Πώς εκτιμούν τις εξελίξεις στον κλάδο της αγροδιατροφής για το 2023 οι φορείς εκπαίδευσης και συμβουλευτικής

Η χρονιά που σε λίγες ημέρες μας αφήνει θα μείνει στην ιστορία ως η χρονιά που όλοι οι κλάδοι περίμεναν για να ανακάμψουν, μετά την υγειονομική και οικονομική κρίση του κορωνοϊού το 2020 και το 2021, όμως μπροστά τους βρήκαν την ενεργειακή κρίση και την κρίση ακρίβειας, που δημιουργήθηκαν κυρίως από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μέσα σε αυτό το έκρυθμο σκηνικό, η «ΥΧ» κάλεσε οργανώσεις, συνδέσμους, φορείς, ιδρύματα και πολιτικούς να δώσουν το στίγμα όχι μόνο για τα πεπραγμένα τους το 2022, αλλά και για τους στόχους τους για το κρίσιμο 2023.

Μέρος 2ο: Εκπαίδευση και συμβουλευτική

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Νέο έτος και νέα σελίδα για το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Η νέα χρονιά σηματοδοτεί την αρχή της νέας διοίκησης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά από τη μακρά και επίπονη διαδικασία εφαρμογής του ν.4957/2022, η νέα Πρυτανική Αρχή, υπό την ηγεσία του επανεκλεγέντος πρύτανη, Σπύρου Κίντζιου, και της ομάδας των νέων αντιπρυτάνεων, Ελένης Μήλιου, Θωμά Μπαρτζάνα και Εμμανουήλ Φλεμετάκη, έχει θέσει ως στρατηγική προτεραιότητα την κατακόρυφη αύξηση της εξωστρέφειας, της διασύνδεσης με την κοινωνία και της διεθνούς αναγνωρισιμότητας του Ιδρύματος.

Σε συνέχεια της δυναμικής, η οποία εδραιώθηκε στην προηγούμενη τετραετία, κεντρικός στόχος της νέας στρατηγικής είναι να συμπεριλάβει στα προγράμματα σπουδών όλα τα γνωστικά αντικείμενα του γεωτεχνικού τομέα και να κατέχει, ως Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις σε όλη την κλίμακα της αγροδιατροφής.

Επιπλέον, κεντρική στρατηγική μας επιδίωξη αποτελεί η ανάπτυξη του Πανεπιστημίου στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας με τη διατήρηση των ήδη υφιστάμενων Τμημάτων και τη δημιουργία τουλάχιστον δύο νέων Προπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών με καθαρό γεωτεχνικό προσανατολισμό.

Η στρατηγική αυτή υπηρετεί και τον ευρύτερο στόχο της αναγνώρισης του ΓΠΑ ως το Εθνικό Γεωτεχνικό Πανεπιστήμιο. Χαρακτηριστικά αναφέρεται η εντατικοποίηση των ενεργειών για την ίδρυση του Τμήματος Κτηνιατρικής, η ολοκλήρωση του Τεχνολογικού Πάρκου Σπάτων και η καθοριστική συμβολή στον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής γεωργίας.

Παράλληλα, έχει δρομολογηθεί μία σημαντική πρωτοβουλία για την ανάπτυξη κοινωνικών λαχανόκηπων και οπωρώνων στην Περιφέρεια Αττικής, με στόχο την κάλυψη αναγκών για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Τέλος, και όσον αφορά την ιστορική Πανεπιστημιούπολη του Βοτανικού, προχωρούν σύμφωνα με τα προβλεπόμενα οι διαδικασίες για τη διασύνδεση με τον σταθμό μετρό στον Ελαιώνα.

Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός-ΔΗΜΗΤΡΑ

Ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ μπαίνει στο 2023 αναβαθμισμένος και εκσυγχρονισμένος

Για τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό-ΔΗΜΗΤΡΑ, το 2022 απεδείχθη ιδιαίτερα παραγωγικό, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε λόγω της πανδημίας. Αναλυτικότερα, οι δράσεις του Οργανισμού που υλοποιήθηκαν ανά τομέα ευθύνης είναι:

● Αγροτική κατάρτιση

Για την αγροτική κατάρτιση, σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν σε πανελλαδική κλίμακα προγράμματα κατάρτισης 3.192 επαγγελματιών αγροτών στις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, 1.229 επαγγελματιών μελισσοκόμων και ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα κατάρτισης 14.273 νέων γεωργών στο πλαίσιο του ΠΑΑ. Παράλληλα, πιστοποιήθηκαν συνολικά 4.134 γεωργικοί σύμβουλοι και 108 νομικά πρόσωπα, των οποίων η εξυπηρέτηση πλέον γίνεται μέσω ενός νέου πληροφοριακού συστήματος που αναπτύχθηκε (agroadvisors.elgo.gr).

Το 2022, ο Οργανισμός σχεδίασε και υλοποίησε ταχύρρυθμα προγράμματα κατάρτισης στην ελαιοκομία και οργάνωση/διοίκηση γεωργικών εκμεταλλεύσεων και μετεξέλιξε τις αγροτικές επαγγελματικές του σχολές, με την ίδρυση έξι Δημόσιων Αγροτικών Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης. Τέλος, ξεκίνησε την υλοποίηση προγράμματος Erasmus+ με επισκέψεις ομάδας στελεχών στην Ιρλανδία και μαθητών του ΙΕΚ Ιωαννίνων στην Ιταλία.

● Υποδομές και έρευνα

Στον τομέα των υποδομών, υλοποιήθηκαν σημαντικά έργα αναβάθμισης των περιφερειακών δομών και μείωσης του ενεργειακού τους αποτυπώματος. Στο πλαίσιο αυτό, ανακαινίστηκε σειρά εγκαταστάσεων του αγροκτήματος στη Θέρμη, όπου δημιουργήθηκαν νέα Ερευνητικά Εργαστήρια και η βιβλιοθήκη «Χριστίδη» με το αρχείο του Ινστιτούτου Βάμβακος. Επίσης, το 2022 σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε η καταγραφή του ιστορικού αρχείου και των οργάνων όλων των δομών, από εξειδικευμένο επιστήμονα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στοχεύοντας στη διάσωσή τους και στη δημιουργία Γεωργικού Μουσείου.

Στην αγροτική έρευνα, αναλήφθηκε μια σημαντική προσπάθεια εκσυγχρονισμού των ερευνητικών Ινστιτούτων και του εξοπλισμού τους, ενώ στα Ιωάννινα ιδρύθηκε και λειτουργεί μια πρότυπη μονάδα μελέτης γάλακτος προϋπολογισμού 1,8 εκατ. ευρώ. Σήμερα, στα ερευνητικά Ινστιτούτα του Οργανισμού υλοποιούνται περίπου 360 ερευνητικά έργα (περισσότερα από ποτέ) που χρηματοδοτούνται από διεθνείς και εθνικούς πόρους, καλύπτοντας όλες τις εκφάνσεις του πρωτογενούς τομέα.

● Υπηρεσίες και έλεγχοι

Οι αγρότες-συνεταιρισμοί-εταιρείες ωφελούνται υπηρεσιών των εργαστηρίων ελέγχου ποιότητας ελαιολάδου, εδαφοϋδατικών πόρων και προσδιορισμού των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, ενώ ανά έτος γίνεται η καταγραφή των εθνικών αλιευτικών αποθεμάτων και υδάτινων πόρων. Από το 2022, ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ διεκπεραιώνει τις εγκρίσεις Τύπου των θερμοκηπίων και συνεχίζει τις εγκρίσεις των ψεκαστικών μηχανημάτων.

Συνεργάζεται με υπουργεία, φορείς, περιφέρειες, δήμους, συνεταιρισμούς κ.λπ. για την επίλυση ποικίλων προβλημάτων του πρωτογενούς τομέα, ενώ ξεκίνησε δεκαετές αναπτυξιακό πρόγραμμα με τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος σε δέκα νομούς της χώρας. Τέλος, δραστηριοποιείται στη σποροπαραγωγή και στη βελτίωση του γηγενούς πολλαπλασιαστικού υλικού, μέσω του ρόλου του ως θεματοφύλακα των εθνικών συλλογών για μια σειρά σημαντικών φυτικών ειδών (οπωροφόρα, αμπέλι, ελιά κ.λπ.), αλλά και της βιοποικιλότητας με τη λειτουργία της Τράπεζας των Φυτογενετικών Πόρων.

Για την πάταξη του φαινομένου των ελληνοποιήσεων, ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ διενήργησε το 2022 συστηματικούς επιτόπιους ελέγχους με κάλυψη στόχου (έως 11/2022) 79,21% στο γάλα, 85,19% στο κρέας και ποσοστό εντοπισμού παραβατικότητας 18,3% στο γάλα και 10,67% στο κρέας. Παράλληλα, το 2022, στα εργαστήρια ελέγχου ποιότητας του γάλακτος διενεργήθηκαν 656.992 αναλύσεις, ενώ ξεκίνησε με επιτυχία και η ένταξη του ελέγχου διακίνησης των αβγών στο σύστημα «Άρτεμις».

● Εκσυγχρονισμός και πιστοποίηση

Το 2022 εγκρίθηκαν από την ΕΕ έξι νέα πρότυπα AGRO για την πιστοποίηση της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, ενώ τα προϊόντα που έχουν ενταχθεί στο σύστημα ΠΟΠ/ΠΓΕ ξεπέρασαν τα 2.000 (μεγαλύτερος από ποτέ).

Επίσης, ξεκίνησε η συνεργασία με τον διεθνή Οργανισμό Βάμβακος BCI (Better Cotton Initiative) με βάση την αναγνώριση των προτύπων AGRO 2-1,2,4 ως ισοδυνάμων του BCI. Τέλος, ολοκληρώθηκε η υλοποίηση δύο προγραμμάτων προώθησης της φέτας συνολικού προϋπολογισμού 6.289.864 ευρώ σε Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, ΗΠΑ και Καναδά.

Στον τομέα εκσυγχρονισμού του Οργανισμού, εντατικοποιήθηκε η διαδικασία ψηφιοποίησης των διοικητικών και οικονομικών υπηρεσιών, ενώ το πληροφοριακό σύστημα i-AGRO που είχε σχεδιαστεί για την παρακολούθηση και επίβλεψη του σχήματος πιστοποίησης Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (πρότυπα σειράς AGRO 2) επεκτάθηκε, ώστε να συμπεριλάβει τα αντικείμενα ΠΟΠ/ΠΓΕ, Ελληνικού Σήματος και Ειδικών Πτηνοτροφικών Εκτροφών. Τέλος, για την ενημέρωση των παραγωγών και του κοινού σχετικά με το διακινούμενο γάλα δημιουργήθηκε η εφαρμογή i-milk για κινητά τηλέφωνα και ταμπλέτες.

● Μελλοντικά σχέδια

Για την επερχόμενη χρονιά προγραμματίζεται η ολοκλήρωση της διαδικασίας εκπόνησης οδηγών σπουδών για νέες-σύγχρονες ειδικότητες στα ΙΕΚ, η πανελλαδική επέκταση των ταχύρρυθμων προγραμμάτων κατάρτισης και η έναρξη των καταρτίσεων των δικαιούχων Νέων Γεωργών του ΠΑΑ (>16.000 ωφελούμενοι).

Στον τομέα των ελέγχων, έχει προγραμματιστεί η εντατικοποίηση και συστηματοποίηση των ελέγχων της αγοράς για δείγματα προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ και παραγωγούς βιολογικών αγορών, σε συνεργασία με το Γενικό Χημείο του Κράτους και το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, με βάση μνημόνια συνεργασίας που έχουν ήδη καταρτιστεί.

Στην αγροτική έρευνα, το 2023 αρχίζουν 18 νέα ερευνητικά έργα του προγράμματος «Horizon Europe», σε συνεργασία με διεθνείς ακαδημαϊκούς φορείς, με στόχο την υποστήριξη των στρατηγικών «Πράσινη Συμφωνία» και «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» της ΕΕ. Επίσης, το 2023, τα Ινστιτούτα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ θα συμμετάσχουν σε 110 επιχειρησιακές ομάδες του Μέτρου 16 του ΠΑΑ για την αγροτική ανάπτυξη της χώρας και θα ξεκινήσει η λειτουργία του Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας, μια νέα δομή που θα υποστηρίξει τον στόχο αύξησης της εξωστρέφειας και αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων.

Τέλος, το νέο έτος προβλέπεται να εντατικοποιηθούν τα προγράμματα ψηφιοποίησης της λειτουργίας και των διαδικασιών του Οργανισμού, η αναβάθμιση των κτηριακών και ερευνητικών του εγκαταστάσεων, ενώ το αρχειακό υλικό που έχει διασωθεί-συλλεγεί θα χρησιμοποιηθεί για την έκδοση επετειακού τόμου αφιερωμένου στα 100 χρόνια της αγροτικής έρευνας στην Ελλάδα.