Μετά από απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 19 Ιανουαρίου, το Συμβούλιο της Επικρατείας της Γαλλίας έκρινε παράνομες τις κατά παρέκκλιση χορηγήσεις αδειών για τη χρήση νεονικοτινοειδών για την καλλιέργεια ζαχαρότευτλων, που χορηγήθηκαν το 2021 και το 2022. Ως εκ τούτου, καμία παρέκκλιση δεν είναι δυνατή, εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επισήμως απαγορεύσει ένα φυτοφάρμακο.
Ενώ τα νεονικοτινοειδή έχουν απαγορευτεί στη Γαλλία και στην Ευρώπη από το 2018, η κυβέρνηση είχε χορηγήσει άδειες κατά παρέκκλιση βάσει νόμου του 2020, για χρήση δύο δραστικών ουσιών (imidacloprid και thiamethoxam) το 2021 και το 2022 στα ζαχαρότευτλα.
Αυτές οι παρεκκλίσεις αποσκοπούσαν στην προστασία των καλλιεργειών από μαζικές προσβολές αφίδων. Αρκετές ενώσεις αγροτών, μελισσοκόμων και ομάδων προστασίας του περιβάλλοντος ζήτησαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας να ακυρώσει αυτές τις αδειοδοτήσεις.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία επιτρέπει σε ένα κράτος-μέλος να χορηγεί κατά παρέκκλιση προσωρινή άδεια που επιτρέπει τη χρήση φυτοφαρμάκου, εάν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τη γεωργία και ελλείψει άλλης λύσης.
Ωστόσο, στις 19 Ιανουαρίου, αποφασίζοντας επί προδικαστικής ερώτησης του βελγικού Συμβουλίου της Επικρατείας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευκρίνισε, για πρώτη φορά, ότι όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ρητά απαγορεύσει, με κανονισμό, τη χρήση σπόρων που έχουν υποστεί επεξεργασία με ένα δεδομένο φυτοπροστατευτικό προϊόν, ένα κράτος-μέλος δεν μπορεί να χορηγήσει προσωρινή παρέκκλιση που επιτρέπει τη διάθεση στην αγορά αυτού του προϊόντος για επεξεργασία σπόρων ή τη χρήση σπόρων που έχουν υποστεί επεξεργασία με χρήση αυτού του προϊόντος.
Με το θέμα της κατ’ εξακολούθηση χορήγησης κατά παρέκκλιση αδειοδοτήσεων στα νεονικοτινοειδή είχε ασχοληθεί με πρόσφατη μελέτη του το οικολογικό δίκτυο PAN Europe. Σύμφωνα με τα ευρήματά του, τα οποία είχε δημοσιεύσει η «ΥΧ», την τελευταία τετραετία είχαν δοθεί πάνω από 236 τέτοιες προσωρινές δανειοδοτήσεις κυρίως σε Βέλγιο και Ρουμανία. Όπως αναφέρουν τα στοιχεία της έρευνας και σε ό,τι αφορά τα νεονικοτινοειδή, στην Ελλάδα έχει δοθεί μόλις μία τέτοια αδειοδότηση.
