Έτοιμες οι πρώτες βιοκλίνες για την ανάσχεση της σημειακής ρύπανσης με γεωργικά φάρμακα

Το Εργαστήριο Βιοτεχνολογίας Φυτών και Περιβάλλοντος του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με επικεφαλής τον καθηγητή Δημήτρη Καρπούζα, σε συνεργασία με μια σειρά φορέων, όπως το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, γνωστές ομάδες παραγωγών, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, η Ορνιθολογική Εταιρεία Ελλάδας, ο Εθνικός Σύνδεσμος Φυτοπροστασίας και η εταιρεία G_COMM, έχουν κατασκευάσει τα πρώτα συστήματα βιοκλινών στις εγκαταστάσεις του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιομηχανικής Ντομάτας ΘΕΣΤΟ στη Λάρισα και της Συνεταιριστικής Ένωσης Καπνοπαραγωγών Ελλάδος (ΣΕΚΕ) στην Ξάνθη.

Οι βιοκλίνες (biobeds) είναι απλά βιολογικά συστήματα, τα οποία εγκαθίστανται στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, σε χώρους όπου συνήθως γίνονται οι εργασίες χειρισμού του ψεκαστήρα πριν ή μετά τον ψεκασμό. Τα υγρά απόβλητα που παράγονται από εργασίες όπως το πλύσιμο, το γέμισμα και το άδειασμα των ψεκαστικών περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις γεωργικών φαρμάκων, των οποίων η απόρριψη στο έδαφος αποτελεί σοβαρή σημειακή πηγή ρύπανσης για τα φυσικά υδάτινα οικοσυστήματα.

Το 60%-70% της περιβαλλοντικής ρύπανσης με γεωργικά φάρμακα προέρχεται από την εφαρμογή μη ορθολογικών πρακτικών κατά την προετοιμασία, άδειασμα ή πλύσιμο του ψεκαστικού μηχανήματος και όχι από τη χρήση και την εφαρμογή των φυτοπροστατευτικών προϊόντων στους αγρούς. Αυτές οι πηγές ρύπανσης ονομάζονται σημειακές και ο περιορισμός τους αποτελεί στόχο των βιοκλινών.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Δ. Καρπούζα, «οι βιοκλίνες είναι κατασκευαστικά ιδιαίτερα απλά συστήματα, που αποτελούνται από έναν χώρο υποδοχής (1) του ψεκαστήρα, όπου και πραγματοποιούνται οι χειρισμοί του ψεκαστήρα. Από εκεί, τα υγρά απόβλητα συλλέγονται μέσω κατάλληλου συστήματος απορροής, που βρίσκεται στον χώρο υποδοχής του ψεκαστήρα, και διοχετεύονται σε δεξαμενή αποθήκευσης (2), από όπου με σύστημα στάγδην άρδευσης εφαρμόζονται στην επιφάνεια της βιοκλίνης (3). Το κύριο σώμα της βιοκλίνης είναι ένα όρυγμα βάθους 1 μ. και επιφάνειας που κυμαίνεται από 20 μ2 έως 40 μ2, το οποίο έχει μονωθεί στον πυθμένα με κατάλληλη πλαστική μεμβράνη και το οποίο γεμίζεται με ένα βιοοργανικό υλικό. Αυτό το βιοοργανικό υπόστρωμα αποτελείται από άχυρο, έδαφος και κομπόστ από μανιταροκαλλιέργειες του εδώδιμου μύκητα Pleurotus ostreatus, ο οποίος αποτελεί έναν από τους πιο αποτελεσματικούς αποδομητές ρύπων».

Ο ίδιος προσθέτει ότι σε αυτό το βιοοργανικό υπόστρωμα βρίσκεται το «κλειδί» της επιτυχίας των βιοκλινών, γιατί «εκεί μέσα ευνοείται η ανάπτυξη μικροοργανισμών για την ταχύτατη βιοαποδόμηση των γεωργικών φαρμάκων. Η εκροή από τη βιοκλίνη συλλέγεται και αποθηκεύεται σε δεξαμενή (4) μέχρι να ανακυκλωθεί στη γεωργική εκμετάλλευση (π.χ. ως άρδευση παρακείμενων καλλιεργειών) λόγω της υψηλής ποιότητας των επεξεργασμένων αποβλήτων που παράγονται από τις βιοκλίνες».

Ένα σημαντικό εργαλείο σε πλήρη λειτουργία

Σήμερα, η βιοκλίνη που έχει εγκατασταθεί στη Λάρισα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία, σε συνεργασία με παραγωγούς της ομάδας παραγωγών ΘΕΣΤΟ και παρακολουθείται η λειτουργία και η αποτελεσματικότητά της από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΘΕΣΤΟ, Χρήστο Σουλιώτη, «οι βιοκλίνες αποτελούν σημαντικό εργαλείο στη μάχη για τον περιορισμό της περιβαλλοντικής ρύπανσης με γεωργικά φάρμακα σε πολλές χώρες παγκοσμίως, κυρίως λόγω της υψηλής αποτελεσματικότητάς τους, της ευκολίας στη χρήση και στη συντήρησή τους και του χαμηλού κόστους εγκατάστασης και λειτουργίας τους».