Στην επιβλητική, αλλά και ιδιαίτερα γραφική, στη χιλιοτραγουδισμένη και μελωδική Θεσσαλονίκη, τη νύμφη του Θερμαϊκού, βρέθηκε η «ΥΧ» στο πλαίσιο του οδοιπορικού της στην Κεντρική Μακεδονία. Και μπορεί η κεντρική ιδέα του νομού να είναι το… χαλαρά, αλλά εκείνο που αντιληφθήκαμε είναι ότι μπορεί να είναι και χαλαρά και καλά οργανωμένα ταυτόχρονα.
Σταθμό, κατά την παραμονή μας στη Θεσσαλονίκη, αποτέλεσε η βιομηχανική περιοχή της –άλλοτε η μεγαλύτερη της χώρας–, η Σίνδος, όπου συνεταιρισμοί και ιδιωτικές επιχειρήσεις προσπαθούν να δώσουν ξανά ζωή σε μια αχανή έκταση, μια μικρογραφία της μεγαλούπολης. Λίγο πιο πέρα, βρίσκονται τα κτήματα και τα χωράφια των ορυζοπαραγωγών, που παίρνουν ζωή από τους ποταμούς Λουδία, Αξιό και Γαλλικό.
Συνοδοιπόροι στη γνωριμία μας με τη Θεσσαλονίκη βρέθηκαν, και σε αυτό το ταξίδι, άνθρωποι ξεχωριστοί, φιλόξενοι που μας άνοιξαν με όλη τους την καρδιά τα γραφεία τους, τις επιχειρήσεις τους, τους συνεταιρισμούς τους, τους χώρους όπου προσπαθούν να χτίσουν ένα καλύτερο μέλλον μέσα από τη δουλειά και την παραγωγή τους. Και αυτήν τη φορά, μας ήταν πάρα πολύ δύσκολο να ξεχωρίσουμε κάποιον από όλους αυτούς με τους οποίους σμίξαμε και κουβεντιάσαμε. Γίναμε κοινωνοί των ανησυχιών τους, αλλά και των προοπτικών και των ονείρων τους. Νιώσαμε και πάλι τυχεροί, δίνοντάς μας κουράγιο ότι, αν κάθε φορά συναντάμε αξιόλογους συνταξιδιώτες, τότε υπάρχει ελπίδα.
Τα συναισθήματα και σε αυτό το οδοιπορικό ήταν πολλά και ανάμεικτα. Έκανε, όμως, την εμφάνισή του και ένα καινούργιο, που… γαργάλησε λίγο τις καρδιές μας. Ήταν αυτό της ζήλιας, με την καλή έννοια, βέβαια. Ζήλια γιατί, αν και βρεθήκαμε στα φημισμένα λουτρά του Λαγκαδά, δεν καταφέραμε λόγω της πίεσης και των υποχρεώσεών μας να χαλαρώσουμε και να απολαύσουμε, έστω και για λίγο, τις ευεργετικές ιδιότητες των ιαματικών τους νερών. Επιφυλασσόμαστε, όμως, για την επόμενη φορά.
Αδιάθετη η σοδειά περιμένει στα σιλό
Υψηλό κόστος και μειωμένο ενδιαφέρον απειλούν τους παραγωγούς ρυζιού
Το μέλλον της αγροτικής οικονομίας και των παραγωγών, με τα επερχόμενα μέτρα για το φορολογικό και το ασφαλιστικό, αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η καλλιέργεια ρυζιού ήταν τα κύρια θέματα συζήτησης κατά τη συνάντηση της «ΥΧ» με τον αντιπρόεδρο και τον γενικό διευθυντή της ΕΑΣΘ, Ευθύμη Φωτεινό και Κώστα Γιαννόπουλο, αντίστοιχα.
Η καλλιέργεια του ρυζιού στην περιοχή φτάνει τα 200.000 στρέμματα από τα 300.000 στρέμματα πανελλαδικά και το 70% της παραγωγής σε όλη τη χώρα. «Το πρόβλημα είναι ότι, αυτήν τη στιγμή, το ρύζι μας είναι αδιάθετο στα σιλό και δεν μπορούμε να το πουλήσουμε. Ακόμη και αυτό που φεύγει είναι σε πολύ χαμηλές τιμές. Από την άλλη, το κόστος παραγωγής είναι περίπου 200 ευρώ το στρέμμα, χωρίς να υπολογίσουμε και την αξία του ενοικίου», λέει ο Ευθύμης Φωτεινός. Αυτή την περίοδο, η τιμή του Indica κυμαίνεται στα 28-30 λεπτά και του Japonica στα 24-25 λεπτά.
Οι αγορές, στις οποίες απευθύνεται το ελληνικό ρύζι, κάνουν πλέον εισαγωγές από Μιανμάρ και Καμπότζη, σε χαμηλές τιμές. «Το κράτος πρέπει να δώσει άμεσα λύσεις, να ελέγχει τα προϊόντα και να τα προωθεί. Υπάρχει, πλέον, πρόβλημα επιβίωσης. Δεν γίνεται εμείς να ακολουθούμε όλες τις οδηγίες για την καλλιέργεια, να πληρούμε όλες τις προδιαγραφές και να έρχονται κάποια ρύζια από τις τρίτες χώρες και καλαμπόκια από τη Βουλγαρία, χωρίς να ξέρουμε τι φάρμακα ρίχνουν και αν είναι ποιοτικά καλά», καταγγέλλει ο Ευθ. Φωτεινός.
«Δεν υπάρχει επιβολή δασμών από τις τρίτες χώρες», συμπληρώνει ο Κώστας Γιαννόπουλος, τονίζοντας ότι το ρύζι είναι ένα προϊόν που δεν το καλλιεργούν πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Άρα, λοιπόν, για να πετύχεις κάτι στην ΕΕ, πρέπει να έχεις συμμαχίες. Η μοναδική συμμαχία που έχει η Ελλάδα, αυτήν τη στιγμή, είναι η Ιταλία. Άρα, σε αυτό το πλαίσιο, ο ερχομός ρυζιού από τη Μιανμάρ και από την Καμπότζη προφανώς και βολεύει τις υπόλοιπες χώρες, καθώς γίνεται με ελάχιστο κόστος καλλιέργειας, με φθηνά εργατικά χέρια. Ταυτόχρονα, βρίσκουν εύκολη τη δίοδο εδώ και συμπιέζουν τις τιμές των παραγωγών προς τα κάτω», σημειώνει ο Κ. Γιαννόπουλος.
Το ελληνικό ρύζι, για τον Ευθ. Φωτεινό, είναι ποιοτικότερο, γιατί γίνεται ολοκληρωμένη διαχείριση. Ελέγχεται το λίπασμα που θα χρησιμοποιηθεί, η ποσότητά του και το πότε, ενώ γι’ αυτά που εισάγονται «δεν γνωρίζουμε πραγματικά την προέλευσή τους και αν είναι ποιοτικά ελεγμένα», συμπληρώνει.
Αν σβήσουν οι παραγωγοί, θα χαθούν οι βιομηχανίες
Εκ των πραγμάτων, η συζήτηση με τα μέλη της διοίκησης δεν θα μπορούσε να μην οδηγηθεί και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η αγροτική οικονομία και η παραγωγή. Ο Κ. Γιαννόπουλος υποδεικνύει τον κίνδυνο «να πάμε πολλά χρόνια πίσω. Και αν πάμε πίσω οι μικροί αγρότες, είναι δεδομένο ότι θα αλλάξει ο συλλογισμός της γεωργίας. Στην Ελλάδα έχουμε πρωτογενή τομέα, ναυτιλία, τουρισμό. Για τους αγρότες τα μέτρα που έρχονται θα είναι πολύ δύσκολα και τα προβλήματα θα γίνουν βουνό».
«Κάποια στιγμή και οι βιομηχανίες θα πρέπει να καταλάβουν ότι, αν δεν υπάρχουν παραγωγοί, μικροί ή μεγάλοι, δεν θα υπάρχουν και οι ίδιες. Πρέπει να αλλάξει γενικότερα η φιλοσοφία και σε πολλούς άξονες της αγροτικής παραγωγής», λέει ο Κ. Γιαννόπουλος. Ο ίδιος συμπληρώνει ότι γενικότερα το επιχειρείν είναι δύσκολο και «αφού και εμείς λειτουργούμε με καθαρά ιδιωτικά κριτήρια, είναι δεδομένο ότι το επιχειρείν είναι δύσκολο και για εμάς. Η οικονομική θέση του συνεταιρισμού είναι καλή, αλλά για να είναι καλή φτύνουμε αίμα. Και αυτό γίνεται γιατί το κράτος λειτουργεί ως ο απόλυτος εχθρός των επιχειρήσεων, ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το ακριβώς το αντίθετο. Διότι, για να συντηρείται ένα ασφαλιστικό σύστημα ή ένα συνταξιοδοτικό, με τέτοιο εύρος που υπάρχει στην Ελλάδα, οι επιχειρήσεις πρέπει να καταβάλλουν εισφορές. Άρα, λοιπόν, αντί να μας στηρίζουν για να υπάρχουμε μας διώχνουν. Περίπου 60.000 εταιρείες έχουν μεταφερθεί στη Βουλγαρία, όπου υπάρχει χαμηλή φορολογία, και απ’ ό,τι φαίνεται θα ακολουθήσουν κι άλλες τον ίδιο δρόμο, προκειμένου να έχουν μεγαλύτερο κέρδος».
Για τον Ευθ. Φωτεινό τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, αφού ο Νομός Θεσσαλονίκης είναι μια περιοχή που θα μπορούσε να αναπτύξει πολλές δραστηριότητες: «Αυτό που πρέπει να κάνουμε εμείς ως αγρότες το κάνουμε και, μάλιστα, πάρα πολύ καλά. Το θέμα είναι ότι πρέπει να έχουμε και τη στήριξη της πολιτείας, ώστε να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε. Το πρόβλημα είναι ότι με ένα ασφαλιστικό και ένα φορολογικό που θα είναι ο καταλύτης για την εξαφάνιση της αγροτικής οικονομίας, τα επόμενα χρόνια θα είναι πάρα πολύ δύσκολα και όσοι αντέξουν».
Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη Θεσσαλονίκης ΑΕ
Σταθερή ανάπτυξη σε στέρεο έδαφος
Μια σύγχρονη και καινοτόμος επιχείρηση, που δίνει έμφαση στην εξυπηρέτηση και την παροχή υπηρεσιών στους αγρότες, με διαρκή παρουσία σε κάθε χωριό της Θεσσαλονίκης, αλλά και του Κιλκίς, είναι η ΕΑΣΘ Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη Θεσσαλονίκης ΑΕ. Πρόκειται για μια καινούργια εταιρεία, που αποτελείται από εννέα συνεταιρισμούς-μετόχους του Νομού Θεσσαλονίκης, κάνοντας μικρά και σταθερά βήματα, με σκοπό πάντα το όφελος των παραγωγών της. Συνάμα, λειτουργεί χωρίς καμία χρηματοδότηση, δεν έχει οικονομικά βαρίδια ούτε δανειοδοτήσεις, ενώ τα κεφάλαια που έχει στην κατοχή της διατίθενται σε επενδυτικά προγράμματα.
Παράλληλα, μεταξύ των δραστηριοτήτων της ΕΑΣΘ είναι η εμπορία αγροτικών προϊόντων, ενώ στις νέες δράσεις της εντάσσεται η συγκέντρωση ρυζιού, η διακίνηση πολλαπλασιαστικού υλικού (σπόροι σε ψυχανθή και ρύζι), διαθέτοντας και άδεια διακίνησης φυτοπροστατευτικών προϊόντων. «Σιγά σιγά κάνουμε ανοίγματα προς όλους τους τομείς, αλλά με μικρά βήματα, χωρίς δανειοδότηση, γιατί οι καιροί είναι δύσκολοι. Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, πρώτο μας μέλημα είναι να σταθεί η εταιρεία και να μεγαλώνει με μικρούς ρυθμούς, παρά να κάνει ένα πυροτέχνημα και μετά να πέσει έξω και να κλείσει», μας λέει ο πρόεδρος της ΕΑΣΘ, Χρήστος Τσιχήτας.
Η ΕΑΣΘ επιτελεί ένα σοβαρό έργο στον Νομό Θεσσαλονίκης και τη γύρω περιοχή και μέλημα της διοίκησής της είναι η ανάπτυξή της. Πρόκειται για μια εταιρεία κερδοφόρα, χωρίς ζημίες, η οποία απασχολεί 15 άτομα μόνιμο προσωπικό και 80 ως εποχικό προσωπικό. Παράλληλα, διαθέτει δύο υποκαταστήματα για την εξυπηρέτηση των παραγωγών στον Νομό Κιλκίς και ένα στον Λαγκαδά.
Συγχρόνως, τόσο η ΕΑΣΘ και όσο και οι συνεταιρισμοί-μέλη της συγκεντρώνουν αγροτικά προϊόντα και εμπορεύονται για λογαριασμό των παραγωγών τους. Οι γεωπόνοι τους ασχολούνται με την καλλιέργεια, την παρακολούθηση στα χωράφια και την παροχή των απαραίτητων οδηγιών, αλλά και με την προμήθεια φαρμάκων και λιπασμάτων. Η συγκέντρωση που κάνει η ΕΑΣΘ είναι 300 με 400 τόνους ψυχανθή και 5.000 τόνους ρύζι.
Προβλέψεις
Ο Νομός Θεσσαλονίκης είναι από τους μεγαλύτερους σε παραγωγικότητα και μπορεί να δώσει λύση και στην οικονομία. «Κάποτε, μετρούσαμε τις επιδοτήσεις. Τώρα, μετράμε την παραγωγή. Από τον πρωτογενή τομέα περίμενε η χώρα να ανακάμψει. Τώρα, όμως, όλοι πυροβολούν αυτόν τον τομέα και κοιτάζουν να αρπάξουν ό,τι έχει μείνει. Δυστυχώς, αντί να προοδεύσει, πιστεύω ότι θα συρρικνωθεί και θα μαραζώσει με αυτές τις πολιτικές που ακολουθούνται», τονίζει ο Χρ. Τσιχήτας.
Η Θεσσαλονίκη παράγει το 70% του ρυζιού της χώρας, έχει γύρω στα 120.000 στρέμματα βαμβάκι, σκληρά και μαλακά σιτηρά, όσπρια, ψυχανθή, κτηνοτροφικά φυτά και πάνω από το 30% της παραγωγής αγελαδινού γάλακτος. Παράλληλα, λειτουργούν πολλές μεταποιητικές μονάδες, αρκετές συνεταιριστικές και πολλές ιδιωτικές.
Αναγκαία η συνύπαρξη συνεταιρισμών και ιδιωτών
Ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής διακινείται μέσα από τον συνεταιρισμό. Αυτό, όμως, όπως σημειώνει ο πρόεδρος της ΕΑΣΘ, δεν φτάνει, γιατί η Θεσσαλονίκη ως νομός έχει γύρω στους 200 συνεταιρισμούς (140 στη Θεσσαλονίκη και 60 στον Λαγκαδά). «Αν τους ξεσκαρτάρουμε, δεν είναι πάνω από 30 οι υγιείς. Οι υπόλοιποι υπολειτουργούν και τους αφαιρέθηκαν οι δραστηριότητες. Οι συνεταιρισμοί χρησιμοποιήθηκαν τα πρώτα χρόνια για να ασκηθεί αγροτική και οικονομική πολιτική. Μέσω των συνεταιρισμών έγινε η διανομή λιπασμάτων, η συγκέντρωση προϊόντων και η χρηματοδότηση του αγροτικού τομέα. Όταν όλα αυτά έχουν φύγει από τους συνεταιρισμούς, τότε σιγά σιγά αυτοί μαραζώνουν», τονίζει.
Σύμφωνα με τον Χρ. Τσιχήτα οι συνεταιρισμοί, που έχουν δραστηριότητα, μένουν και αντιστέκονται: «Αν το συνεταιριστικό κομμάτι βοηθηθεί και προχωρήσει, τότε θα δώσει πολλές λύσεις στον αγρότη και, ταυτόχρονα, θα λειτουργήσει το ίδιο σοβαρά και δυναμικά και ο ιδιωτικός τομέας. Για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε μπροστά, πρέπει και οι συνεταιρισμοί και ο ιδιωτικός τομέας να συνυπάρχουμε στον αγροτικό τομέα. Δεν μπορεί να λείψει ούτε ο ένας ούτε ο άλλος κι αυτό γιατί κανείς δεν μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες. Θα μείνουν κενά και δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει ούτε ο υγιής ανταγωνισμός, που αυτήν τη στιγμή λειτουργεί. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες στην αγορά, αλλά και στη χρηματοδότηση, όταν τα προϊόντα δεν πληρώνονται στην ώρα τους. Μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση προσπαθούν να κρατηθούν οι συνεταιρισμοί και ο ιδιωτικός τομέας».
«Είμαστε χωμένοι μες στη λάσπη και φέρνουμε χρήμα στη χώρα»
Αν το αποθηκευμένο ρύζι από την προηγούμενη παραγωγή δεν διατεθεί, τίθεται κίνδυνος για τη νέα καλλιεργητική περίοδο
Την ελπίδα ότι κάτι θα αλλάξει, μιας και το πολύ σε έναν μήνα θα ξεκινήσει η επόμενη καλλιεργητική περίοδος, εξέφρασε ο πρόεδρος του Α’ Συνεταιρισμού Χαλάστρας, Λεωνίδας Κουιμτζής. Στον συνεταιρισμό έχει παραμείνει στα σιλό περίπου το 70% της παραγωγής του, ενώ πέρυσι τέτοιο καιρό είχε πουληθεί πάνω από το 50%. Η δυναμικότητά του είναι γύρω στους 35.000 τόνους ρύζι από 500 παραγωγούς, ενώ στο εργοστάσιο του συνεταιρισμού λειτουργεί καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής, βγάζοντας στο ράφι ρύζι σε συσκευασία μισόκιλου, κιλού, πεντόκιλου, αλλά και χύμα.
«Η καλλιέργεια του ρυζιού είναι δύσκολη, αλλά πήγε καλά φέτος. Βέβαια, το θέμα είναι οι τιμές των προϊόντων, μιας και δεν κατευθύνθηκαν σε κάποιες αγορές που τις είχαμε σίγουρες, όπως η Τουρκία, με αποτέλεσμα η μεγαλύτερη ποσότητα να είναι μέσα στα σιλό. Ας ελπίσουμε ότι θα αλλάξει κάτι, ώστε να φύγουν τα προϊόντα. Διότι, αν ο παραγωγός δεν πουλήσει την προηγούμενη παραγωγή του, πού θα βρει τα χρήματα για να ξανακαλλιεργήσει;», διευκρίνισε ο πρόεδρος.
Για… καταιγίδα, που έρχεται για τους αγρότες, έκανε λόγο ο Λ. Κουιμτζής, λέγοντας ότι, προς το παρόν, παγώνει η προσπάθεια 4-5 συνεταιρισμών να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να φτιάξουν έναν ορυζόμυλο για «να ανοίξουμε τα φτερά μας και να κάνουμε και εξαγωγές, αλλά βλέπουμε ότι δεν θα μπορέσουμε να το κάνουμε».
Το 70% των προϊόντων του συνεταιρισμού πηγαίνει επεξεργασμένο και ακατέργαστο σε εξαγωγές σε μεσογειακές και βόρειες χώρες, ενώ γίνονται προσπάθειες επέκτασης και προς τις αραβικές αγορές. «Το προϊόν που παράγουμε εμείς εδώ είναι εξαγώγιμο. Η κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι αυτό το προϊόν φέρνει 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως στη χώρα. Με τα μέτρα που προωθεί τραβάει το χαλί σε ένα τέτοιο προϊόν. Εμείς είμαστε χωμένοι μες στη λάσπη και φέρνουμε χρήμα στη χώρα. Δεν γίνεται να καταστραφεί αυτή η οικονομία», είπε ο Λ. Κουιμτζής.
Θίγονται όσοι παράγουν πλούτο
Ο Αλέξης Κράβας, από τη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης, ασχολείται, μαζί με τον αδελφό του, με την καλλιέργεια 1.500 στρεμμάτων, παράγοντας ετησίως 1.300 τόνους ρύζι. «Είχαμε βλέψεις η καλλιέργειά μας να αυξάνεται κάθε χρόνο κατά 5% με 10%. Πολύ φοβάμαι, όμως, ότι θα αρχίσουμε τις μειώσεις, γιατί αν ισχύσουν τα μέτρα για το φορολογικό και το ασφαλιστικό, εμείς που παράγουμε πλούτο θα μας τα παίρνει όλα η Εφορία. Τότε δεν θα μας συμφέρει να παράγουμε», μας είπε ο Αλ. Κράβας.
Ο ίδιος είναι 4ης γενιάς αγρότης, έχοντας τον προπάππο του αγρότη και κτηνοτρόφο, και σιγά σιγά αυτός και ο αδελφός του εξελίχθηκαν στην παραγωγή ρυζιού. Η σπορά ξεκινά 5 με 10 Μάη, ενώ ο θερισμός για τις πρώιμες ποικιλίες ξεκινά από τις 15 Σεπτέμβρη και μέχρι τον Οκτώβρη – Νοέμβρη οι όψιμες ποικιλίες. «Σπέρνουμε γύρω στις δέκα ποικιλίες ρυζιού και η καθεμία έχει από 135 έως 165 μέρες βιολογικό κύκλο», σημειώνει ο Αλ. Κράβας, επισημαίνοντας ότι φέτος εξελίσσεται δύσκολη η χρονιά με τις χαμηλές τιμές. «Τα προηγούμενα δύο με τρία χρόνια απολαύσαμε καλές τιμές και κέρδη. Θα το ξεπεράσουμε όμως και δεν θα έχουμε σοβαρά προβλήματα όσοι είμαστε δομημένοι», λέει.
Διαβάστε επίσης:
Οι Φορείς της Θεσσαλονίκης μιλούν στην «ΥΧ»
Αγελαδοτροφικές Φάρμες Τσομπάνου και Ρόκου
Λουτρά Λαγκαδά
Υψηλά τα στάνταρ, πεσμένες οι τιμές
Στην έλλειψη ρευστότητας λόγω του κλεισίματος των αγορών επικεντρώθηκε κατά τη συζήτησή μας και ο πρόεδρος του Β’ Συνεταιρισμού Χαλάστρας, Αχιλλέας Καμπούρης. Ο συνεταιρισμός, που ασχολείται με την ξήρανση και την αποθήκευση των προϊόντων των 501 μελών – παραγωγών ρυζιού και καλαμποκιού, συγκεντρώνει περίπου 42.000 τόνους ρύζι σε 42 σιλό.
«Είμαστε τουλάχιστον 40% πεσμένοι από πέρυσι στην τιμή. Πέρυσι ήταν 42 λεπτά και φέτος το ρύζι, που αποτελεί τη ‘‘μητέρα όλων των μαχών’’ για την περιοχή, έφτασε τα 25 λεπτά. Ακόμα και τα καλαμπόκια, που είναι λίγα φέτος στην Ελλάδα, έφτασαν μόλις τα 17 λεπτά το κιλό. Από τη δραματική αυτή μείωση, θα λείψουν χρήματα και από την οικονομία. Έχουμε στήσει μια παραγωγή με υψηλά στάνταρ και, όταν η τιμή είναι μειωμένη, τότε δημιουργούνται τα προβλήματα. Το ρύζι είναι ένα προϊόν που έχει διατροφική επάρκεια στην Ελλάδα και το υπόλοιπο φέρνει συνάλλαγμα», λέει ο Αχ. Καμπούρης. Ταυτόχρονα, επεσήμανε ότι οι μειωμένες εξαγωγές οφείλονται στα προβλήματα με την Τουρκία, στην αγορά της οποίας πέρυσι είχε αποσταλεί το 70% της παραγωγής. Στόχος του συνεταιρισμού είναι το άνοιγμα σε νέες αγορές, όπως η Σαουδική Αραβία.
Αυτήν τη στιγμή έχει μείνει πάνω από το 70% του ρυζιού αδιάθετο, ενώ μέχρι τώρα την ίδια περίοδο έμενε περίπου το 30%: «Είναι νωρίς να πούμε ότι θα μείνει στις αποθήκες μας, αλλά και αν φύγει με 20 λεπτά μετά τι θα γίνει; Ούτε το κεφάλαιό μας δεν θα βγάλουμε, πώς θα βγούμε να σπείρουμε;», τόνισε ο πρόεδρος.
Παρά την κατάσταση αυτή, ο Αχ. Καμπούρης επεσήμανε ότι ο συνεταιρισμός είναι μια υγιής και κερδοφόρα επιχείρηση, με ταμειακό διαθέσιμο περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία χρησιμοποιούνται για την προμήθεια αγροεφοδίων στους παραγωγούς.
Απλήρωτοι από τους εμπόρους
Με την καλλιέργεια ρυζιού σε 100 στρέμματα ρύζι και βαμβακιού σε 180 στρέμματα ασχολείται ο παραγωγός Βαγγέλης Τοπουζίδης, τον οποίο συναντήσαμε στο χωριό Λουδίας. Φέτος καλλιέργησε και 30 στρέμματα σιτάρι, μειώνοντας από την καλλιέργεια ρυζιού. Το αυξημένο κόστος παραγωγής συνδέεται με τα αυξημένα γεωργικά εφόδια, μας είπε ο Β. Τοπουζίδης: «Σε σχέση, μάλιστα, με τις γειτονικές χώρες, όπως για παράδειγμα στην Τουρκία που κάνουμε κάποια ταξίδια, βλέπουμε ότι οι δικές μας τιμές είναι πέντε και έξι φορές πιο αυξημένες. Την ίδια στιγμή, η φορολογία αυξάνεται και οι επιδοτήσεις μειώνονται, οπότε καταλαβαίνετε πως τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα για εμάς τους παραγωγούς».
Παράλληλα, στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί έρχεται να προστεθεί και αυτό της μη καταβολής των οφειλομένων από τους εμπόρους, καθώς όπως μας είπε ο ίδιος: «Είμαι ακόμα απλήρωτος από τους εμπόρους για τους 100 τόνους ρύζι, που αλώνισα τον περασμένο Οκτώβριο».
Νέες ποικιλίες και αγορές αναζητά το ευρωπαϊκό ρύζι υπό την απειλή των τρίτων χωρών
Τη μεγαλύτερη ποσότητα ρυζιού στην Ελλάδα επεξεργάζεται η ελληνοϊταλική εταιρεία Euricom Hellas ΑΕ, που βρίσκεται στη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης. Από το 1998, που λειτουργεί στην περιοχή, η κύρια δραστηριότητά της ήταν μόνο εξαγωγική. Με την πτώση, όμως, των εξαγωγών έκανε στροφή και προς την ελληνική αγορά. Αυτήν τη στιγμή, από τους 50.000 τόνους ρύζι εξάγεται το 60% της παραγωγής, ενώ επεξεργάζεται, τυποποιεί και διακινεί το 70% της ελληνικής παραγωγής σε ρύζι.
Κατά την επίσκεψή μας στο εργοστάσιο, είχαμε την ευκαιρία να ξεναγηθούμε από τον διευθυντή Βαγγέλη Χάιτα, ο οποίος μας ενημέρωσε για όλες τις διαδικασίες επεξεργασίας του ρυζιού. Η καθημερινή δυναμικότητα του εργοστασίου είναι 500 τόνοι και, όπως ο ίδιος μας είπε, «από τους ποιοτικούς ελέγχους, μόλις το 7% του ρυζιού μένει εκτός, το οποίο θα έχει σπάσει. Όλα γίνονται σταδιακά για να μη σπάσει το ρύζι, γιατί είναι ένας ζωντανός οργανισμός».
Το ρύζι, τα τελευταία πέντε χρόνια, περνά κρίση όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά γενικά στην Ευρώπη. Και αυτό γιατί, όπως μας εξήγησε η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας, Γεωργία Κωστηνάκη, γίνονται εξαγωγές από τρίτες χώρες, όπως από τη Μιανμάρ και την Καμπότζη, χωρίς δασμούς: «Όλη η Βόρεια Ευρώπη, η οποία για εμάς αποτελούσε μεγάλη αγορά, γιατί δεν έχει καλλιέργεια ρυζιού, προμηθεύεται απ’ έξω. Παράλληλα, φέτος, επειδή έκλεισε η αγορά της Τουρκίας, η οποία αποτελούσε και αυτή μια μεγάλη αγορά, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μείνει αδιάθετο το ρύζι».
Η Ελλάδα, όπως μας διευκρίνισε, είναι εξαγωγική χώρα στο ρύζι: «Ο Έλληνας καταναλώνει 6 κιλά κατά κεφαλήν ρύζι ετησίως, που σημαίνει χονδρικά 70.000 τόνοι. Φέτος, είχαμε υπερπαραγωγή στο ρύζι και είμαστε στους 300.000 τόνους. Οπότε, όλο το παραπάνω έπρεπε να εξαχθεί, με αποτέλεσμα να έχουν πρόβλημα και οι παραγωγοί και οι ορυζόμυλοι».
Και ελληνικό ριζότο
Με στόχο ο καταναλωτής να παίρνει πλέον ελληνικό και όχι ιταλικό ριζότο, η εταιρεία προχώρησε σε συνεργασία με συγκεκριμένους καλλιεργητές. Έτσι, έφερε στην περιοχή το ελληνικό ριζότο, το οποίο καλλιεργείται σε μόλις 1.000 στρέμματα στη Χαλάστρα και στο Άδενδρο, με το όνομα «Άγιος Αντρέας», το οποίο καλλιεργείτο στην Ιταλία ως «Σάντα Αντρέας».
Η συγκεκριμένη κίνηση γίνεται προκειμένου να δοθεί λύση στην ορυζοκαλλιέργεια, αλλά και νέα κατεύθυνση στους παραγωγούς. «Το συγκεκριμένο ριζότο έχει καλές αποδόσεις, αλλά θέλει χρόνο. Πρώτη φορά καλλιεργήθηκε το 2015 και φέτος είναι η δεύτερη χρονιά. Ευελπιστούμε να συνεχίσουμε να το προωθούμε. Επίσης, κάνουμε άλλη μία προσπάθεια με την ΕΑΣΘ, ώστε να φέρουμε άλλη μία ποικιλία, που επίσης είναι ριζότο. Πρόκειται για τη Volano, που θα βγει με ελληνική σημαία. Έτσι, θα σταματήσουμε να φέρνουμε από την Ιταλία ριζότο, που αγοράζεται σε μεγάλες ποσότητες και συσκευάζεται εδώ από τις εταιρείες», μας είπε η Γεωργία Κωστηνάκη.
Των Ανθής Γεωργίου και Κυριάκου Λάμπρου
