Σε δύσβατα μονοπάτια μοιάζει να εισέρχεται το εγχείρημα των ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα, λόγω της προβληματικής, στην καλύτερη περίπτωση, σχέσης μεταξύ των επιχειρήσεων παραγωγής βιοντίζελ και ενός τουλάχιστον από τα μεγάλα διυλιστήρια της χώρας.
Η ειρωνεία είναι ότι οι σκιές πάνω από έναν κλάδο που «απασχολεί» τουλάχιστον 1 εκατ. στρέμματα σε ετήσια βάση και αφήνει ένα σεβαστό εισόδημα στους παραγωγούς, έρχονται σε μια χρονιά η οποία, σε επίπεδο καλλιέργειας, χαρακτηρίζεται κάτι παραπάνω από ικανοποιητική. Είναι ενδεικτικό ότι επιχειρηματίες του χώρου μιλούν για αποδόσεις που μεσοσταθμικά ξεπέρασαν τα 200 κιλά/στρέμμα στην ελαιοκράμβη, ενώ εξίσου θετικά είναι και τα πρώτα μηνύματα που έρχονται από τον ηλίανθο, ο αλωνισμός του οποίου ξεκίνησε ήδη στη Βορειοανατολική Ελλάδα και αναμένεται να κορυφωθεί από τον Δεκαπενταύγουστο και μετά (βλ. σελίδα 26).
«Διχογνωμία» για την πτώση στην κατανάλωση
Το πρόβλημα, που ανέδειξε πρώτη η «ΥΧ» με αναλυτικό ρεπορτάζ πριν από δύο περίπου μήνες, φαίνεται ότι εντοπίζεται στη Motor Oil, η οποία εγκαλείται από τους «βιοντιζελάδες», και ιδίως από τους μικρότερους εξ αυτών, τόσο για την άρνησή της να παραλάβει τις ποσότητες που μέσω της ετήσιας κατανομής της αναλογούν, όσο και για την τιμολογιακή της πολιτική. Στο διάστημα που μεσολάβησε από το ρεπορτάζ, σύμφωνα με τους ίδιους, η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί. H εταιρεία φέρεται να έχει παραλάβει περίπου τις μισές από τις προβλεπόμενες (για αυτή την περίοδο) ποσότητες, επικαλούμενη μια μείωση της τάξης του 40%-50% της ζήτησης για πετρέλαιο κίνησης (άρα και για βιοκαύσιμα), λόγω του κορωνοϊού. Παράλληλα, εδώ και καιρό έχει μειώσει, όπως καταγγέλλουν οι επιχειρήσεις, τις τιμές αγοράς του βιοντίζελ, στα 1.100 ευρώ/χιλιόλιτρο.
Ωστόσο, η εκτίμηση της Motor Oil για την επίπτωση της κρίσης στην κατανάλωση καυσίμων απέχει παρασάγγας από εκείνη των EΛΠΕ (Ελληνικά Πετρέλαια), τα οποία απορροφούν περίπου τα 2/3 της ετήσιας κατανομής. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΥΧ», το νούμερο που, μέσω από επίσημα χείλη, έχει μεταφερθεί από το συγκεκριμένο διυλιστήριο στα συναρμόδια υπουργεία και αφορά την πτώση της ζήτησης, δεν ξεπερνά το 10% για το πρώτο εξάμηνο του έτους.
Σε αυτά τα επίπεδα, σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων του κλάδου, κυμαίνεται και η «υστέρηση» στις ποσότητες που έχουν μέχρι στιγμής παραληφθεί, αν και ο ρυθμός των παραλαβών φαίνεται ότι εξομαλύνθηκε στη διάρκεια του καλοκαιριού. Θα πρέπει να σημειωθεί, βέβαια, ότι και τα ΕΛΠΕ έχουν προχωρήσει σε μείωση της τιμής αγοράς του βιοντίζελ στα 1.100 ευρώ/χιλιόλιτρο (από 1.250 ευρώ/χιλιόλιτρο), με τη δέσμευση ότι σύντομα θα επανέλθουν στα προηγούμενα επίπεδα, κάτι που, πάντως, δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής.
Αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα
Το ζητούμενο είναι πώς όλα αυτά θα επηρεάσουν τους αγρότες και την πορεία των ενεργειακών καλλιεργειών στη χώρα μας, τόσο σε βραχυπρόθεσμο, όσο και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Όπως πληροφορείται η «ΥΧ», στην ελαιοκράμβη, η τιμή για την οποία φέτος διαμορφώθηκε βάσει συμβολαίων στα 40 λεπτά/κιλό, μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί κάποιο «κρούσμα» αθέτησης των συμφωνηθέντων από την πλευρά των μεταποιητών, αν και πρέπει να επισημανθεί ότι ορισμένες εταιρείες πραγματοποιούν την τελική εκκαθάριση το φθινόπωρο.
Σε ό,τι αφορά τον ηλίανθο, όμως, ο οποίος αποτελεί τον μεγάλο όγκο των ενεργειακών (πάνω από 800.000 στρέμματα πανελλαδικά) και η τιμή έχει οριστεί στα 37 λεπτά/κιλό, κάποιοι προεξοφλούν ότι ορισμένες επιχειρήσεις, ιδίως οι μικρότερες, «θα ζοριστούν πολύ για να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους». Τα περισσότερα στελέχη του κλάδου, πάντως, εκτιμούν ότι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο (π.χ. με αύξηση τραπεζικού δανεισμού), οι «βιοντιζελάδες» θα ανταποκριθούν εντέλει σε αυτά που αναγράφονται στα φετινά συμβόλαια. Για την επόμενη χρονιά όμως, η οποία ειρήσθω εν παρόδω δεν είναι τόσο μακριά, αφού τις επόμενες εβδομάδες θα εκδηλωθούν οι πρώτες προθέσεις σποράς για την ελαιοκράμβη, το τοπίο προδιαγράφεται ομιχλώδες, καθώς οι φωνές που μιλούν για «αναγκαστική» μείωση των τιμών σε αμφότερες τις καλλιέργειες το τελευταίο διάστημα έχουν πληθύνει επικίνδυνα.
«Εφόσον η τιμή αγοράς του βιοντίζελ μονιμοποιηθεί στα 1.100 ευρώ/χιλιόλιτρο, το πιθανότερο είναι τα συμβόλαια να υποχωρήσουν στα 37 λεπτά/κιλό για την ελαιοκράμβη και στα 32 λεπτά/κιλό για τον ηλίανθο. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Οι μικρότερες επιχειρήσεις και δη αυτές που δεν έχουν δικά τους σπορελαιουργεία για να κάνουν την επεξεργασία, αυτήν τη στιγμή μπαίνουν μέσα… με τα μπούνια», λέει χαρακτηριστικά στην «ΥΧ» επιχειρηματίας του χώρου, καλώντας παράλληλα την πολιτεία και, πιο συγκεκριμένα, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, «να δει το θέμα με τη σοβαρότητα που του αρμόζει και να παρέμβει».
Όλα αυτά, τη στιγμή κατά την οποία η νέα ΚΑΠ προσανατολίζεται σε δράσεις που απορρέουν από την «Πράσινη Συμφωνία» και στις οποίες, εκτός των άλλων, συμπεριλαμβάνεται και η επέκταση των ενεργειακών καλλιεργειών.
