Δημήτρης Κουρέτας: Ζήτημα μείζονος συμφέροντος η γεωργία και η κτηνοτροφία στη Θεσσαλία

Ο αγροτικός τομέας για τη Θεσσαλία είναι βασικός οικονομικός πυλώνας για την περιφέρεια, με ισχυρές δυνατότητες συνέργειας μεταξύ του τομέα του τουρισμού και της αγροδιατροφής.

Η κλιματική αλλαγή και οι συνθήκες που άλλαξαν τα δεδομένα τη ζωής των Θεσσαλών, με τις πλημμύρες του 2023, επιβάλλουν να δούμε όλοι κατάματα δομικά ζητήματα που έπρεπε να έχουν λυθεί τα τελευταία 25 χρόνια, εάν θέλουμε να δημιουργήσουμε δυνατότητες διατηρήσιμης ανάπτυξης.

Η στήριξη των γεωργών και η βελτίωση της γεωργικής παραγωγικότητας, η διασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης παραγωγών και κτηνοτρόφων, η συμβολή στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, που συνεπάγεται και διατήρηση των αγροτικών περιοχών, είναι ζητήματα που δεν παραμερίστηκαν τον πρώτο χρόνο διοίκησης της περιφέρειας, αλλά που τέθηκαν επιτακτικά στο τραπέζι.

Ο διάλογος για τη γεωργική ανάπτυξη άνοιξε άμεσα, γιατί άλλα περιθώρια, προκειμένου να διατηρηθεί ζωντανή η αγροτική οικονομία με την προώθηση της απασχόλησης στους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και των προϊόντων διατροφής, δεν υπάρχουν.

Άμεσα θα ανακοινώσουμε την προώθηση μιας νέας συνθετικής φυλής προβάτων με βάση τη θεσσαλική φυλή Καραγκούνικο και την πλέον διαδεδομένη ξενική φυλή Λακόν

Απαιτείται ένα ειδικό αναπτυξιακό σχέδιο για τη Θεσσαλία, με επιστημονική τεκμηρίωση. Γι’ αυτό και εμείς συστήσαμε άμεσα μια ομάδα περίπου 80 επιστημόνων, οι οποίοι κατήρτισαν το αρχικό σχέδιο ανασυγκρότησης του θεσσαλικού κάμπου και πριν από λίγες μέρες, ολοκληρώνοντας τη διαβούλευση με τους αγροτικούς φορείς, συντάξαμε το σχέδιο αγροτικής ανάπτυξης, το οποίο θα παρουσιάσουμε σε ανοιχτή εκδήλωση και θα καλέσουμε τους πάντες να το στηρίξουν.

Στόχος μας είναι η Θεσσαλία να παράγει ποιοτικά προϊόντα με ταυτότητα και να μην απολέσει τις βασικές της καλλιέργειες, όπως είναι το βαμβάκι, που συντηρεί εκατοντάδες επαγγελματικές ομάδες. Πρόθεσή μας, όπως αναφέραμε και στους διαμαρτυρόμενους αγρότες, είναι η αναβάθμιση του Κέντρου Βάμβακος που λειτουργεί στην Καρδίτσα, με διαδικασίες πιστοποίησης, τόσο για την ποιότητα, όσο και για την ποσότητα του προϊόντος.

Τα προϊόντα της Θεσσαλίας στο προσκήνιο

Λάβαμε την πρωτοβουλία για την ανάδειξη της μοναδικής ταυτότητας των θεσσαλικών προϊόντων, τα οποία χαρακτηρίζονται από εξαιρετική ποιότητα, αυθεντικότητα και σύνδεση με την τοπική παράδοση. Η προώθηση των προϊόντων εκτός των συνόρων της Θεσσαλίας, στο κεντρικότερο σημείο της Αθήνας, ανέδειξε τη γευστική και πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και την πλούσια αγροτική και γαστρονομική παράδοση. Παράλληλα, έφερε στο προσκήνιο τη δυναμική της θεσσαλικής παραγωγής, προσφέροντας την ευκαιρία σε χιλιάδες ανθρώπους να γνωρίσουν και να γευτούν προϊόντα υψηλών προδιαγραφών, που παράγονται από 14 καταξιωμένες Αγροτικές Ενώσεις και Συνεταιρισμούς του θεσσαλικού κάμπου. Ήταν μια κίνηση εξωστρέφειας, που η Θεσσαλία είχε ανάγκη, μετά τις καταστροφές. Δείξαμε στο πανελλήνιο ότι η Θεσσαλία είναι όρθια και παραγωγική.

Το σχέδιό μας για τη γεωργική ανάπτυξη

Η Θεσσαλία σήμερα έχει ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια της, το σχέδιο γεωργικής ανάπτυξης, που συγκροτήσαμε μέσα από διαβούλευση και είναι αυτό που στοχεύει σε μια περιφέρεια αυτοδύναμη, σε ένα σύστημα πολυκαλλιέργειας με υψηλή αξία, στη συμμόρφωση με την Κοινή Αγροτική Πολιτική και άλλες εδαφικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτοδυναμία σημαίνει και μείωση της εξάρτησης από τις επιδοτήσεις και ανακάλυψη νέων αγορών από τους παραγωγούς και τους συνεταιρισμούς.

Το υδατικό ζήτημα και η φυτική παραγωγή

Ανάπτυξη σημαίνει και αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος. Απαιτούνται 1,3 δισ. ευρώ για τα αντιπλημμυρικά έργα, 785 εκατ. για την προστασία του περιβάλλοντος, 200 εκατ. για την αύξηση της προστιθέμενης αξίας της γεωργικής γης, 500 εκατ. και τη θεσμική ενδυνάμωση για την ανταγωνιστικότητα, 15 εκατ. ευρώ για την ανταγωνιστικότητα. Σύνολο 2,8 δισ. ευρώ. Η αξία της φυτικής παραγωγής στη Θεσσαλία εκτιμάται στα 1.776 εκατ. ευρώ και της ζωικής στα 331 εκατ. ευρώ. Η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία στη Θεσσαλία είναι 1.120 εκατ. ευρώ. Αντιλαμβάνεται κανείς σε τι μεγέθη αναφερόμαστε.

Η έλλειψη αρδευτικού νερού για τις καλλιέργειες είναι το τεράστιο πρόβλημα, ιδίως στην Ανατολική Θεσσαλία, γιατί οδηγεί σε εγκατάλειψη εκτάσεων ή σε μη αρδευόμενες καλλιέργειες με χαμηλότερο εισόδημα για τους παραγωγούς. Στόχος είναι να επανέλθουν με ορθολογικό τρόπο οι αρδευόμενες εκτάσεις στα 2,5 εκατ. στρέμματα, ώστε να βελτιωθεί η συνολική πρόσοδος από τη φυτική παραγωγή.

Η αξία της φυτικής παραγωγής πρέπει να συμπεριλάβει αύξηση δενδρωδών καλλιεργειών, αλλά και μηλοειδή και πυρηνόκαρπα, αύξηση των λαχανικών και σκαλιστικών, ορθολογική αύξηση αρδευόμενων εκτάσεων και νέες καλλιέργειες υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά. Επίσης, ενεργειακές καλλιέργειες πολύ χαμηλού κόστους και για την προστασία περιβάλλοντος στις εγκαταλειμμένες γαίες. Μέτρα έχουν σχεδιαστεί και για την αύξηση της ζωικής παραγωγής, την αιγοπροβατοτροφία, τη χοιροτροφία και τη μελισσοκομία, με προώθηση των προϊόντων στις αγορές.

Η αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος θα γίνει σε τρεις συνιστώσες. Η πρώτη αφορά τη μείωση της σπατάλης αρδευτικού νερού. Σε αυτό το πνεύμα, εκτιμάται πως ο περιορισμός της σπατάλης νερού και του ετήσιου ελλείμματος, κατά τουλάχιστον 200 εκατ. κ.μ. νερού, θα επιτευχθεί με α) την αντικατάσταση ανοιχτών με κλειστούς αγωγούς μεταφοράς νερού, β) την καθολική επέκταση της στάγδην άρδευσης, και γ) την εφαρμογή ορθών γεωργικών πρακτικών.

Έχουν δρομολογηθεί έργα, όπως τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής νερού του ταμιευτήρα Κάρλας και τα φράγματα Αγιονερίου, Ληθαίου, Ναρθακίου, Κακλιτζόρεμα Δελερίων, Αμπελακίων, Αγιοκάμπου, Μπελμά και ταμιευτήρα Ξεριά Αλμυρού. Επίσης, «το νερό μπήκε στο αυλάκι» για έργα που ξεκίνησαν πριν από αρκετά χρόνια, αλλά υλοποιούνταν με αργούς ρυθμούς ή ήταν στάσιμα για διάφορους λόγους, όπως το φράγμα Ενιπέα Φαρσάλων ή Παλιοδερλί, που εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης, με στόχο να κατασκευασθεί μέχρι το 2027.

Η θωράκιση της Θεσσαλίας θα ενισχυθεί, εκτός από τα αντιπλημμυρικά έργα που κατασκευάζει η περιφέρεια (με καθαρισμούς ποταμών, ρεμάτων κ.λπ.), και με τα έργα ορεινής υδρονομίας που αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2026. Επίσης, υπάρχει σχέδιο για τη δημιουργία δομημένων πλημμυρικών ζωνών κατά μήκος των ποταμών.

Και, φυσικά, με τη μεταφορά συγκεκριμένης ποσότητας νερού από τον Αχελώο. Αυτή η εκκρεμότητα πρέπει να διευθετηθεί για να γνωρίζουμε πόσες ποσότητες νερού θα έχουμε, ώστε να προγραμματίσουμε την πολιτική μας.

Καινοτομία στην κτηνοτροφία με νέα φυλή προβάτων

Άμεσα θα ανακοινώσουμε την προώθηση μιας νέας συνθετικής φυλής προβάτων, με βάση τη θεσσαλική φυλή Καραγκούνικο και την πλέον διαδεδομένη ξενική φυλή Λακόν. Με τη συνδρομή τοπικών υπηρεσιών και φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της προβατοτροφίας και σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ξεκινάμε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για τη δημιουργία μιας νέας συνθετικής φυλής προβάτων.

Η δημιουργία της νέας συνθετικής φυλής προβάτων θα βασιστεί στη θεσσαλική φυλή Καραγκούνικο, που αποτελεί μία από τις καλύτερες ελληνικές φυλές, και στη φυλή Λακόν, που αποτελεί την πλέον διαδεδομένη ξενική φυλή στις ελληνικές εκτροφές. Στόχος της προσπάθειας αυτής είναι η νέα φυλή να έχει σημαντικά βελτιωμένη παραγωγικότητα, υψηλή προσαρμοστικότητα στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και αντοχή σε ασθένειες, χαρακτηριστικά που θα επιλέγονται με συνεχή γενοτυπικό έλεγχο των ζώων και κατάλληλες διασταυρώσεις, ώστε να επιτευχθεί σταθερότητα στα επιθυμητά χαρακτηριστικά στους απογόνους. Η παρουσίαση έγινε στην Αgrothessaly στις 7 Μαρτίου.