των Ανθής Γεωργίου και Κυριάκου Λάμπρου

Ένας λαμπερός ήλιος μάς υποδέχτηκε στην συνήθως βροχερή και συννεφιασμένη πόλη των Ιωαννίνων. Η μαγευτική πόλη αποτέλεσε τον δεύτερο σταθμό του οδοιπορικού της «ΥΧ» στην Ήπειρο, και στην κυριολεξία μας άφησε άφωνους. Εκεί όπου συναντώνται τα στοιχεία της παράδοσης, με τα… σημάδια της οθωμανικής αυτοκρατορίας -τα τζαμιά και το τέμενος-, το ακατέργαστο φυσικό τοπίο με την επιβλητική και χιονισμένη Πίνδο αλλά και την λίμνη, τα νερά της οποίας λένε τα δικά τους μυστικά.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Οι Γιαννιώτες απασχολούνται κατά κύριο λόγο με την πτηνοτροφία, την αιγοπροβατοτροφία και σε μικρότερο βαθμό με την αγελαδοτροφία. Αγωνιούν για τα ζωντανά τους, τα οποία αποτελούν όχι μόνο πηγή εισοδήματος, αλλά και, κατά έναν τρόπο, μέλη της οικογένειάς τους. Παλεύουν για να τα συντηρήσουν αλλά και δίνουν καθημερινές, προσωπικές μάχες, προκειμένου να καταφέρουν το καλύτερο γι’ αυτούς και τον τόπο τους. Βάζουν στόχους και προσπαθούν σιγά-σιγά να οργανωθούν και από κοινού, μαζί και με τους υπόλοιπους Ηπειρώτες, να καταφέρουν καλύτερες συνθήκες, που θα τους εξασφαλίσουν καλύτερες τιμές αλλά και μείωση του κόστους τους.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Παράλληλα, απέναντι στις κτηνοτροφικές και τυροκομικές μονάδες, υπάρχει και η ημιορεινή περιοχή της Ζίτσας, με τους απέραντους αμπελώνες της. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ζίτσα φημίζεται και είναι γνωστή σε όλους για τα κρασιά της. Οι αμπελουργοί της περιοχής, παρά τις όποιες δυσκολίες, παραμένουν πιστοί στην παράδοση και συνεχίζουν ακάθεκτοι τις καλλιέργειές τους, που τους έκαναν ονομαστούς και ξακουστούς.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Η διαδρομή που ακολουθήσαμε στην συνέχεια περιλάμβανε, όπως συνήθως, ορεινά χιλιόμετρα, τα οποία όμως για ακόμη μια φορά μας αποζημίωσαν, με τις αμέτρητες εικόνες που αποτυπώθηκαν και αυτές, μαζί με τις άλλες, στον νου και την καρδιά. Έτσι, βρεθήκαμε σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, για να συναντήσουμε το γραφικό και πετρόκτιστο Μέτσοβο, το οποίο κρέμεται στις πλαγιές του βουνού. Το Μέτσοβο είναι μια περιοχή που, όπως μας είπαν οι κάτοικοί του, «αν και είμαστε ορεινοί, κρατιόμαστε στον τόπο μας. Ακόμη και οι νέοι δεν φεύγουν από εδώ». Και σε αυτό, σημείωσαν, έχει συμβάλει η καλή οικονομία που έχει ο τόπος τους και η οποία «έχει βάσεις από την εποχή που μας βοήθησαν οι ευεργέτες της περιοχής, Αβέρωφ και Τοσίτσας».

odoiporiko-sta-ioannina   (6)

Μέσα σε όλα αυτά, δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τις μυρωδιές στους δρόμους της πόλης και των χωριών, από το ψήσιμο στους φούρνους και τα ζαχαροπλαστεία, των παραδοσιακών γλυκών και λιχουδιών του τόπου, που… έσπαγαν τη μύτη μας.

Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Ιωαννίνων «ΠΙΝΔΟΣ»

Πάτησε στην κορυφή αλλά δεν εφησυχάζει

Πρότυπο συνεταιριστικής οργάνωσης αποτελεί ο Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Ιωαννίνων (ΑΠΣΙ) «Πίνδος» στην Ελλάδα, η οποία από την ίδρυσή της, το 1958, έως και σήμερα ακολουθεί μια συνεχώς ανοδική πορεία, αυξάνοντας κάθε χρόνο την παραγωγή, τον κύκλο εργασιών της και τον αριθμό των απασχολουμένων. Με 52.065 τόνους κρέας το 2015, ο όμιλος ΑΠΣΙ «Πίνδος» κατέχει περίπου το 25% της εθνικής παραγωγής κοτόπουλου. Μάλιστα, την περίοδο της κρίσης, 2010-2015, όταν οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου οδηγήθηκαν σε κλείσιμο ή στον πτωχευτικό κώδικα, η εταιρεία άντεξε στις πιέσεις της αγοράς.

Η «Πίνδος», έχοντας φτάσει στην κορυφή της ελληνικής πτηνοτροφίας, στοχεύει να συνεχίσει να είναι πρωτοπόρα στον κλάδο. Παράλληλα, έχοντας τον τίτλο του μεγαλύτερου πρωτοβάθμιου συνεταιρισμού στη χώρα, στοχεύει να παραμείνει στην κορυφή, αποδεικνύοντας καθημερινά ότι οι συνεταιρισμοί έχουν προοπτική.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Σύμφωνα με τη σύγκριση των χρήσεων 2013-2014, σημειώθηκαν αυξήσεις στην παραγωγή κατά 9,87%, στον κύκλο εργασιών της κατά 8,5%, ενώ ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά 82 άτομα και το 2015 προστέθηκαν άλλα 44 άτομα. Επίσης, αυξήθηκε η κερδοφορία της, ενώ πραγματοποίησε επενδύσεις, ύψους 1,5 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης, το 2014 οι εκτροφές στα πτηνοτροφεία των μελών της ήταν 29.256.440 τεμάχια έναντι 26.626.655 τεμαχίων το 2013 (αύξηση 9,87%), ενώ το 2015 ανήλθαν σε 29.653.000 τεμάχια και αύξηση 1,4%. Αντίστοιχα, η παραγωγή ζωοτροφών ανήλθε σε 141.750 τόνους, έναντι 131.155 τόνων το 2013 (αύξηση 8,08%) και το 2012 στους 145.050 τόνους (αύξηση 2,33%). Όσον αφορά τις πωλήσεις, το 2013 ανήλθαν σε 44.093 τόνους, το 2014 αυξήθηκαν κατά 11,43%, φτάνοντας τους 49.134 τόνους κρέας, και την περσινή χρονιά έφτασαν τους 52.065 τόνους, σημειώνοντας αύξηση 5,9%.

Εξέλιξη Παραγωγής – Εκτροφής Νεοσσών και Κύκλου Εργασιών (σε χιλιάδες ευρώ)

ΕΤΟΣ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΟΤΟΠΟΥΛΩΝ

ΤΖΙΡΟΣ

1980

7.000.000

17.082

1985

8.500.000

20.743

1990

10.700.000

26.112

1995

11.900.000

44.569

2000

19.660.000

105.492

2005

23.500.000

132.859

2010

26.000.000

196.830

2014

29.250.000

213.069

2015

30.000.000

214.987

Η «Πίνδος», τα κοτόπουλα της οποίας είναι άμεσα συνδεδεμένα με τον Νομό Ιωαννίνων, έναν από τους φτωχότερους νομούς της Ελλάδας, κατάφερε με τη συμβολή της να είναι ο πρώτος νομός σε παραγωγή κοτόπουλου και τα κοτόπουλα Ιωαννίνων να είναι τα πιο γνωστά. Η επιχείρηση εκτρέφει 30 εκατομμύρια κοτόπουλα στον νομό, τα σφάζει, τα επεξεργάζεται, τα τυποποιεί και τα διαθέτει μέσω των υποκαταστημάτων της σε 7.000 σημεία πώλησης σε όλη τη χώρα.

Παράλληλα, κάθε χρόνο εισρέει στον Νομό Ιωαννίνων περισσότερα από 30 εκατ. ευρώ, είτε ως εισόδημα των παραγωγών, είτε ως αμοιβές των εργαζομένων, είτε ως πληρωμές σε τοπικούς προμηθευτές. Σήμερα, η «Πίνδος» απασχολεί 1.050 εργαζομένους, συνεργάζεται αποκλειστικά με 450 παραγωγούς πτηνοτρόφους, οι οποίοι απασχολούν στους πτηνοθαλάμους τους άλλους 300 εργαζομένους, ενώ συνεργάζεται με 200 προμηθευτές της περιοχής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο η επιχείρηση αυξάνει και την εξωστρέφειά της. Το 2012 οι εξαγωγές ήταν στο 5,11%, το 2013 στο 6,06% και το 2014 στο 6,46%. Εξάγουν νεοσσούς σε Αλβανία, Σκόπια, Κόσοβο, ζωοτροφές και ζωντανά κοτόπουλα σε Αλβανία, κοτόπουλα νωπά ή κατεψυγμένα και προϊόντα κοτόπουλου σε όλες τις βαλκανικές χώρες, στην Ιταλία και την Κύπρο, καθώς και πτηνάλευρα στην Τουρκία. Οι εξαγωγές το 2014 ήταν αξίας 5.760.000 ευρώ έναντι 5.077.000 ευρώ το 2013 (αύξηση 13,45%) και 6.200.000 ευρώ το 2015 (αύξηση 7,6%).

Βραβεύσεις και τιμητικές διακρίσεις

Για τα προϊόντα, τη συμβολή της στην ανάπτυξη και την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, η «Πίνδος» έχει βραβευτεί και έχει τιμηθεί αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα, στις 11 Δεκέμβρη του 2015, στη Θεσσαλονίκη τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο «Ελληνική Αξία Βορείου Ελλάδος 2015» στην κατηγορία «Επιχειρηματική Αριστεία – Μεγάλη Επιχείρηση» από τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ).

Η «Πίνδος» αξιολογήθηκε και βραβεύτηκε για τη θετική της πορεία και την αύξηση της απασχόλησης το 2013-2014, την καινοτομία στα προϊόντα της, τις φιλικές μεθόδους παραγωγής προς το περιβάλλον, τη συμβολή της στην ανάπτυξη και την ανάδειξη του Νομού Ιωαννίνων, την εξωστρέφεια και την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη.

Ολοκληρωμένη διαχείριση εκτροφής

Η συνεργασία με τους 450 πτηνοτρόφους-μέλη είναι αποκλειστική. Η «Πίνδος» καθορίζει το πρόγραμμα, το πού θα τοποθετήσει τους νεοσσούς στο πτηνοτροφείο ο κάθε παραγωγός, πού θα σφάξει τα κοτόπουλα, τη φυλή που θα είναι οι νεοσσοί, τη ζωοτροφή, τα φάρμακα και τα εμβόλια που θα χρησιμοποιηθούν.

Ανά τακτά χρονικά διαστήματα γίνονται σεμινάρια στους πτηνοτρόφους για την εκτροφή των κοτόπουλων, ενώ, σύμφωνα με το καταστατικό της εταιρείας, επιβάλλεται ποινή διαγραφής από τον συνεταιρισμό σε όποιον πτηνοτρόφο δεν ακολουθεί το πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης. Έτσι, εξασφαλίζεται η σταθερότητα στην παραγωγή, η ενιαία γεύση και η ποιότητα στα υγιεινά προϊόντα. Άλλωστε, η υγιεινή και η ασφάλεια των προϊόντων της «Πίνδος» αποτελούν βασικό στόχο της επιχείρησης.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

H εντυπωσιακή διαδρομή από το 1958 στο σήμερα

Το 1958, μια ομάδα επτά ατόμων, με την παρότρυνση του παγκόσμιου συμβουλίου Εκκλησιών, αποφάσισε να ασχοληθεί με την πτηνοτροφία και ίδρυσε τον Αγροτικό Πτηνοτροφικό Συνεταιρισμό Ιωαννίνων. Από τότε μέχρι και σήμερα η επιχείρηση μετρά πλήθος επιτυχιών.

Σκοπός της ίδρυσης του συνεταιρισμού ήταν η ανάπτυξη της πτηνοτροφίας στην Ήπειρο ως συμπληρωματικό εισόδημα των κτηνοτρόφων. Με την έναρξή του απασχολούσε μόλις δύο άτομα και παρήγαγε 500 κοτόπουλα την εβδομάδα. Τη δεκαετία του ’80, έγινε αύξηση της παραγωγής, εκσυγχρονίστηκαν οι εγκαταστάσεις και εγγράφηκαν νέα μέλη. Το συγκρότημα πτηνοσφαγείου δημιουργήθηκε το 1990, δυναμικότητας 8.000 κοτόπουλων την ώρα, το 1995 κατασκευάστηκε εκκολαπτήριο, δυναμικότητας εκκόλαψης 600.000 αβγών την εβδομάδα, ενώ το 2014 ολοκληρώθηκε η επέκταση του εκκολαπτηρίου, με διπλασιασμό της δυναμικότητας σε 1.200.000 αβγά ανά εβδομάδα. Το εκκολαπτήριο μπορεί να παράγει έως και 50.000.000 νεοσσούς τον χρόνο, καλύπτοντας τις ανάγκες της παραγωγής και τις εμπορικές.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Η απευθείας διάθεση των προϊόντων της έλαβε χώρα τη δεκαετία του ’90, με το πρώτο υποκατάστημα να ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη, φτάνοντας σήμερα τα 15 σε όλη την Ελλάδα. Σημείο-κλειδί αποτέλεσε η εξαγορά, το 2001, της πτηνοτροφικής επιχείρησης ΣΥΝΚΟ ΑΕ, με έδρα τη Νέα Αρτάκη Ευβοίας, η οποία στη συνέχεια μετονομάστηκε σε «ΑΓΡΟΖΩΗ ΑΒΕΕ» και αποτελούν τον όμιλο της ΑΠΣΙ  «Πίνδος». Η κίνηση αυτή αποτέλεσε το άνοιγμα του συνεταιρισμού εκτός των συνόρων του Νομού Ιωαννίνων, ταράζοντας τα νερά στον κλάδο της πτηνοτροφίας.

Στόχοι και προοπτικές

Στους στόχους και τις προοπτικές της «Πίνδος» αναφέρθηκε ο πρόεδρός της, Ανδρέας Δημητρίου, ο οποίος σημείωσε ότι η «Πίνδος» δεν σταματά σε όσα έχει πετύχει μέχρι σήμερα, αλλά οραματίζεται και κάνει σχέδια για το μέλλον. Οι σχεδιασμοί έχουν στόχο τη βελτίωση της ποιότητας και της εφοδιαστικής αλυσίδας, τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων, την επέκταση της δυναμικότητας, αλλά και την παραγωγή νέων προϊόντων. «Απώτερος στόχος όλων των σχεδιασμών μας είναι η βελτιστοποίηση του οφέλους των παραγωγών», τονίζει ο Α. Δημητρίου.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Ο Πρόεδρος της «Πίνδος» Ανδρέας Δημητρίου

Τα βήματα που έχουν καθοριστεί για την επόμενη πενταετία της «Πίνδος», όπως ανέφερε, είναι η αύξηση της παραγωγής κατά 5%-10% ετησίως, ώστε το 2020 να έχουν παραγωγή 40 εκατομμυρίων πουλιών. Μέχρι τις 30/6/2016 στόχος είναι να εκσυγχρονιστεί η γραμμή ψύξης του πτηνοσφαγείου, μία επένδυση ύψους 1 εκατ. ευρώ, και μέχρι το τέλος του χρόνου να επεκταθεί η γραμμή παραγωγής ζωοτροφών, με ύψος επένδυσης 500.000 ευρώ. Επίσης, μέχρι το τέλος του χρόνου, στόχος είναι η επέκταση της γραμμής παραγωγής ζωοτροφών (επένδυση 500.000 ευρώ), της δυναμικότητας του εργοστασίου παραγωγής λιπάσματος μέχρι τις 31/12/2017 (επένδυση 1 εκατ. ευρώ) και νέας γραμμής παραγωγής στο πτηνοσφαγείο (επένδυση 10 εκατ. ευρώ) με χρόνο υλοποίησης την περίοδο 2017-2018.

Παράλληλα, στα σχέδια της εταιρείας είναι έως το 2019 η μετεγκατάσταση της γραμμής έτοιμων ψημένων και της γραμμής επεξεργασίας προϊόντων από κρέας κοτόπουλου (επένδυση 5 εκατ. ευρώ) και έως το 2020 η κατασκευή μονάδας βιοαερίου από τα απόβλητα πτηνοτροφείων (επένδυση 5 εκατ. ευρώ).

Αλέξανρος Καχριμάνης Περιφερειάρχης Ηπείρου

«Το κράτος αντιμετωπίζει τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους σαν ερασιτέχνες»

«Ο πρωτογενής τομέα της Ηπείρου μπορεί να αναπτυχθεί μόνο αν το κράτος σταματήσει να αντιμετωπίζει τους γεωργούς και κτηνοτρόφους σαν ερασιτέχνες. Δεν φτάνουν μόνο οι επιδοτήσεις. Αυτό δεν έγινε ποτέ και σήμερα είμαστε σε μια δύσκολη κατάσταση». Τα παραπάνω ανέφερε στα πλαίσια της συνέντευξης μας, ο Περιφερειάρχης Ηπείρου, Αλέξανδρος Καχριμάνης κατά την επίσκεψή μας στην περιοχή τονίζοντας επίσης ότι τόσο το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης όσο και συναρμόδιά Περιβάλλοντος και Οικονομικών διαχρονικά «δεν έχουν σταθεί στο ύψος των περιστάσεων». Αναφερόμενος στην κτηνοτροφία, ο Περιφεριάρχης, τόνισε ότι παρά την ψήφιση του σχετικού νόμου για τα βοσκοτόπια θα πρέπει να δοθεί λύση και για το θέμα της αδειοδότησης των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων. Μόνο αν λυθούν όλες αυτές οι αγκυλώσεις του παρελθόντος – σύμφωνα με τον Αλ. Καχριμάνη – θα μπορέσει να αποκτήσει υπεραξία η γαλακτοπαραγωγή της Ηπείρου.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Αλέξανδρος Καχριμάνης Περιφερειάρχης Ηπείρου

Κόστος καλλιέργειας

Τα προβλήματα όμως δεν περιορίζονται στα παραπάνω: «άλλα προβλήματα που αφορούν τους αγρότες έχουν να κάνουν με το αρδευτικό και τα αντλιοστάσια. Ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε το κράτος να είμαστε αυτάρκεις και σε αυτό το κομμάτι. Έδωσε κάποιες εγκαταστάσεις οι οποίες μόνο για να διορθωθούν εμείς σαν φορέας έχουμε ξοδέψει  τουλάχιστον 2 εκ. ευρώ», μας τονίζει ο Περιφερειάρχης ζητώντας παράλληλα απλές λύσεις ώστε να μειωθεί το κόστος της ενέργειας όπως για παράδειγμα την λειτουργία ηλιακών συστημάτων που θα μείωναν το κόστος ηλεκτροδότησης. «Απλά πράγματα για να βοηθηθούν οι αγρότες», σημειώνει χαρακτηριστικά. Αναφερόμενους στους ελαιοπαραγωγούς τονίζει ότι η Ήπειρος θα «θα  μπορούσε να έχει σημαντική παραγωγή και τυποποίηση κάθε χρόνο. Για παράδειγμα σε περιοχές που χρησιμοποιείτε στάγδην άρδευση (πότισμα με σταγονίδια) οι ελαιοκαλλιεργητές παίρνουν παραγωγή κάθε χρόνο ενώ στις υπόλοιπες όχι».

Ιχθυοκαλλιέργειες – Εσπεριδοειδή

Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά του και στον κλάδο των ιχθυοκαλλιεργειών που αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι τις τοπικής οικονομίας σημειώνοντας ότι: «Στην περιφέρεια της Ηπείρου και συγκεκριμένα στην Θεσπρωτία έχουμε μεγάλες καλλιέργειες σε ιχθυρά και μύδια. Ειδικά στα μύδια κάνουμε συνέχεια τοξικολογικούς ελέγχους σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για την διασφάλιση της καλής ποιότητας».

Ένας ακόμα κλάδος αιχμής της τοπικής οικονομίας είναι αυτός της παραγωγής και τυποποίησης εσπεριδοειδών. Για το θέμα ο Αλ. Καχριμάνης τονίζει: «Όσον αφορά τα εσπεριδοειδή αν καταφέρουμε και φτιάξουμε διαλογητήρια και τυποποιητήρια θα μπορέσουμε να αναπτυχθούμε και να επεκταθούμε και στις Βαλκανικές αγορές αλλά και σε άλλες. Εμείς δίνουμε τα ερεθίσματα στο κράτος για την σωστή οργάνωση του αγροτικού τομέα στην περιφέρεια μας αλλά διαχρονικά το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με τα συναρμόδιά Περιβάλλοντος και Οικονομικών δεν έχουν σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Για να είμαι ειλικρινείς είδαμε κάποια θετικά σημάδια από τον κ. Αποστόλου αλλά θέλει πολύ δουλειά ακόμα».

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Προώθηση – Εξωστρέφεια

Επίσης μας μίλησε και για τις προσπάθειες προώθησης των τοπικών προϊόντων κάνοντάς μας γνωστό ότι η Περιφέρεια «συμμετέχει σε διεθνείς εκθέσεις» αλλά και εκεί εντοπίζονται πολλά προβλήματα σε σχέση με τον ανταγωνισμό. «Συγκεκριμένα σε έκθεση στη Σαουδική Αραβία συμμετείχε η Τουρκία όπου προωθούσε τα προϊόντα της κάνοντας αναφορά στον Θαλή τον Μιλήσιο,  τα παράλια της Μικράς Ασίας, τον Όμηρο, τον Δούρειο Ίππο και η Ισπανία διαφήμιζε λάδι με την επωνυμία Όλυμπος. Αυτό δείχνει μια ανεπάρκεια από ελληνικής πλευράς», προσθέτει ο Αλ. Καχριμάνης.  Τα ίδια προβλήματα – σύμφωνα με τον Περιφερειάρχη – παρατηρούνται και στην ΠΟΠ φέτα. «Στην διεθνή έκθεση Ανούγκα οι Βούλγαροι και οι Σκοπιανοί προωθούσαν το τυρί τους ως φέτα», σημειώνει. Και προσθέτει: «Εμείς στην Πίνδο για να βοηθήσουμε, μαζί με το τμήμα γάλακτος του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ που βρίσκεται στα Γιάννενα, κλείσαμε το θέμα με το Μανούρι Πίνδου της περιοχής Αετομιλήτσας και της περιοχής του Γράμμου ως προϊόν γεωγραφικής προέλευσης (ΠΓΕ). Τώρα δουλεύουμε για την κατοχύρωση του Κασκαβάλ που υπάρχει σε όλα τα Βαλκάνια αλλά η αφετηρία του είναι η Πίνδος. Επίσης, στα μανιτάρια έχουμε κάνει προγραμματική σύμβαση με το ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και την Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας καθώς έχουμε κοινά προϊόντα. Γενικά κάνουμε μια τεράστια προσπάθεια ώστε να αλλάξει η χώρα σελίδα ΔΙΌΤΙ αν έχουμε φτάσει έως εδώ είναι λόγω της απαξίωσης των ανθρώπων της παραγωγής και του μόχθου».

Αγορά Παραγωγών

Από την κουβέντα μας δεν θα μπορούσε να λείψει και το θέμα της Αγοράς Παραγωγών (Farmers Markets) αφού η Περιφέρεια Ηπείρου ήταν η πρώτη στην οποία λειτούργησαν πιλοτικά τέτοιου είδους αγορές. Για το θέμα που αποτελεί πάγιο αίτημα του αγροτικού κόσμου ο Αλ. Καχριμάνης επεσήμανε: «Θα πρέπει να λυθεί άμεσα και το θέμα της Αγοράς Παραγωγών. Μια χώρα σαν την Γερμανία για παράδειγμα που δεν αντιμετωπίζει τα δικά μας προβλήματα, έχει αγορές παραγωγών κάτω από τα Δημαρχία και στα πιο καίρια σημεία. Εμείς αν προχωρήσουμε σε αυτό θα καταφέρουμε να βοηθήσουμε τους πραγματικούς αγρότες.  Στην Πρέβεζα για παράδειγμα είχε φτάσει στο δια ταύτα η δημιουργία μιας αγοράς αγροτών αλλά δυστυχώς όταν έπεσε η κυβέρνηση με τις εκλογές στις 25 Ιανουαρίου πήγε πίσω το ΦΕΚ και από τότε αγνοείται η τύχη της».

Τη νέα εποχή σχεδιάζει η ΕΑΣ Ιωαννίνων

Κόστος παραγωγής και κρίση υποχρεώνουν την Ένωση να επανατοποθετηθεί

Νέους στόχους για το επόμενο διάστημα έχει θέσει η ΕΑΣ Ιωαννίνων, προκειμένου να ανοίξει τον δρόμο για νέες δραστηριότητες αλλά και νέες προοπτικές για τα μέλη της. Σε συνεργασία με τις υπόλοιπες Συνεταιριστικές Ενώσεις της Ηπείρου, προχωρούν στη δημιουργία γαλακτοκομείου σε μία περιοχή της περιφέρειας, καθώς και μίας εταιρείας προμήθειας πρώτων υλών, κτηνοτροφικών και γεωργικών. Οι δράσεις αυτές έχουν ως στόχο να ωφεληθούν οι παραγωγοί, κυρίως προς τις τιμές αλλά και να επιτευχθεί μείωση στο κόστος παραγωγής.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Την εικόνα που επικρατεί στο νομό Ιωαννίνων μας παρουσίασαν τα μέλη της διοίκησης της Ένωσης, η οποία ιδρύθηκε το 1928, ενώ σήμερα έχει γίνει πρωτοβάθμιος αγροτικός συνεταιρισμός, ο μοναδικός του νομού, και αριθμεί περί τα 2.000 μέλη. Η Ένωση διατηρεί, επίσης, μια μονάδα ξήρανσης αραβοσίτου και αποθήκευσης δημητριακών και ένα πρατήριο πώλησης δημητριακών και αγροτικών εφοδίων.

«Στην περιοχή μας δεν υπάρχει μεγάλη αγροτική παραγωγή και πολλά προϊόντα καλλιέργειας. Κύριο προϊόν είναι η κτηνοτροφία και συγκεκριμένα η αιγοπροβατοτροφία και η παραγωγή κατεξοχήν αιγοπρόβειου γάλακτος, ενώ υπάρχουν και λίγες αγελαδοτροφικές μονάδες», μας λέει ο πρόεδρος της Ένωσης, Χριστόδουλος Μπαλτογιάννης. Αναφερόμενος στις δραστηριότητες που είχε η Ένωση, τόνισε ότι, προκειμένου να βοηθηθούν οι γαλακτοπαραγωγοί της περιοχής, η Ένωση, σε συνεργασία με την Αγροτική Τράπεζα, δημιούργησε το 1960 και λειτούργησε το 1967, το συνεταιριστικό εργοστάσιο Δωδώνη. «Το εργοστάσιο λειτούργησε με αυτή τη μορφή μέχρι και πριν λίγα χρόνια, μέχρι να πουληθεί. Εμείς ζητήσαμε τότε να αγοράσουμε το εργοστάσιο στη λογιστική αξία του, αλλά τελικά αποφασίστηκε να πουληθεί στην σημερινή εταιρεία», σημείωσε.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Χριστόδουλος Μπαλτογιάννης, πρόεδρος της ΕΑΣ Ιωαννίνων

Μείωση στα εκτρεφόμενα ζώα

Ο νομός Ιωαννίνων, κατεξοχήν κτηνοτροφικός, αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια, ως επακόλουθο της κρίσης, μείωση στα εκτρεφόμενα ζώα. Τη χρονιά του 2015 εκτράφηκαν στην περιοχή περίπου 277.000 αιγοπρόβατα, με τους παραγωγούς πρόβειου γάλακτος να αριθμούν 2.229 άτομα και του γίδινου 569.

Οι ποσότητες που παρήχθησαν, όπως μας ενημέρωσε ο διευθυντής της Ένωσης, Βασίλης Μήτσιος, ήταν 18 εκατ. λίτρα πρόβειου γάλακτος και 2,5 εκατ. γίδινου. Οι μέσες τιμές κυμάνθηκαν στα 0.95 λεπτά το λίτρο για το πρόβειο και 0.61 λεπτά το λίτρο για το γίδινο. Η παραγωγή αυτή αντιπροσωπεύει το 35% της συνολικής παραγωγής σε όλη την Ήπειρο.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Βασίλης Μήτσιος, διευθυντής της Ένωσης

«Στο αγελαδινό γάλα, έχει περιοριστεί ακόμα περισσότερο ο αριθμός των αγελαδοτρόφων και σε αυτό έχει συμβάλει και η έλλειψη αυτάρκειας του νομού σε ζωοτροφές και το μεγάλο κοστολόγιο. Τα παραπάνω λειτουργούν αποτρεπτικά στην ενασχόληση παραγωγής αγελαδινού γάλακτος, με τους παραγωγούς, από 45 άτομα που ήταν το 2014, να φτάσουν τους 36 και από 5 εκατ. λίτρα γάλακτος το 2014 να φτάσουμε, το 2015, στα 4 εκατ. λίτρα», μας λέει ο Β. Μήτσιος.

Παράλληλα, στο κομμάτι του αραβοσίτου, ο νομός έχει 14.000 στρέμματα, στα λοιπά σιτηρά περίπου 6.000 στρέμματα και στη μηδική 29.000 στρέμματα.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Ανεβασμένο το κόστος παραγωγής

Με την σειρά του, ο Νίκος Μαμακής, αντιπρόεδρος της Ένωσης, αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί, κυρίως την αύξηση της φορολογίας: «Δεν μπορούμε, επί της ουσίας, όπως προβλέπει το νέο φορολογικό να… χρηματοδοτούμε το κράτος δύο χρόνια πριν. Με το 23% που μπήκε στα άχυρα και στο τριφύλλι, έχει ανέβει κατά πολύ το κόστος παραγωγής, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μη μπορούν να ανταπεξέλθουν στα έξοδα. Εμείς, θα επιθυμούσαμε προκαταβολή από την πολιτεία, γιατί η κτηνοτροφία δεν ανήκει σε μας αλλά στην εθνική οικονομία και έτσι έπρεπε να αντιμετωπίζεται. Δεν γίνεται να φροντίζουμε εμείς για την υγεία των ζώων, εμείς για την προμήθεια και να ζητούν και προκαταβολή στον φόρο 100%. Αυτά είναι ανήκουστα πράγματα και όχι απλά δεν βοηθούν τις κτηνοτροφικές μονάδες, αλλά μας πάνε πολλά βήματα πίσω. Στο τέλος, ο καθένας θα παράγει για τον εαυτό του και αυτό θα είναι ταφόπλακα και για τους παραγωγούς αλλά και για την χώρα μας».

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Νίκος Μαμακής, αντιπρόεδρος της Ένωσης

Πιστοποιημένοι … αγρότες

Εκτός από τις παροχές υπηρεσιών που προσφέρει η Ένωση στους αγρότες, υπάρχει συνεχής ενημέρωση και υποστήριξη σε οτιδήποτε τους αφορά. Όπως μας ενημερώνει ο γεωπόνος της Ένωσης, Βασίλης Θεοδωράκης, αυτό μπορεί να αφορά αναπτυξιακές προσπάθειες ή ακόμα και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα ενημέρωση σωστής χρήσης φυτοφαρμάκων. «Επίσης, σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ Δήμητρα, πιστοποιούμε τους αγρότες σαν εξεταστικό κέντρο και ήδη έχουμε τους πρώτους 100 πιστοποιημένους αγρότες με νέα τμήματα κάθε μέρα», ανέφερε.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Βασίλης Θεοδωράκης, γεωπόνος

Mετσοβόνε όπως λέμε Μέτσοβο

Αρχικά ο Ευάγγελος Αβέρωφ θέλησε να αντιγράψει το προβολόνε αλλά τελικά το τυροκομείο παρήγαγε ένα μοναδικό τυρί

Με ρίζες που κρατούν από το 1959, στο ορεινό Μέτσοβο λειτουργεί σήμερα το μοναδικό τυροκομείο της περιοχής, που ανήκει στο Ίδρυμα Αβέρωφ και παράγει το περίφημο μετσοβόνε, το οποίο αποτελεί και σήμα κατατεθέν της περιοχής.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Την εποχή που δημιουργήθηκε το τυροκομείο υπήρχαν ακόμη στην περιοχή άλλα 5, τα οποία έφτιαχναν τυρί φέτα και κεφαλοτύρια. Τότε, ο Ευάγγελος Αβέρωφ, θέλοντας να βοηθήσει την κτηνοτροφία της περιοχής, αποφάσισε να ασχοληθεί με την τυροκόμηση αποκλειστικά του αγελαδινού γάλακτος. Έτσι, δημιουργήθηκε το μετσοβόνε, το οποίο, για την εποχή εκείνη, ήταν το αντίστοιχο τύπου προβολόνε. «Από τότε, βέβαια, έχει αλλάξει κατά πολύ η επεξεργασία του και σήμερα δεν έχει καμία σχέση το ένα τυρί με το άλλο», μας λέει ο τυροκόμος Γιώργος Τσομπίκος.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Συγχρόνως, ο Αβέρωφ έφερε στην περιοχή αγελάδες με καλές αποδόσεις, τις οποίες «μοίρασε στους παραγωγούς, σε όσους ήθελαν να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία και την αγελαδοτροφία και έτσι δημιουργήθηκε το τυροκομείο. Στην ουσία, φτιάχτηκε για να βοηθήσει την περιοχή του Μετσόβου», σημειώνει ο Γ. Τσομπίκος.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Γιώργος Τσομπίκος Τυροκόμος

Σήμερα, στην περιοχή δεν παράγεται ούτε φέτα, ούτε κεφαλοτύρι, παρά μόνο το μετσοβόνε, που είναι τυρί με ονομασία προέλευσης. Το ίδρυμα, όπως μας εξηγεί ο τυροκόμος, έχει ζητήσει εδώ και 9 χρόνια να αποχαρακτηριστεί από ΠΟΠ. Και αυτό γιατί, αρχικά, είχαν δηλώσει ότι το γάλα που έπαιρναν ήταν από το Μέτσοβο μέχρι και την Μπαλντούμα, μια περιοχή στο ενδιάμεσο Μετσόβου – Γιάννενα. Όταν το γάλα της περιοχής δεν έφτανε για να καλύψει τις ανάγκες του τυροκομείου, απευθύνθηκαν και σε κτηνοτρόφους από τα Γιάννενα, οπότε το τυρί δεν φτιάχνεται πλέον με τα πρότυπα του ΠΟΠ εκείνης της εποχής. «Βέβαια εμείς δεν είχαμε αναγράψει ποτέ πάνω στο προϊόν ότι είναι ΠΟΠ. ΠΟΠ έγινε τιμής ένεκεν στον Αβέρωφ και χωρίς κανέναν άλλο λόγο. Έχουμε ζητήσει δικαστικά εδώ και 9 χρόνια να αποχαρακτηριστούμε, περισσότερο για τον καταναλωτή. Τα τυριά ΠΟΠ φτιάχνονται με συγκεκριμένες ράτσες, διατροφή και περιοχές. Αυτό τώρα δεν υπάρχει, όχι γιατί έχουμε ξεφύγει. Πάλι κατά 95% φτιάχνεται από το Μέτσοβο. Όμως, επειδή δεν υπάρχει όλο τον χρόνο γάλα για να καλύψουμε τις ανάγκες μας, αναγκαστικά παίρνουμε και από μία μονάδα από τα Γιάννενα», επισημαίνει.

Μυστικό η σωστή διατροφή των ζώων

Το βασικό χαρακτηριστικό των τυριών του ιδρύματος, σύμφωνα με τους υπεύθυνους του τυροκομείου, έγκειται στην σωστή διατροφή των ζώων. Όπως επισημαίνουν, το ζώο, σαν θηλαστικό, ό,τι και να φάει, αυτό θα δώσει σαν γεύση. Για τον λόγο αυτό πραγματοποιούνται έλεγχοι σε ό,τι αφορά τη διατροφή των ζώων. «Αν το γάλα είναι ποιοτικά καλό, τότε το τυρί γίνεται μόνο του», σημειώνουν.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Τεχνολογικά, το μετσοβόνε θεωρείται κασέρι και φτιάχνεται όπως όλα τα κασέρια: «Εμείς ελέγχουμε το γάλα μας και τη διατροφή των ζώων σε πολύ μεγάλο βαθμό και τα αποτελέσματα φαίνονται στο πιάτο του καταναλωτή. Δηλαδή, η γεύση και τα χαρακτηριστικά του τυριού αναδεικνύονται, γιατί προέρχονται μόνο από καθαρό γάλα», λέει ο Γ. Τσομπίκος.

Σήμερα, το τυροκομείο συνεργάζεται με 5 παραγωγούς αγελαδινού γάλατος και 80 πρόβειου και γίδινου. Οι μεγάλοι παραγωγοί πρόβειου γάλατος, των 500 και 1.000 ζώων, φεύγουν τον χειμώνα και επιστρέφουν πάλι την άνοιξη. Έτσι, συνεργάζονται με μικροπαραγωγούς του Μετσόβου, οι οποίοι έχουν στην κατοχή περίπου 100 – 150 ζώα. Μάλιστα, όπως μας λέει ο κ. Τσομπίκος, «είμαστε οι μοναδικοί που πληρώνουμε το αγελαδινό γάλα 62 λεπτά σε όλη την Ελλάδα, τιμή σχεδόν διπλάσια απ’ αυτή που υπάρχει σήμερα. Παντού πληρώνουν το αγελαδινό από 35 ως 45 λεπτά. Εμείς, φτιάχνουμε μόνοι μας τα σιτηρέσια. Με βάση πόσο κοστίζει αυτό που πρέπει να φάει η αγελάδα, το γάλα πρέπει να πωλείται σε αυτή την τιμή των 60 λεπτών περίπου, ώστε να βγάζει και ο παραγωγός».

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Η δυναμικότητα του τυροκομείου φτάνει το ανώτερο μέχρι 10 τόνους γάλα την ημέρα. Από τους ίδιους, δεν γίνονται εξαγωγές, γιατί όπως μας λέει ο Γ. Τσομπίκος, «το τυρί δεν φτάνει. Φτιάχτηκε μόνο για την Ελλάδα. Οι όποιες εξαγωγές, που υπάρχουν, γίνονται ατομικά και σε πολύ μικρές ποσότητες. Βέβαια, θα μπορούσαμε να παίρναμε περισσότερο γάλα και να φτιάχναμε και για την Ευρώπη. Όμως, φτιάχνουμε μόνο για την Ελλάδα».

Σε ό,τι αφορά τα μελλοντικά σχέδια, αποτυπώνονται στο ένα και μοναδικό: να συνεχίσει να έχει κτηνοτροφία το Μέτσοβο. Και αυτό, γιατί ενώ υπήρχαν 45.000 ζώα, τώρα υπάρχουν μόνο 6.000.

Εμφιαλώνοντας το… μικρόκλιμα της Ζίτσας

Με κύριο στόχο την αξιοποίηση των αμπελώνων της περιοχής Ζίτσας και της γηγενούς ΠΟΠ λευκής ποικιλίας Ντεμπίνα, δημιουργήθηκε το 1974 το πρώτο οινοποιείο στην περιοχή, με την επωνυμία Ζοίνος ΑΕ. Με τις ερυθρές Βλάχικο και Μπεκάρι να συμπληρώνουν τις ποικιλίες της περιοχής και με τη συνεχή ανανέωση των προϊόντων της, η Ζοίνος ΑΕ κατάφερε τα τελευταία χρόνια να συμπεριληφθεί στη λίστα με τα δέκα καλύτερα οινοποιεία της Ελλάδας.

αμπελώνας Ζίτσα
Αμπελώνας στην Ζίτσα

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1974, αποτελώντας το πρώτο οργανωμένο συνεταιριστικό οινοποιείο της Βορειοδυτικής Ελλάδας και τη μεγαλύτερη παραγωγική μονάδα της περιοχής, με συνεχή δραστηριότητα έως και σήμερα. «Από το 2007 η εταιρεία συστάθηκε ως ΑΕ και αποτελεί πρότυπο για τις συνεταιριστικές οργανώσεις με συνεχή ανοδική πορεία, γεγονός που μας κατέταξε στα δέκα καλύτερα οινοποιεία της Ελλάδας», μας πληροφορεί ο Θανάσης Κατσανάκης, διευθύνων σύμβουλος της Ζοίνος ΑΕ. Η εταιρεία πλέον δραστηριοποιείται σε όλη την Ελλάδα, στην Αμερική και στην Ευρώπη, εξάγοντας το 28% της συνολικής παραγωγής τόσο των οινοποιήσιμων προϊόντων (κρασιά, αφρώδεις οίνοι) όσο και των αποσταγμένων (παλαιωμένο, ηπειρώτικο τσίπουρο).

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

«Η πρίμιουμ (premium) σειρά μας είναι το παλαιωμένο τσίπουρο, με τις μεγαλύτερες πωλήσεις πανελλαδικά στη συγκεκριμένη κατηγορία, και το ηπειρώτικο τσίπουρο, το οποίο έχει βραβευτεί στα διεθνή αποστάγματα σε όλο τον κόσμο», διευκρινίζει ο Θ. Κατσανάκης. Όπως ο ίδιος προσθέτει, «στο κομμάτι της οινοποίησης στην περιοχή της Ζίτσας συναντάμε τη μοναδική λευκή ΠΟΠ ποικιλία Ντεμπίνα και τις ερυθρές Βλάχικο και Μπεκάρι, που προσδίδουν έναν αυθεντικό και μοναδικό χαρακτήρα στα προϊόντα μας».Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Η εταιρεία δέχεται στις εγκαταστάσεις της τη μεγαλύτερη ποσότητα πρώτης ύλης που παράγεται στην περιοχή της Ζίτσας, που φτάνει τα 3 εκατ. λίτρα. Ταυτόχρονα, συνεργάζεται με συνολικά 250 μικρούς και μεγάλους παραγωγούς από τα έξι χωριά που ανήκουν στην αμπελουργική ζώνη της Ζίτσας, η οποία βρίσκεται 30 χιλιόμετρα βόρεια των Ιωαννίνων.

«Αυτήν τη στιγμή, ο κύκλος εργασιών της Ζοίνος ΑΕ φτάνει τα 4,5 εκατ. ευρώ με ανάπτυξη 16% για το 2015, παρότι ήταν μια κρίσιμη χρονιά», τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της Ζοίνος ΑΕ. Όσον αφορά τα νέα φορολογικά μέτρα, σημειώνει: «Εμείς είχαμε φορολογική αποθήκη λόγω της απόσταξης και είμαστε από τα οινοποιεία με εμπειρία και γνώση του ειδικού φόρου, οπότε μπορέσαμε να κρατηθούμε και να προχωρήσουμε. Γενικά, όμως, είναι πολύ δύσκολα τα νέα μέτρα, γιατί από τη στιγμή που φορολογείται η παραγωγή θα χρειαστεί ρευστότητα για να καλυφθεί αυτό το κομμάτι και να προκαταβάλεις τους φόρους σου για το 2016».

O κύκλος εργασιών της Ζοίνος ΑΕ φτάνει τα 4,5 εκατ. ευρώ με ανάπτυξη 16% για το 2015

Νέες επενδύσεις για ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη

Στα μελλοντικά αναπτυξιακά σχέδια της Ζοίνος ΑΕ είναι μια επένδυση ύψους 1,2 εκατ. ευρώ που, σύμφωνα με τον Θ. Κατσανάκη, «θα φέρει επιπλέον ανάπτυξη στο οινοποιείο, αλλά και περαιτέρω σταθερότητα στην περιοχή».

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Θανάσης Κατσανάκης, διευθύνων σύμβουλος της Ζοίνος ΑΕ

«Το κρασί έχει τον δικό του χαρακτήρα και αναδεικνύει τα τυπικά χαρακτηριστικά μιας περιοχής», λέει, αναφερόμενη στην περιοχή της Ζίτσας, η Ελένη Σίντου, χημικός, οινολόγος, υπεύθυνη παραγωγής και ποιοτικού ελέγχου στη Ζοίνος ΑΕ.

Το μικρόκλιμα της Ζίτσας, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, προσδίδει μια διαφορετική ποικιλιακή σύνθεση στα κρασιά της περιοχής. Σε αυτό συμβάλλει και η μοναδική ΠΟΠ λευκή ποικιλία σταφυλιού Ντεμπίνα (γηγενής και αυτόχθονη), που δεν καλλιεργείται πουθενά αλλού και αποδίδει το μέγιστο σε ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Ελένη Σίντου, υπεύθυνη παραγωγής και ποιοτικού ελέγχου

Όπως μας αναφέρει η οινολόγος της Ζοίνος ΑΕ «πολύ σημαντικό ρόλο για την ποιότητα και τη γεύση ενός κρασιού παίζει και ο τρόπος με τον οποίο παρασκευάζεται». Η εταιρεία, επίσης, συνεργάζεται με γεωπόνους για να διασφαλίζει την ποιότητα όλων των ποικιλιών αμπελιού (Ντεμπίνα, Βλάχικο και Μπεκάρι) και να επιτυγχάνει τα καλύτερα αποτελέσματα για το τελικό προϊόν.

«Οι κλιματολογικές αλλαγές και η μείωση των βροχοπτώσεων τα τελευταία χρόνια έχουν ευνοήσει επιπλέον την αμπελοκαλλιέργεια κυρίως τις όψιμης ποικιλίας Ντεμπίνα, η ωρίμανση της οποίας ξεκινά από το τέλος Αυγούστου και ολοκληρώνεται μαζί με τον τρύγο της στο τέλος Σεπτεμβρίου», μας λέει η Ελένη Σίντου.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Άλλοι παράγοντες που βοηθούν στην καλή οξύτητα και στην «πλούσια και γεμάτη γεύση» των κρασιών της περιοχής της Ζίτσας είναι το ασβεστολιθικό έδαφος, καθώς και η ορεινή ζώνη που φύονται οι αμπελώνες (ορεινή ζώνη από 550-750 μέτρα υψόμετρο), η μεγάλη ηλιοφάνεια και «οι αέρηδες του Ιονίου». Η χαρακτηριστική αυτή οξύτητα δίνει πολύ καλούς αφρώδεις οίνους και συμβάλλει ώστε τα κρασιά του οινοποιείου Ζοίνος ΑΕ να ξεχωρίζουν στη διάρκεια του χρόνου.

Το 1959 ο Ευάγγελος Αβέρωφ έφερε την ποικιλία καμπερνέ από το Μπορντώ της Γαλλίας

Αμπελώνες με γαλλική καταγωγή στο Μέτσοβο

Στα 1.000 μέτρα υψόμετρο βρίσκεται ο αμπελώνας του οινοποιείου Κατώγι στο Μέτσοβο, το οποίο ιδρύθηκε από τον Ευάγγελο Αβέρωφ το 1959. Πρόκειται για τον πιο ορεινό αμπελώνα στην Ελλάδα, ο οποίος απλώνεται στην πλαγιά του βουνού, σε 150 στρέμματα.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Το οινοποιείο, το οποίο είναι επισκέψιμο και όσοι επιθυμούν μπορούν να ξεναγηθούν στα υπόγειά του, βρίσκεται στην καρδιά του Μετσόβου. Την ιστορία του, κατά την επίσκεψή μας εκεί, μας παρουσίασε η υπεύθυνη στις ξεναγήσεις και στις πωλήσεις των κρασιών, Ελένη Μπίσα: «Ο Ευάγγελος Αβέρωφ έφερε πρώτος στην Ελλάδα το 1959 την ποικιλία καμπερνέ από το Μπορντώ της Γαλλίας και το φύτευσε έξω από το Μέτσοβο. Είναι το μοναδικό ελληνικό κρασί που κυκλοφορεί εδώ και 50 χρόνια με την ίδια χαρακτηριστική και αναγνωρίσιμη ετικέτα».

Στους σκοτεινούς διαδρόμους του κελαριού αναδύονται τα αρώματα του κρασιού, ενώ τα 1.200 γαλλικά δρύινα βαρέλια κατακλύζουν τον χώρο.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Το υπόγειο κελάρι του οινοποιείου είναι διακοσμημένο με φωτογραφίες από τον αμπελώνα, αλλά και από στιγμές του ιδρυτή του. Στους σκοτεινούς διαδρόμους του κελαριού αναδύονται τα αρώματα του κρασιού, ενώ τα 1.200 γαλλικά δρύινα βαρέλια κατακλύζουν τον χώρο.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Οι ποικιλίες που καλλιεργούν είναι περισσότερο κόκκινες, όπως καμπερνέ, μερλό, καθώς και μία λευκή. Όλες οι εργασίες στον αμπελώνα γίνονται με τα χέρια, ενώ ο τρύγος ξεκινά από τα μέσα Σεπτέμβρη μέχρι τα τέλη Οκτώβρη. «Το κόκκινο κρασί είναι μέσα στα βαρέλια, με 300 λίτρα το καθένα. Όπου βλέπετε ξύλινα βαρέλια, υπάρχει μόνο κόκκινο κρασί. Κάθε βαρέλι χρησιμοποιείται τέσσερις με πέντε φορές και το κρασί μένει μέσα για να ωριμάσει από έξι μήνες μέχρι δύο χρόνια. Ο χρόνος ωρίμανσής του εξαρτάται από την ποικιλία και τη χρονιά». Κάθε χρόνο παράγονται περίπου 700.000 φιάλες, από τις οποίες το 20% εξάγεται σε διάφορες χώρες.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα

Στην κάβα του φυλάσσονται οι πιο παλιές φιάλες κρασιού από το 1969, που είναι σφραγισμένες με βουλοκέρι, με ένα αρχαίο νόμισμα στο οποίο απεικονίζεται ένας κρατήρας του 343 π.Χ. «Το νόμισμα αυτό το είχε φτιάξει ο Αβέρωφ δαχτυλίδι και σφράγιζε πάνω το βουλοκέρι. Πρόκειται για τις πρώτες εμφιαλώσεις του στο υπόγειο του σπιτιού του», μας λέει η Ελ. Μπίσα.

Η «Ύπαιθρος Χώρα» στα Ιωάννινα
Ελένη Μπίσα, υπεύθυνη πωλήσεων και ξεναγήσεων