Καθώς ο καπνός εξακολουθεί να αναδύεται από τις δασικές πυρκαγιές σε όλη την Ευρώπη, η ανάγκη εξεύρεσης μακροπρόθεσμων λύσεων σε μία από τις πιο καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
Στο αποκορύφωμα του καλοκαιρινού καύσωνα του 2023, περισσότερες από 100 πυρκαγιές έκαιγαν στη νότια Ευρώπη, καθώς οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν και πάλι τους 40 βαθμούς Κελσίου. Χιλιάδες τουρίστες απομακρύνθηκαν και πολλοί ντόπιοι έχασαν τα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους.
Αρκετά έργα LIFE σε όλη την Ευρώπη δοκιμάζουν καινοτόμους τρόπους τόσο για τη μείωση του αριθμού των πυρκαγιών, όσο και των επιπτώσεών τους. Στη βόρεια Ιταλία, για παράδειγμα, το GreenChainSAW4LIFE στοχεύει στην αντιμετώπιση των κλιματικών και περιβαλλοντικών κινδύνων, συμπεριλαμβανομένων των πυρκαγιών, στις κοιλάδες Πάδου, Μπρόντα και Infernotto.
Το έργο των 5,5 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο διαρκεί έως το 2024, ελπίζει να εξοικονομήσει περίπου 200 τόνους CO2 ετησίως με τη μείωση της συχνότητας των δασικών πυρκαγιών. Το έργο χρησιμοποιεί έναν συνδυασμό έξυπνων για το κλίμα αλυσίδων εφοδιασμού δασών, που δημιουργεί μια ενεργειακή κοινότητα χαμηλών εκπομπών και μια πλατφόρμα ψηφιακού σχεδιασμού ανοιχτής πρόσβασης.
Εν τω μεταξύ, στην Ισπανία και την Πορτογαλία -δύο από τις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο- το LIFE LANDSCAPE FIRE στοχεύει στην πρόληψη των πυρκαγιών, επιτρέποντας στις κατσίκες να περιφέρονται ελεύθερες και να τρώνε το ξερό γρασίδι και τους θάμνους που τροφοδοτούν τις πυρκαγιές.
«Οι κατσίκες τρώνε γρασίδι και θάμνους και ό,τι υπάρχει στο έδαφος», λέει ο Andre Mota, συντονιστής του έργου στην Πορτογαλία. «Για εμάς, αυτά τα χόρτα είναι ένα πρόβλημα. είναι καύσιμο για τις φωτιές, αλλά είναι τροφή για τις κατσίκες. Το 2017, εκατοντάδες εκτάρια κάηκαν σε αυτή την περιοχή, αλλά από το 2018 έχουμε μειώσει στο μισό τον αριθμό των πυρκαγιών. Είναι μια στρατηγική νίκης. Πρέπει να αποδεχτούμε και να εργαστούμε με τον κίνδυνο πυρκαγιών».
Η πρόληψη των δασικών πυρκαγιών είναι, φυσικά, το πιο επιθυμητό αποτέλεσμα. Τι να κάνουμε όμως αφού μια περιοχή σημαντικής φυσικής αξίας έχει καταστραφεί από πυρκαγιά; Το LIFE REFOREST χρησιμοποιεί βιοτεχνολογία αιχμής, γνωστή ως mycotechnosol, για να ανακτήσει γρήγορα το καμένο έδαφος και τη βλάστηση και να μειώσει τη διάβρωση του εδάφους.
Το έργο ύψους 1,6 εκατομμυρίων ευρώ χρησιμοποίησε πιλοτικά την τεχνική σε τρεις καμένες δασικές τοποθεσίες στη βορειοδυτική Ισπανία και την κεντρική Πορτογαλία, δύο από τις περισσότερο πληγείσες ζώνες δασικών πυρκαγιών της Ευρώπης. Μεταξύ των πιο σημαντικών αποτελεσμάτων ήταν 70% λιγότερη διάβρωση του εδάφους και έως και 90% λιγότερη ρύπανση στα κατάντη των υδάτων. Ως αποτέλεσμα, ο χρόνος ανάκτησης του εδάφους μειώθηκε στο μισό. «Το LIFE REFOREST ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία να αυξήσουμε τις γνώσεις μας για την πρόληψη και τον έλεγχο της διάβρωσης του εδάφους μετά από πυρκαγιά», λέει ο Xosé Covelo Miguez, Τεχνικός Διευθυντής της Δασικής Ένωσης της Γαλικίας. «Θα προσθέσουμε αυτή την εμπειρία στο υπόβαθρό μας για να βελτιώσουμε τη διαχείριση των βουνών.»
Το έργο GreenChainSaw4LIFE στοχεύει τη Στρατηγική Προσαρμογής της ΕΕ και το «Πακέτο Κλίματος και Ενέργειας 2020», το 7ο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον και την Κοινή Γεωργική Πολιτική.
Το LIFE LANDSCAPE FIRE στοχεύει τη στρατηγική της ΕΕ για τα δάση, τον οδικό χάρτη για μια Ευρώπη αποδοτική ως προς τους πόρους, το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία, τη θεματική στρατηγική για την προστασία του εδάφους, τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα και την οδηγία για τους οικοτόπους και τα πτηνά.
Το LIFE REFOREST στοχεύει τη στρατηγική της ΕΕ για τα δάση, το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, τη στρατηγική της ΕΕ για το έδαφος και τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοοικονομία.
