Αύξηση παρουσιάζει το μέσο αγροτικό εισόδημα στην ΕΕ την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Farm Accountancy Data Network (FADN), που δημοσίευσε πριν από λίγες ημέρες η DG AGRI.
Όπως προκύπτει από την επισκόπηση, το 2021 το μέσο αγροτικό εισόδημα στην ΕΕ έφτασε τα 28.800 ευρώ, με τα υψηλότερα εισοδήματα να καταγράφονται στα κράτη-μέλη της Βορειοδυτικής Ευρώπης. Μάλιστα, η αύξηση αυτή παρατηρείται σε όλους τους αγροτικούς τομείς, εκτός από τη χοιροτροφία και την πτηνοτροφία.
Ειδικότερα, και σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το αγροτικό εισόδημα ήταν κατά 56% υψηλότερο το έτος 2021 σε σύγκριση με το 2013 (εξαιρείται το έτος 2020, που λόγω της πανδημίας καταγράφεται επιβράδυνση). «Επιπλέον, σε σύγκριση με το 2020, η συνολική αύξηση ήταν 13,6% σε επίπεδο ΕΕ», αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης. Μεταξύ των κρατών-μελών, η Βουλγαρία παρουσίασε τη σημαντικότερη μεταβολή, καθώς η αύξηση ανήλθε σε 46,7%, ενώ αντίθετα η Κύπρος σημείωσε μείωση κατά 15,9%.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, «η ανοδική τάση του αγροτικού εισοδήματος ανά εργαζόμενο την περίοδο 2013-2021 μπορεί να αποδοθεί αφενός στην ταχύτερη άνοδο της αξίας παραγωγής σε σχέση με την αύξηση του κόστους, οδηγώντας έτσι σε υψηλότερο συνολικό εισόδημα ανά εκμετάλλευση και αφετέρου στη μείωση του αριθμού των εργατών στις εκμεταλλεύσεις».
Τα δεδομένα, πάντως, δείχνουν ότι στο βορειοδυτικό τμήμα της ΕΕ (Δανία, Βορειοδυτική Γερμανία, Ολλανδία και Βόρεια Γαλλία) καταγράφονται τα υψηλότερα εισοδήματα ανά εργαζόμενο, ενώ στο ανατολικό τμήμα της ΕΕ (Ρουμανία, Σλοβενία, Κροατία και Ανατολική Πολωνία) τα χαμηλότερα.
Αγροτικοί τομείς
Σε σύγκριση με το 2020, όλοι οι αγροτικοί τομείς κατέγραψαν αύξηση στο εισόδημα, με εξαίρεση τους τομείς της χοιροτροφίας και της πτηνοτροφίας (-11,3%). Με βάση την ανάλυση, ο τομέας του χοιρινού κρέατος αντιμετώπισε πτώση των τιμών (απόρροια της αυξανόμενης παραγωγής, της περιορισμένης εγχώριας ζήτησης και των μειωμένων ευκαιριών εξαγωγής στην Κίνα) και υψηλότερο κόστος.
Ωστόσο, το εισόδημα από εκμεταλλεύσεις που ειδικεύονται στη χοιροτροφία και στην πτηνοτροφία παρέμεινε το υψηλότερο (43.400 ευρώ ανά εργαζόμενο), σε σύγκριση με άλλους γεωργικούς τομείς. Το αγροτικό εισόδημα στους τομείς των κηπευτικών, του οίνου και των γαλακτοκομικών προϊόντων ξεπέρασε τον μέσο όρο της ΕΕ το έτος 2021, κυμαινόμενο από 31.900 έως 34.200 ευρώ ανά εργαζόμενο, όπως και τα προηγούμενα έτη.
|
Άμεσες ενισχύσεις ΟΣΟΝ αφορά τη στήριξη του εισοδήματος από την ΚΑΠ, στην έκθεση διαπιστώνεται ότι οι Άμεσες Ενισχύσεις υποστηρίζουν πιο αναλογικά τις εκμεταλλεύσεις σε μικρότερες κατηγορίες οικονομικού μεγέθους. Τα παραπάνω ευρήματα βασίζονται σε δεδομένα που συλλέγονται ετησίως από ένα δείγμα περίπου 80.000 αντιπροσωπευτικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ. |
Οικονομικό μέγεθος
Πάντως, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, ανεξάρτητα από τον κλάδο, το οικονομικό μέγεθος της εκμετάλλευσης διαδραματίζει τον σημαντικότερο ρόλο όσον αφορά το εισόδημα: Το υψηλότερο κόστος ανά εκτάριο, των μεγαλύτερων εκμεταλλεύσεων, αντισταθμίζεται από την υψηλότερη παραγωγή, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη συνολική κερδοφορία.
Οι ίδιοι σημειώνουν ότι οι εκμεταλλεύσεις με το μικρότερο οικονομικό μέγεθος είναι συγκεντρωμένες στην Πολωνία και τη Ρουμανία, ενώ οι μεγαλύτερες από οικονομική άποψη βρίσκονται κυρίως στη Γαλλία και τη Γερμανία.
Άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας αφορά την ηλικία, αλλά και το επίπεδο εκπαίδευσης των αγροτών. Πιο αναλυτικά, το εισόδημα των εκμεταλλεύσεων που διευθύνονται από γυναίκες είναι χαμηλότερο από εκείνο των εκμεταλλεύσεων που διευθύνονται από άντρες. «Το χάσμα των φύλων αφορά σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη, τους τομείς και τις τάξεις μεγέθους», υπογραμμίζουν οι ερευνητές, οι οποίοι ωστόσο βλέπουν ότι με την πάροδο του χρόνου αυτή η διαφορά μειώνεται ελαφρώς. Σύμφωνα, πάντα, με τα στοιχεία που παρουσιάζονται, οι εκμεταλλεύσεις που διοικούνται από αγρότες ηλικίας από 51 έως 60 ετών παρουσιάζουν κατά μέσο όρο την υψηλότερη κερδοφορία. «Οι αγρότες αυτής της ηλικιακής ομάδας διαχειρίζονται εκμεταλλεύσεις με τα υψηλότερα πρότυπα παραγωγής και βρίσκονται κυρίως στην Πολωνία, την Ιταλία και την Ισπανία», εξηγούν οι αναλυτές.
«Η διαφορά μεταξύ της συνολικής εικόνας της ΕΕ (όπου το χαμηλότερο εισόδημα καταγράφεται από τους νεότερους αγρότες) και των εθνικών αποτελεσμάτων προκύπτει από το γεγονός ότι οι περισσότεροι νέοι αγρότες της ΕΕ βρίσκονται σε χώρες με επίπεδα εισοδήματος κάτω του μέσου όρου (για παράδειγμα στην Πολωνία και τη Ρουμανία)», προσθέτουν.
Όμως και η εκπαίδευση παίζει ρόλο, καθώς οι εκμεταλλεύσεις που διευθύνονται από αγρότες με πλήρη ή βασική γεωργική κατάρτιση έχουν υψηλότερο εισόδημα ανά εργαζόμενο από τις εκμεταλλεύσεις των οποίων οι διαχειριστές έχουν μόνο πρακτική γεωργική εμπειρία. «Αυτές οι τάσεις είναι ίδιες στα περισσότερα κράτη-μέλη, στους τύπους γεωργίας και στις τάξεις μεγέθους σε επίπεδο ΕΕ», υπογραμμίζουν.
