Μέγιστο ποσοστό έντασης ενίσχυσης ύψους 40% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών των δράσεων «Πρώτη απόκτηση αλιευτικού σκάφους», «Αντικατάσταση ή εκσυγχρονισμός κύριου ή βοηθητικού κινητήρα» και «Αύξηση της ολικής χωρητικότητας αλιευτικού σκάφους για τη βελτίωση της ασφάλειας, των συνθηκών εργασίας ή της ενεργειακής απόδοσης», δύναται να εφαρμόσουν τα κράτη-μέλη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (ΕΤΘΑΥ) 2021-2027.
Για άλλες δράσεις που θα επιλέξουν, το μέγιστο ποσοστό έντασης ενίσχυσης ανέρχεται στο 50%, με κάποιες εξαιρέσεις που φτάνουν το 85%, π.χ. για πράξεις στα απομακρυσμένα ελληνικά νησιά, αλλά και έως 100%, π.χ. για πράξεις που σχετίζονται με την παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας.
Τα παραπάνω προβλέπονται στη θέση του Συμβουλίου, ενόψει της έκδοσης Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το ΕΤΘΑΥ και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1004.
Ο προϋπολογισμός του ΕΤΘΑΥ θα ανέρχεται, σε τρέχουσες τιμές, σε περίπου 6,1 δισ. ευρώ (5,3 δισ. ευρώ για τη στήριξη υπό επιμερισμένη διαχείριση που διανέμεται στα κράτη-μέλη και περίπου 800 εκατ. ευρώ για τη στήριξη υπό άμεση και έμμεση διαχείριση, δηλαδή τεχνική και διοικητική βοήθεια).
Στην Ελλάδα αντιστοιχούν συνολικά 374.995.903 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 31η Δεκεμβρίου 2027. Η έγκριση όμως του Κανονισμού δεν έχει γίνει ακόμη, γι’ αυτό και οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών «τρέχουν» τη διαδικασία, προκειμένου να προχωρήσει η έγκριση, και με τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να τεθεί σε αναδρομική ισχύ.
Το ΕΤΘΑΥ πρέπει να βασίζεται σε τέσσερις προτεραιότητες και κάθε κράτος-μέλος πρέπει να καταρτίσει το πρόγραμμά του υποδεικνύοντας τα καταλληλότερα μέσα για την επίτευξη των στόχων. Αφού προετοιμάσει το πρόγραμμά του, θα το καταθέσει προς έγκριση στην Επιτροπή.
Παράκτια αλιεία
Σύμφωνα με τον προτεινόμενο Κανονισμό, η παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας πραγματοποιείται από αλιευτικά σκάφη για θαλάσσια και εσωτερικά ύδατα με συνολικό μήκος κάτω των 12 μέτρων, που δεν χρησιμοποιούν συρόμενα αλιευτικά εργαλεία και από πεζούς αλιείς, συμπεριλαμβανομένων των συλλεκτών οστράκων.
Προκειμένου να ενθαρρύνονται οι βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές, το ΕΤΘΑΥ θα πρέπει να παρέχει στους εν λόγω φορείς προτιμησιακή μεταχείριση, με μέγιστο ποσοστό έντασης ενίσχυσης 100%, εξαιρουμένων δράσεων που αφορούν την πρώτη απόκτηση αλιευτικού σκάφους, την αντικατάσταση ή τον εκσυγχρονισμό κινητήρα και δράσεων που αυξάνουν την ολική χωρητικότητα αλιευτικού σκάφους, με στόχο τη βελτίωση της ασφάλειας, των συνθηκών εργασίας ή της ενεργειακής απόδοσης (όπου το μέγιστο ποσοστό είναι 40%).
Νέοι Αλιείς
Σχετικά με την πρώτη απόκτηση αλιευτικού σκάφους ή την κτήση μερικής κυριότητας επί αλιευτικού σκάφους, η στήριξη μπορεί να χορηγείται αποκλειστικά σε φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι 40 ετών το πολύ κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης στήριξης και έχουν εργαστεί τουλάχιστον πέντε έτη ως αλιείς ή έχουν αποκτήσει επαρκή προσόντα. Και μόνο όσον αφορά αλιευτικό σκάφος το οποίο:
✱ Ανήκει σε τμήμα αλιευτικού στόλου.
✱ Είναι εξοπλισμένο για αλιευτικές δραστηριότητες.
✱ Διαθέτει συνολικό μήκος που δεν υπερβαίνει τα 24 μέτρα.
✱ Είναι νηολογημένο στο μητρώο αλιευτικού στόλου της Ένωσης για τουλάχιστον τρία ημερολογιακά έτη πριν από το έτος υποβολής της αίτησης στήριξης στην περίπτωση σκαφών παράκτιας αλιείας μικρής κλίμακας, και για τουλάχιστον πέντε ημερολογιακά έτη στην περίπτωση άλλου τύπου σκάφους.
✱ Είναι νηολογημένο στο μητρώο αλιευτικού στόλου της Ένωσης για το πολύ 30 ημερολογιακά έτη πριν από το έτος υποβολής της αίτησης στήριξης.
Επίσης, το ΕΤΘΑΥ μπορεί να στηρίζει την αντικατάσταση ή τον εκσυγχρονισμό κύριου ή βοηθητικού κινητήρα αλιευτικού σκάφους συνολικού μήκους έως 24 μέτρα, αλλά και δράσεις για την αύξηση της ολικής χωρητικότητας αλιευτικού σκάφους, με σκοπό τη βελτίωση της ασφάλειας, των συνθηκών εργασίας ή της ενεργειακής απόδοσης.
Παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων
Το ΕΤΘΑΥ θα μπορεί να στηρίζει την οριστική παύση των αλιευτικών δραστηριοτήτων σε τμήματα του στόλου όπου δεν υπάρχει ισορροπία μεταξύ αλιευτικής ικανότητας και διαθέσιμων αλιευτικών δυνατοτήτων. Η εν λόγω στήριξη μπορεί να υλοποιηθεί είτε μέσω της διάλυσης του αλιευτικού σκάφους είτε μέσω του παροπλισμού και της μετασκευής του για άλλες δραστηριότητες.
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως φυσικές καταστροφές, υγειονομικές κρίσεις κ.ά., μπορεί επίσης να χορηγηθεί αποζημίωση για την προσωρινή παύση των αλιευτικών δραστηριοτήτων.
Επιπλέον, σε περίπτωση διατάραξης των αγορών λόγω έκτακτων συμβάντων, μπορεί μέσω του Ταμείου να χορηγηθεί αποζημίωση σε επιχειρήσεις στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας για διαφυγόν εισόδημα ή πρόσθετο κόστος, σε οργανώσεις παραγωγών που αποθεματοποιούν αλιευτικά προϊόντα.
Σημειώνεται ότι το ΕΤΘΑΥ θα έχει τη δυνατότητα να στηρίζει δράσεις που ενισχύουν την ανθεκτικότητα του τομέα της αλιείας, μεταξύ άλλων μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων, ασφαλιστικών μέσων και άλλων συλλογικών συστημάτων που βελτιώνουν την ικανότητα του κλάδου να διαχειρίζεται τους κινδύνους και να αντιδρά σε ανεπιθύμητα συμβάντα.
Άλλα
Μέσω του Ταμείου θα χορηγούνται ενισχύσεις για επενδύσεις που συμβάλλουν στην πλήρη υλοποίηση της υποχρέωσης εκφόρτωσης, επιλεκτικές πρακτικές και τεχνικές αλιείας, που είναι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή και έχουν χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, για παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, για επαγγελματική κατάρτιση, για τη δημιουργία οργανώσεων παραγωγών, για στοχευμένες επενδύσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη μεταποίηση, προγράμματα τύπου LEADER κ.ά.
