Στενεύουν για τα κράτη-μέλη τα χρονικά περιθώρια για την επικαιροποίηση και αναθεώρηση των Στρατηγικών τους Σχεδίων, καθώς, σύμφωνα με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Κομισιόν, η διαδικασία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Ιουλίου.
Μία τελευταία ανταλλαγή απόψεων ανάμεσα στους αρμόδιους υπουργούς Γεωργίας των κρατών-μελών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προγραμματιστεί λίγες ημέρες πριν από την εκπνοή της προθεσμίας, στις 18 Ιουλίου, κατά τη διάρκεια του πρώτου Συμβουλίου Υπουργών υπό την τσεχική προεδρία.
Μιλώντας πριν από λίγες ημέρες στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας που οργάνωσε η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, ο Πιερ Μπασκού, διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενημέρωσε ότι η διαδικασία αξιολόγησης των Στρατηγικών Σχεδίων της νέας ΚΑΠ είναι σε εξέλιξη.
Οι υπηρεσίες, δηλαδή, της Κομισιόν εξετάζουν εάν τα Σχέδια των κρατών-μελών συμμορφώνονται με όλες τις νομικές απαιτήσεις, εάν καλύπτουν και τους 10 ειδικούς στόχους της ΚΑΠ -ενώ παράλληλα αναλύεται η συμβολή τους στη νομοθεσία για το περιβάλλον και το κλίμα- και κυρίως τους στόχους των ειδικών στρατηγικών για τη «Βιοποικιλότητα» και «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο».
Τα Στρατηγικά Σχέδια, επαναλαμβάνει ο Ευρωπαίος αξιωματούχος, πρέπει να υποστηρίζουν:
✱ Την πράσινη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη γεωργία, ιδίως μέσω της υψηλής περιβαλλοντικής και κλιματικής φιλοδοξίας.
✱ Την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας του πρωτογενούς τομέα, μέσω μιας πιο δίκαιης κατανομής των ενισχύσεων και μιας πιο αποτελεσματικής στόχευσης για την υποστήριξη των οικογενειακών εκμεταλλεύσεων.
✱ Τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας και της υπαίθρου με την προώθηση της ανταλλαγής γνώσεων, της καινοτομίας και των ψηφιακών μέσων.
Ασυνέπεια
Τα Στρατηγικά Σχέδια στο σύνολό τους, όμως, παρουσιάζουν αρκετές αδυναμίες, τις οποίες επισημαίνει εξάλλου η Κομισιόν στις γραπτές της παρατηρήσεις προς τα κράτη-μέλη και περιμένει να διορθωθούν με τα αναθεωρημένα κείμενα.
Για παράδειγμα, όσον αφορά το επίπεδο φιλοδοξίας για την πράσινη μετάβαση, η εικόνα θα μπορούσε να είναι σαφώς καλύτερη, αφού πολλά Στρατηγικά Σχέδια παρουσιάζουν ελλείψεις, ασυνέπεια, γενική στοχοθεσία, όπως ακριβώς συμβαίνει και με το ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο, στο οποίο το επίπεδο φιλοδοξιών για το περιβάλλον και το κλίμα χαρακτηρίζεται από την ίδια την Κομισιόν ως «μη επαρκές».
Επίπεδο, δηλαδή, φιλοδοξιών, που πρέπει να αλλάξει.
Χρηματοδότηση
Το ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο βρίσκεται ανάμεσα στα 10 Σχέδια που έχουν ορίσει στο 35% με 45% το ποσοστό χρηματοδότησης από την αγροτική ανάπτυξη που θα προορίζεται για το περιβάλλον, το κλίμα και την καλή διαβίωση των ζώων. Αν εξαιρέσουμε δύο Στρατηγικά Σχέδια, της Βουλγαρίας και της Πολωνίας, που θα διαθέσουν τα λιγότερα χρήματα (κάτω από 35%), όλα τα υπόλοιπα έχουν αυξημένο ποσοστό φιλοδοξίας: Σε 7 Σχέδια αφιερώνεται το 44% με 55% των χρημάτων του Β’ Πυλώνα για το περιβάλλον, σε 5 το 56% με 65%, ενώ σε 4 (των Δανία, Ουγγαρία, Ιρλανδία και Λουξεμβούργο) πάνω από 65%!
Μονόδρομος
Η Κομισιόν είναι πάντως ξεκάθαρη: μόνο μέσω των ψηφιακών τεχνολογιών μπορεί να επιτευχθεί η πράσινη μετάβαση της γεωργίας και συνάμα να βελτιωθεί η αποδοτικότητα της παραγωγής. Μείωση της χρήσης νερού, των φυτοφαρμάκων, των λιπασμάτων και της ενέργειας και παροχή καλύτερων συμβουλευτικών υπηρεσιών αποτελούν τα σκαλοπάτια που θα οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Και σε αυτή την προσπάθεια, καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσει η εφαρμογή των πρακτικών της γεωργίας ακριβείας. Δυστυχώς, όπως αποκαλύπτει ο Πιέρ Μπασκού, από τα 28 Στρατηγικά Σχέδια, μόνο τα 6 προέβλεπαν την ενεργοποίηση οικολογικού προγράμματος (του Α΄ Πυλώνα, Eco-Schemes) που θα αφορά αποκλειστικά και μόνο τη χρήση πρακτικών ευφυούς γεωργίας. Κατόπιν των παρατηρήσεων της Κομισιόν, αναμένεται αυτή η εικόνα να αλλάξει στις αναθεωρήσεις.
Όσο για το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (EAFRD), μόλις 7 Στρατηγικά Σχέδια (μεταξύ αυτών και της Ελλάδας) προέβλεπαν να αφιερώσουν ποσοστό άνω του 3% για την ανταλλαγή γνώσεων και πληροφοριών.
