Με τις διαπραγματεύσεις για τη νέα ΚΑΠ να βρίσκονται σε εξέλιξη και το επίμαχο θέμα των άμεσων ενισχύσεων για τη νέα προγραμματική περίοδο να παραμένει στον αέρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πριν από λίγες ημέρες έκθεση, στην οποία παρουσιάζονται τα αποτελέσματα από την εφαρμογή των άμεσων ενισχύσεων στο πλαίσιο της παρούσας ΚΑΠ το έτος 2016.
Η έκθεση ουσιαστικά ήρθε ως απάντηση στο αίτημα ευρωβουλευτή να ενημερωθεί για το προφίλ των δικαιούχων αγροτών ανά ηλικία και φύλο, αλλά η Κομισιόν, όπως παραδέχεται ο ίδιος ο επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, δεν διαθέτει τέτοια στοιχεία. Εντούτοις, έχει ενδιαφέρον να αποτυπωθεί η εικόνα και ο κάθε παραγωγός να βγάλει τα συμπεράσματά τού ενόψει της νέας ΚΑΠ.
Εκτάσεις
Ουσιαστικά, η έκθεση καταγράφει τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού, σύμφωνα με τον οποίο προσδιορίστηκε το σύστημα των άμεσων ενισχύσεων, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2015. Από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τα κράτη-μέλη της ΕΕ προκύπτει ότι η δυνητικά επιλέξιμη περιοχή (PEA) των άμεσων πληρωμών ήταν σχετικά σταθερή κατά τα έτη 2015 και 2016 (-0,5%), μειωμένη όμως σε σχέση με το 2014 (-2,1%).
Το σημαντικό στοιχείο, όμως, που προκύπτει από την εφαρμογή του νέου συστήματος είναι ότι η καθορισμένη περιοχή, δηλαδή η συνολική έκταση που δηλώνεται από τους δικαιούχους και πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις επιλεξιμότητας, το έτος 2016 είναι μικρότερη από τη PEA κατά 3% και κατά 8,5% σε σχέση με το 2014.
Επιπλέον, μικρότερη παραμένει κατά 14% και από τη συνολική γεωργική έκταση (ανεξάρτητα δηλαδή από τις εκτάσεις που υπάγονται στις ενισχύσεις), γεγονός που οφείλεται στους περιορισμούς που επιβλήθηκαν. Οι μεγαλύτερες διαφορές καταγράφονται σε Πορτογαλία, Ιταλία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Ελλάδα.
Παράλληλα, μειώθηκε και ο αριθμός των δικαιούχων το 2016, με τη μείωση να ανέρχεται στο 4,4%. Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στην Ιταλία (10,6%), στη Γαλλία (6,7%) και στην Ελλάδα (5,9%), όταν αντίθετα αυξήθηκε σε Σλοβακία (4,2%) και Τσεχία (2,4%). Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η μείωση μπορεί να εξηγηθεί από τον μεγάλο αριθμό αποχωρήσεων εξαιτίας των κανόνων για την επισιτιστική ασφάλεια ή των αυστηρότερων κριτηρίων για τους μόνιμους βοσκότοπους κ.ά.
| Η έκθεση καταγράφει τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού, σύμφωνα με τον οποίο προσδιορίστηκε το σύστημα των άμεσων ενισχύσεων, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2015 |
Δαπάνες
Το 2016 οι άμεσες πληρωμές διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο σε 259 ευρώ/εκτάριο, μαζί με την πληρωμή για το βαμβάκι και εθνικών «συμπληρωματικών» ενισχύσεων. Ειδικότερα, η μέση τιμή της Βασικής Ενίσχυσης κυμάνθηκε περίπου στα 118 ευρώ/ εκτάριο, αντιπροσωπεύοντας το 52% περίπου –κατά μέσο όρο– του συνόλου των άμεσων πληρωμών.
Ενεργός γεωργόςΣτην έκθεση γίνεται ιδιαίτερη αναφορά και στον ορισμό του ενεργού γεωργού και στην εφαρμογή του το έτος 2016. Με τη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών να έχει καθορίσει το ανώτατο όριο πληρωμών, αποκλείστηκαν από τις άμεσες ενισχύσεις πολλοί παραγωγοί. Για παράδειγμα, στην Πολωνία, στη Ρουμανία και στην Κύπρο σχεδόν όλοι οι αιτούντες κρίθηκαν ενεργοί, άρα και δικαιούχοι, ενώ στην Ουγγαρία, στην Τσεχία, στη Σλοβενία και στην Ελλάδα από το σύνολο των αιτούντων το 60% περίπου κρίθηκε ενεργό. |
Βασική
Με τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ το 2013, εισήχθησαν νέα μοντέλα αναφορικά με τις βασικές ενισχύσεις. Από τα κράτη-μέλη, τα 18, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, εφαρμόζουν το καθεστώς των άμεσων ενισχύσεων, ενώ 10 εξακολουθούν να εφαρμόζουν το καθεστώς της ενιαιας στρεμματικής ενίσχυσης.
Επιπλέον, συμφωνήθηκε η ιδέα του αποθεματικού για τις γεωργικές κρίσεις και ο μηχανισμός αποζημίωσης που τροφοδοτείται από τις ετήσιες άμεσες ενισχύσεις των παραγωγών. Σημειώνεται ότι η μείωση δεν εφαρμόζεται στα πρώτα 2.000 ευρώ της άμεσης ενίσχυσης για κάθε γεωργό.
Νέοι γεωργοίΠροκειμένου να ενθαρρυνθεί η ανανέωση των γενεών, η βασική ενίσχυση που χορηγείται σε νεοεισερχόμενους στο επάγγελμα νέους αγρότες (ηλικίας μέχρι 40 ετών) αυξήθηκε κατά μία επιπλέον ενίσχυση, η οποία ανήλθε σε ποσοστό 2% του εθνικού κονδυλίου το πολύ και είναι υποχρεωτική για όλα τα κράτη-μέλη. Από το μέτρο, μεγαλύτερο μερίδιο έλαβαν οι δικαιούχοι σε Τσεχία, Ολλανδία και Ηνωμενένο Βασίλειο. |
Μικροκαλλιεργητές
Προαιρετικά, το καθεστώς των μικροκαλλιεργητών εφαρμόστηκε από 15 κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σύμφωνα με την έκθεση, από το 2015 έως και το 2016 καταγράφεται σημαντική μείωση του αριθμού των αιτούντων κατά 21%. Οι συνολικές δαπάνες ανήλθαν σε 1,2 δισ. ευρώ.
