Ρεπορτάζ: Γιώργος Αργυρίου, Μαρία Αμπατζή,
Γιώργος Ρούστας, Γιάννης Σάρρος, Νικολέτα Τζώρτζη
Σε βαθιά κατάψυξη τις τελευταίες ημέρες έχει μπει η χώρα, με την «Ελπίδα» να απομακρύνει κάθε… ελπίδα ομαλής εξέλιξης της σεζόν στην ελληνική ύπαιθρο, καθώς εσπεριδοειδή, κηπευτικά και ελαιόδεντρα φαίνεται να έχουν επηρεαστεί σημαντικά από τις χαμηλές θερμοκρασίες και τον παγετό.
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες της «ΥΧ», μετά από επικοινωνία με τον ΕΛΓΑ, οι μεγαλύτερες ζημιές αφορούν τα εσπεριδοειδή –τουλάχιστον μέχρι την Τετάρτη 26/1 το απόγευμα– σε Άρτα, Ηλεία, Αργολίδα και Λακωνία. Ο παγετός δεν άφησε ανεπηρέαστη τη Δυτική Μακεδονία, ούτε το Κιλκίς, ούτε και αρκετές περιοχές των περιφερειών Στερεάς Ελλάδας και Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Οι συνθήκες είναι δύσκολες και για τους κτηνοτρόφους των ορεινών περιοχών, ακόμα και στην Κρήτη, όπου μάλιστα χρειάστηκε να γίνουν επιχειρήσεις απεγκλωβισμού.
Το μέγεθος της ζημιάς δεν μπορεί ακόμα να προσδιοριστεί με ακρίβεια, καθώς οι επόμενες ημέρες αναμένεται να δείξουν το μέγεθος του προβλήματος. Πάντως, ο ΕΛΓΑ ενημερώνει ότι από την ερχόμενη Δευτέρα θα γίνουν οι πρώτες εκτιμήσεις και αναγγελίες ζημιών.
Παγετός
Στην Ηλεία, οι ακραίες συνθήκες παγετού προκάλεσαν σημαντικές ζημιές στα εσπεριδοειδή, κυρίως στην όψιμη παραγωγή, στα κηπευτικά, ακόμα και στις φράουλες μέσα στα θερμοκήπια. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται σε περιοχές του Δήμου Ανδρίτσαινας, Κρεστένων και στον Κάμπο, όπου οι θερμοκρασίες έπεσαν κάτω από τους -4 βαθμούς.
Ο παγετός φαίνεται να έκαψε πολλές όψιμες ποικιλίες εσπεριδοειδών (πορτοκάλια Ναβαλίνες, Μέρλιν, Βαλέντσια και μανταρίνια Νόβα και Ορτανίκ). Ήδη, κλιμάκια του ΕΛΓΑ έχουν πραγματοποιήσει την πρώτη καταγραφή της ζημιάς, το μέγεθος της οποίας ωστόσο εκτιμάται ότι θα φανεί πλήρως τις επόμενες ημέρες. Σύμφωνα με τους παραγωγούς, ο πάγος προκαλεί το σπάσιμο των ινών που έχει μέσα το πορτοκάλι, κάτι το οποίο αναμένεται να γίνει αντιληπτό το προσεχές διάστημα.
Ζημιές προκλήθηκαν και στις ελιές, καθώς αρκετοί ήταν αυτοί οι οποίοι δεν τις είχαν μαζέψει, λόγω των κακών καιρικών συνθηκών του προηγούμενου μήνα. Καταστροφές υπήρξαν και στα κηπευτικά που καλλιεργούσαν οι παραγωγοί, αφού ο παγετός «έκαψε» σπανάκια, λάχανα και μαρούλια, ενώ μεγάλο πλήγμα δέχθηκε και η καλλιέργεια πατάτας τόσο στην Ηλεία, όσο και στην Αχαΐα, καθώς σημαντικές ποσότητες είχαν μείνει ασυγκόμιστες λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Μηνύσεις στη ΔΕΗ ετοιμάζουν στην Αργολίδα
«Η πρώτη εικόνα που έχουμε δείχνει ζημιά που φτάνει το 30%», αναφέρει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ήρας στον Δήμο Άργους-Μυκηνών, Χάρης Μακρής. Και προσθέτει: «Η θερμοκρασία έφθασε τους -5 βαθμούς, αλλά το πιο καθοριστικό ήταν οι διακοπές ρεύματος από τη ΔΕΗ, με αποτέλεσμα να μη λειτουργήσουν στα κρίσιμα χρονικά σημεία οι ανεμομείκτες και να μεγιστοποιηθεί η ζημιά. Επειδή το φαινόμενο δεν είναι σημερινό, είμαστε αποφασισμένοι να κινηθούμε νομικά, ώστε οι υπεύθυνοι να πληρώσουν τη ζημιά που προκλήθηκε».
Εν τω μεταξύ και στην Αργολίδα ο παγετός έχει προκαλέσει μεγάλες ζημιές στα εσπεριδοειδή. Ήδη από την περασμένη Τετάρτη στον Δήμο Ναυπλίου ανακοινώθηκε ότι ξεκίνησε η δεκαπενθήμερη προθεσμία δηλώσεων. Από την Κορινθία, ο γεωπόνος Κ. Πάπας, στην περιοχή του Κιάτου, μας ενημέρωσε ότι «η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί για τους παραγωγούς λεμονιού είναι οριακή και η έκταση της ζημιάς είναι θέμα των επόμενων ωρών, αφού αναμένεται και νέο κύμα πάγου».
Στη Λακωνία, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού ΛΑΚΩΝΙΑ, Δημήτρης Δημάκος, εξήγησε ότι καλύτερη εικόνα για τη ζημιά στα Μέρλιν θα έχουν τις επόμενες μέρες. «Τα φύλλα από τα δέντρα μοιάζουν σαν να πέρασε λάβα», σημείωσε. Ούτε όμως για τα Βαλένσια υπάρχει σαφής εικόνα προς το παρόν, αναφέρει ο έμπορος και παραγωγός Παναγιώτης Φαρλέτας.
Πρόβλημα με τα φυλλώδη στον Ορχομενό
Δύσκολη εβδομάδα μετά από έντονες χιονοπτώσεις στους νομούς της Βοιωτίας, της Εύβοιας και στα ανατολικά της Φθιώτιδας, λόγω του παγετού, με τη θερμοκρασία να έχει πέσει ακόμη και στους -15 βαθμούς σε ορισμένες περιοχές. Σύμφωνα με τον γεωπόνο Βασίλη Πόρτο από την Ελάτεια Λοκρίδας, στο Λευκοχώρι «το πρόβλημα εστιάζεται στους ελαιώνες, όπως επίσης και στις καλλιέργειες ροδιάς». Για την υπόλοιπη περιοχή της Λοκρίδας, οι θερμοκρασίες ήταν οριακές και, εφόσον σταθεροποιηθούν, θα ξεπεραστούν τα προβλήματα. «Είμαστε σε αναμονή για να δούμε πώς θα εξελιχθούν οι θερμοκρασίες και οι επιπτώσεις στα δέντρα», λένε οι παραγωγοί.
Για σημαντικές επιπτώσεις στα φυλλώδη λαχανικά, έτσι όπως εξελίσσεται ο παγετός, έκανε λόγο ο Θοδωρής Χριστοδούλου, γεωπόνος από τον Ορχομενό Βοιωτίας. Για θερμοκρασίες κάτω από τους -6 βαθμούς μιλά και ο Παναγιώτης Δρίτσας, παραγωγός κρεμμυδιού από τη Θήβα. Εκτιμά όμως ότι το ύψος του χιονιού προς το παρόν προστατεύει πολλές καλλιέργειες και ειδικά τα κρεμμύδια, ενώ το αν δημιουργήθηκαν καταστροφές ή όχι θα φανεί στο άμεσο μέλλον. Επίσης, δείχνει προβληματισμένος για την καλλιέργεια της ελιάς στην ευρύτερη περιοχή.
Κανονικά συνεχίστηκε η συλλογή υπαίθριων κηπευτικών στον κάμπο των Ψαχνών, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα σε λάχανο, μπρόκολο ή κουνουπίδι.
Παγωνιά στην ΑΜ-Θ
Οι πατατοπαραγωγοί στο Νευροκόπι σημειώνουν ότι οι αποθηκευμένες πατάτες απαιτούν αυξημένο κόστος θέρμανσης, ενώ πολύ δύσκολες είναι οι συνθήκες στις κτηνοτροφικές μονάδες, όπου οι κτηνοτρόφοι δίνουν μάχη να ταΐσουν τα ζώα.
Επίσης, οι υπάρχουσες συνθήκες παγετού προκαλούν προβληματισμό στους παραγωγούς σιτηρών. Οι ζημιές από τον παγετό οι γεωπόνοι εκτιμούν ότι θα επηρεάσουν σε ορισμένες περιοχές τις ελιές και άλλα οπωροφόρα δέντρα.
Γλύτωσε η Θεσσαλία
Τα μόνα προβλήματα που δημιούργησε η «Ελπίδα» στη Θεσσαλία επικεντρώνονται στις Σποράδες, που βυθίστηκαν στο χιόνι και προέκυψαν δυσκολίες πρόσβασης σε αρκετές κτηνοτροφικές μονάδες. Στην υπόλοιπη Θεσσαλία, παρά το τσουχτερό κρύο, δεν αναφέρθηκαν ζημιές, αν και οι παραγωγοί δηλώνουν ότι «αν υπάρξει πρόβλημα, αυτό θα φανεί τις επόμενες ημέρες».
Ανήσυχοι όμως είναι οι παραγωγοί υπαίθριων κηπευτικών, οι οποίοι λόγω του παγετού δεν μπόρεσαν να συγκομίσουν. Η έλλειψη προϊόντων έφερε και ανατιμήσεις στην αγορά, ενώ αυξήσεις σημειώθηκαν και στα θερμοκηπιακά προϊόντα που ήρθαν από Κρήτη, Αθήνα και άλλες περιοχές στις λαϊκές αγορές του κάμπου.
Αβέβαιη είναι η εξέλιξη των σιτηρών που σοκαρίστηκαν τις προηγούμενες ημέρες από τις πλημμύρες. Όσον αφορά τα ελαιόδεντρα, αυτά δείχνουν να αντέχουν στην παρούσα φάση.
