνουν να είναι οι παραγγελίες σπορόφυτων για την τρέχουσα περίοδο. Οι καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με τη γενικότερη κατάσταση στην αγορά και την αδυναμία οργανωμένης εξωστρέφειας των αγροτικών μας προϊόντων δημιουργούν μια αρνητική εικόνα, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μειώνουν τις καλλιεργούμενες εκτάσεις με κηπευτικά.
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Προβληματισμός για την υπαίθρια ντομάτα-άνοδος στα φυλλώδη
Έντονες διαφορές καταγράφονται μεταξύ των περιοχών της Πελοποννήσου. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Αρκαδίας και της Μεσσηνίας, με την ντομάτα να είναι σε διαφορετική θέση στις προτιμήσεις των παραγωγών.
Στην Αρκαδία, η φυτωριούχος Σαβούλα Τζαβάρα, αναφερόμενη στις πωλήσεις, μας δήλωσε τα εξής: «Στο δικό μας φυτώριο καταγράφηκαν χαμηλές πωλήσεις στη ντομάτα αλλά ιδιαίτερα αυξημένες σε μπρόκολα, σέλινο, λάχανο αλλά και κουνουπίδια. Χαμηλά ήταν τα επίπεδα πώλησης και στις πιπεριές. Η καλλιέργεια της ντομάτας φαίνεται να χάνει έδαφος, αφού θεωρείται μία ακριβή καλλιέργεια, δεδομένου ότι απαιτεί λιπάσματα και μεγάλες ποσότητες νερού. Μέσα στις πρώτες θέσεις των πωλήσεων είναι και το κολοκυθάκι». Αντίθετη είναι η εικόνα που υπάρχει στην περιοχή της Τριφυλίας στη Μεσσηνία.
Από την εταιρεία «Γεωργική Ανάπτυξη», ο Γιώργος Ζωγόπουλος μάς δηλώνει ότι τόσο η ντομάτα όσο και τα αγγουράκια παραμένουν στην πρώτη θέση προτίμησης των παραγωγών, αν και αυτήν τη στιγμή η εισαγόμενη ντομάτα πλησιάζει το 60% όσων κυκλοφορούν στην αγορά. «Το πρόβλημα της αλλαγής των κλιματολογικών συνθηκών που συνοδεύεται από ξηρασία είναι ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ντομάτα όπως επίσης και η tuta absoluta, που καταστρέφει τα τελευταία χρόνια τις σοδειές της χώρας μας», μας λέει. Υποχώρηση στις υπαίθριες ντομάτες καταγράφει ο Χρήστος Πιτσάκης από την Αργολίδα, που δηλώνει επίσης ότι «αυξάνονται τα θερμοκηπιακά, το καρπούζι και τα φυλλώδη».
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Σταθερές οι πωλήσεις των σπορόφυτων
Η λαχανοκομία παρουσιάζει μια εμπορική σταθερότητα στην Ελλάδα και οι χρονιές δεν καταγράφουν διακυμάνσεις στην άνοδο ή πτώση των προϊόντων όσον αφορά το συνολικό ποσό που δαπανάται για να αγοράσει κάποιος σπορόφυτα ή σπόρο. Αυτό, όμως, που μπορεί να αλλάζει ποιοτικά, είναι η σύνθεση αυτού του τζίρου, ο οποίος μεταφράζεται σε καλλιέργεια και προϊόντα που εξαρτώνται από τη ζήτηση. Τα παραπάνω τονίζει ο Γιάννης Κουμουνδούρος, εμπορικός διευθυντής της Agris, από τις μεγαλύτερες και πιο εξειδικευμένες εταιρείες στο πεδίο της λαχανοκομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, επισημαίνοντας παράλληλα πως εάν υπάρχει αύξηση του μεριδίου της αγοράς στη λαχανοκομία, τότε αυτή ετησίως είναι σε μονοψήφιο αριθμό. Σημειώνει, ταυτόχρονα, ότι σε όλη τη Μακεδονία έχουν αρχίσει από τον Φεβρουάριο οι φυτεύσεις σε κηπευτικά, υπό κάλυψη και υπαίθριες, όπως ντομάτα, αγγούρι, πιπεριά, μελιτζάνα, καρπούζι.
Τον εμπορικό τόνο στα κηπευτικά τον δίνει η πιπεριά, που είναι η πιο σημαντική καλλιέργεια της Β. Ελλάδας και εστιάζεται στην περιοχή της Ημαθίας, ακολουθεί της ντομάτας (θερμοκηπιακή στα Ριζώματα Χαλκιδικής, υπαίθρια στην περιοχή της Κοζάνης, της Χαλκιδικής και των Βασιλικών), που είναι ένα σταθερό προϊόν χωρίς διακυμάνσεις, και μετέπειτα η μελιτζάνα και το αγγούρι.
Μια αρκετά δυναμική αν και εντοπισμένη αγορά στην Κεντρική Μακεδονία είναι το καρπούζι, χωρίς και αυτό να παρουσιάζει διακυμάνσεις, ενώ γίνεται μια προσπάθεια να καλλιεργηθούν όψιμες ποικιλίες (φυτεύσεις Απριλίου) στην Κομοτηνή. Σε ό,τι αφορά τις υπαίθριες καλλιέργειες στη Β. Ελλάδα, σύμφωνα με τον κ. Κουμουνδούρο, είναι μια επαναλαμβανόμενη και σταθερή κατάσταση, η οποία όμως σε κάποια κηπευτικά φθίνει, όπως η υπαίθρια ντομάτα, η οποία πιέζεται εμπορικά στην εποχή της συγκομιδής της.
Ο όγκος της καλλιέργειας λαχανικών, όπως αναφέρει ο κ. Κουμουνδούρος, έχει επηρεαστεί από τα προβλήματα στον πρωτογενή τομέα, αλλά το μέγεθος του προβλήματος δεν έχει ακόμη φανεί. «Οι παραγωγοί έχουν πιεστεί αρκετά τα τελευταία χρόνια και η αγορά έχει δεχθεί ένα βάρος στις τιμές, αλλά και στην αποπληρωμή των εταιεριών που προμηθεύουν τις πρώτες ύλες, οι οποίες δουλεύουν με πίστωση, που όμως δεν έχει αποτυπωθεί ακόμη στις καλλιέργειες και στην εγκατάλειψή τους», σημειώνει. Σε ό,τι αφορά την πορεία των πωλήσεων της εταιρείας, ο εμπορικός διευθυντής της Agris επισημαίνει ότι είναι κάθε χρόνο αυξητική, με τη φετινή εικόνα να είναι πολύ καλύτερη σε σχέση με πέρσι, σε μια αγορά μάλιστα που δεν αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Κορυφώνονται οι παραγγελίες
Μπορεί τον χειμώνα η κίνηση στα φυτώρια και στα γεωπονικά καταστήματα του κάμπου να ήταν σε ανησυχητικό βαθμό μικρή, καθώς οι περισσότεροι ήταν διστακτικοί, η είσοδος της άνοιξης όμως ανέτρεψε την κατάσταση, αυξάνοντας τις παραγγελίες σε φυτά για τα υπαίθρια κηπευτικά. Στην πρώτη γραμμή της ζήτησης, σύμφωνα με τον Απόστολο Μπίλλη, που διατηρεί θερμοκήπια σποροφύτων στο Νέο Περιβόλι του Νομού Λάρισας, βρίσκεται η ντομάτα και στη συνέχεια το αγγουράκι, για να ακολουθήσουν η μελιτζάνα, η πιπεριά και τα εμβολιασμένα καρπούζια. Ωστόσο, αρκετά γεωπονικά καταστήματα του κάμπου, προνοώντας, φρόντισαν να προχωρήσουν σε μαζικές παραγγελίες φυτών από τις αρχές του χρόνου, για να ικανοποιήσουν άμεσα τους πελάτες τους. Όσον αφορά τις τιμές, αυτές δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερη διακύμανση σε σχέση με πέρυσι και ουσιαστικά η επιλογή της ποικιλίας του σπόρου και των φυτών είναι αυτή που τις καθορίζει.
ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
Στροφή στο καρπούζι
Χάνει έδαφος η καλλιέργεια σπορόφυτων κηπευτικών στη Δυτική Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Ηλεία, ως απόρροια της οικονομικής κρίσης και της αδυναμίας των παραγωγών να αντεπεξέλθουν στο καλλιεργητικό κόστος, σε συνάρτηση με τις χαμηλές τιμές διάθεσης των παραγόμενων προϊόντων τους.
Όπως τονίζει στην «Ύπαιθρο Χώρα» ο γεωπόνος Φάνης Παπανικολόπουλος, συνιδρυτής και γενικός υπεύθυνος της Georion, που έχει την έδρα της στην Βάρδα της Ηλείας, αλλά εξυπηρετεί όλη τη Δυτική Ελλάδα, «είναι λίγο νωρίς ακόμα για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια στην περιοχή, καθώς οι παραγωγοί ξεκινούν να φυτεύουν στα μέσα Απριλίου με αρχές Μαΐου. Όμως, η αίσθησή μου είναι ότι θα είναι μειωμένες οι καλλιεργούμενες εκτάσεις σε ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες, κολοκυθάκια. Και αυτό γίνεται κατανοητό από την κινητικότητα που υπάρχει αυτή την εποχή, η οποία δεν είναι τόσο έντονη σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο», μας εξηγεί.
Μάλιστα, αποδίδει τη συγκεκριμένη πτώση στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί με τη διάθεση και την τιμή των προϊόντων τους στην εγχώρια αγορά, αλλά και την αδυναμία να αντεπεξέλθουν στο καλλιεργητικό κόστος, αφού πωλούν τα κηπευτικά τους σε πολύ χαμηλές τιμές.
«Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι στην περιοχή στρέφονται σε καλλιέργειες όπως το καρπούζι, λόγω της διείσδυσής τους στη διεθνή αγορά και της εγγυημένης απόδοσης της καλλιέργειας. Ακόμα και στο πεπόνι έχει παρατηρηθεί μείωση στις φυτεύσεις φέτος, εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν έχει εξαγωγικό προσανατολισμό», προσθέτει ο κ. Παπανικολόπουλος.
των Αφροδίτης Χρυσοχόου, Γιώργου Αργυρίου, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου, Νικολέτας Τζώρτζη
