Το νέο Περιφερειακό Πρόγραμμα Ιονίων Νήσων (ΠεΠ) είναι συνολικού προϋπολογισμού 287,59 εκατ. ευρώ, με τη συνδρομή των ευρωπαϊκών Ταμείων να ανέρχεται σε 244,45 εκατ. ευρώ (ποσοστό 85%). Ειδικότερα, οι πόροι του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης ανέρχονται σε 181,1 εκατ. ευρώ και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου σε 63,3 εκατ. ευρώ, η δε εθνική συμμετοχή σε 43,14 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, η ενεργοποίηση του Προγράμματος θα ξεκινήσει με την 1η συνεδρίαση της νέας Επιτροπής Παρακολούθησης του ΠεΠ, σήμερα Παρασκευή, 25 Νοεμβρίου 2022.Αναπτυξιακό όραμα της περιφέρειας είναι να καταστούν τα «Ιόνια Νησιά: Ελκυστικός Προορισμός, Βιώσιμος Τόπος, Ανθεκτική Περιφέρεια».
Τομείς παρέμβασης
Οι τομείς παρέμβασης του νέου ΠεΠ 2021-2027 είναι οι εξής:
Άξονας Προτεραιότητας 1: Ενίσχυση της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας μέσω της προώθησης της επιχειρηματικότητας, της καινοτομίας & του ψηφιακού μετασχηματισμού: 31,5 εκατ. ευρώ.
Άξονας προτεραιότητας 2α: Προστασία του Περιβάλλοντος, Αειφόρος Ανάπτυξη, Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής:
54 εκατ. ευρώ.
Άξονας προτεραιότητας 2β: Προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας:
4 εκατ. ευρώ.
Άξονας προτεραιότητας 3: Ενίσχυση υποδομών μεταφορών: 26,07 εκατ. ευρώ.
Άξονας προτεραιότητας 4α: Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής με τη βελτίωση υποδομών: 42,14 εκατ. ευρώ.
Άξονας προτεραιότητας 4β (ΕΚΤ): Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής με τη στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού: 72,96 εκατ. ευρώ.
Άξονας προτεραιότητας 5: Προώθηση της βιώσιμης και ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης: 51,5 εκατ. ευρώ.
Οι άξονες προτεραιότητας 6 και 7 αφορούν την τεχνική βοήθεια του προγράμματος (ΕΚΤ και ΕΤΑ) ύψους 1,54 και 3,79 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα.
Δράσεις
Με βάση τους παραπάνω άξονες έχει προγραμματιστεί να ενεργοποιηθεί ένα πακέτο δράσεων ανά προτεραιότητα, μεταξύ των οποίων είναι:
✱ Δράσεις συνεργασίας επιχειρήσεων της περιφέρειας και ερευνητικών φορέων σε θέματα έρευνας και καινοτομίας (υλοποίηση κοινών Ε&Α έργων κ.λπ.) σε τομείς της RIS και πεδία της επιχειρηματικής ανακάλυψης (ενδεικτικά: «αγροδιατροφή», «γαλάζια οικονομία», «τουριστικό/πολιτιστικό σύμπλεγμα», αειφορία/κυκλική οικονομία κ.λπ.).
✱ Ψηφιακές εφαρμογές στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
✱ Στήριξη επενδυτικών σχεδίων ΜμΕ σε τομείς RIS για την προαγωγή της περιφερειακής οικονομίας.
✱ Υποδομές στήριξης της επιχειρηματικότητας.
✱ Εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσιες υποδομές.
✱ Δημιουργία Ενεργειακών Κοινοτήτων (πιλοτική δράση).
✱ Δράσεις για την αποτύπωση και την παρακολούθηση της τρωτότητας του δημόσιου κτηριακού αποθέματος έναντι του σεισμικού κινδύνου, ιδίως σε Κεντρικό και Νότιο Ιόνιο.
✱ Έργα υδροδότησης, αντικατάστασης παλαιωμένων δικτύων ύδρευσης, προμήθεια και εγκατάσταση «έξυπνων» συστημάτων εντοπισμού των διαρροών στα δίκτυα, προμήθεια εξοπλισμού των κεντρικών υδραγωγείων, εγκαταστάσεις αφαλάτωσης κ.λπ.
✱ Δράσεις στον τομέα των στερεών αποβλήτων και της κυκλικής οικονομίας.
✱ Σχέδια διαχείρισης, δράσεις προστασίας και ήπιας αξιοποίησης (οριοθέτηση, σήμανση, παρατήρηση, περιήγηση κ.λπ.) για επιμέρους οικοσυστήματα (εκτός περιοχών NATURA) με έμφαση στην πρωτογενή συλλογή δεδομένων.
✱ Βελτίωση των υποδομών υγείας.
✱Αποκαταστάσεις/αναστηλώσεις μνημείων κ.λπ. στοιχείων πολιτισμού, σε συνδυασμό με δράσεις δικτύωσης και προβολής τους με «έξυπνα συστήματα», με σκοπό την επισκεψιμότητα και αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
✱Επιχορήγηση νέων φορέων Κ.ΑΛ.Ο, με την παροχή ενισχύσεων για την υλοποίηση του αρχικού επιχειρηματικού σχεδίου (χρηματοδότηση Start- Ups) κοινωνικών επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς της κοινωνικής φροντίδας, του πολιτισμού, του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής, χωρίς να αποκλείονται άλλοι τομείς. Παράλληλα, θα προβλεφθεί υποστήριξη των φορέων με δράσεις συμβουλευτικής και mentoring, με στόχο την επίτευξη βιωσιμότητας.
✱ Υποστήριξη ικανοτήτων (Capacity building) για φορείς σχετικούς με την κοινωνική ένταξη για ΑμεΑ, ηλικιωμένους, παιδιά.
✱ Δράσεις υποστήριξης των Ρομά για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης (διαχείριση χώρων μετεγκατάστασης, βελτίωση συνθηκών διαβίωσης σε οικισμούς κ.λπ.).
✱ Παροχή Υπηρεσιών Φροντίδας (Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης για ΑμεΑ, Κέντρα Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας ΑμεΑ, Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων).
Ο μαζικός τουρισμός περιορίζει τον πρωτογενή τομέαΚυρίαρχο χαρακτηριστικό της περιφερειακής οικονομίας στα Ιόνια Νησιά είναι η υψηλή συγκέντρωση δραστηριοτήτων στον τριτογενή τομέα, η φθίνουσα πορεία του δευτερογενούς και η περιορισμένη συμμετοχή του πρωτογενούς τομέα. Ειδικότερα, ο πρωτογενής τομέας διατηρεί διαρθρωτικές αδυναμίες (μικρό μέγεθος κλήρου, δυσμενής ηλικιακή διάρθρωση κ.ά.), ενώ η νησιωτικότητα και η τουριστική επέκταση ασκούν σημαντικές πιέσεις και περιορισμούς. Στον δευτερογενή τομέα, η επιχειρηματικότητα συγκεντρώνεται στους κλάδους των κατασκευών και της μεταποίησης, ενώ ο αριθμός των επιχειρήσεων με >10 εργαζόμενους είναι μικρός. Ο τριτογενής τομέας κυριαρχείται από τον τουρισμό και το εμπόριο. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο τουρισμός αναδείχθηκε κυρίαρχος στην περιφέρεια, με εξέχουσα θέση στην ελληνική τουριστική αγορά (8,3% των επισκέψεων, 10,2% των διανυκτερεύσεων, 10,8% των εισπράξεων, 28,1% των επιβατών κρουαζιέρας, ΤτΕ-2019). Ωστόσο, ορισμένοι δείκτες εμφανίζουν σχετική υστέρηση έναντι άλλων νησιωτικών τουριστικών προορισμών, αλλά και της χώρας. Πρόκειται για ένα είδος τυποποιημένου τουρισμού (μαζικός τουρισμός), με έντονα τα στοιχεία της εποχικότητας, της εξωστρεφούς εξάρτησης και της χωρικής ανισότητας. Το εμπόριο είναι σημαντικό λόγω των αυξημένων τζίρων και της απασχόλησης, με τις περιορισμένες εξαγωγικές επιδόσεις να επικεντρώνονται στους κλάδους «τροφίμων» (ιχθυηρά, έλαια κ.λπ.) και «χημικών και πλαστικών». |
