Ημερολόγιο Θρέψης: Ηλίανθος

Ο ηλίανθος αποτελεί την τρίτη κατά σειρά ελαιοδοτική καλλιέργεια στον κόσμο, μετά τη σόγια και το βαμβάκι. Παγκοσμίως χρησιμοποιείται συνήθως ως καλλωπιστικό φυτό, όμως από τα συμπιεσμένα περικάρπια παράγεται καύσιμη ύλη με τη μορφή βιoμάζας ή συσσωμάτων βιομάζας (pellets) και, τέλος, από τους σπόρους παράγεται βιοντίζελ.

Στην Ελλάδα καλλιεργείται, κατά κύριο λόγο, στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας και της Θράκης, όπου τα τελευταία χρόνια η καλλιεργούμενη έκταση σημειώνει μεγάλη στρεμματική άνοδο. Ο ηλίανθος ως φυτό προσαρμόζεται και αποδίδει ικανοποιητικά σε ευρεία ποικιλία εδαφών. Ωστόσο, υψηλές αποδόσεις επιτυγχάνονται σε βαθιά, γόνιμα με επαρκή υγρασία χωράφια.

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ανάλογα με τους παράγοντες που επηρεάζουν τις ανάγκες θρέψης του ηλίανθου (βιοκλιματικές συνθήκες περιοχής, ποικιλία, θρεπτική στοιχεία στο έδαφος κ.λπ.), οι απαιτήσεις στα τρία βασικά μακροστοιχεία είναι:

ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ  ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

Ο ηλίανθος καλλιεργείται συνήθως ως ξηρική καλλιέργεια. Στις ξηρικές καλλιέργειες, οι μονάδες N, P, K που αναφέρονται παραπάνω εφαρμόζονται εφάπαξ με τη βασική λίπανση πριν ή κατά τη σπορά. Στις ποτιστικές καλλιέργειες, η λίπανση χωρίζεται σε βασική και επιφανειακή.

Α. Βασική λίπανση

Όπως και στην περίπτωση των ξηρικών, αυτή συμβαίνει πριν ή κατά τη σπορά. Κατά τη βασική λίπανση του ηλίανθου, το σύνολο των απαιτούμενων μονάδων φωσφόρου (Ρ2Ο5) και καλίου (Κ2Ο) αποδίδονται στα φυτά. Αντίθετα με αυτά τα δύο θρεπτικά στοιχεία, μόνο το 1/3 έως 1/2 της απαιτούμενης ποσότητας αζώτου (Ν) δίνεται στην καλλιέργεια κατά τη βασική λίπανση.

Β. Επιφανειακή λίπανση

Η επιφανειακή λίπανση λαμβάνει χώρα όταν η καλλιέργεια του ηλίανθου βρίσκεται στα 10-14 φύλλα και κατά τη διενέργεια αυτής προσφέρονται στο φυτό οι μονάδες αζώτου που απομένουν μετά την εφαρμογή της βασικής λίπανσης.

ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Το άζωτο είναι αυτό που επηρεάζει περισσότερο την ανάπτυξη του ηλίανθου, ενισχύοντας τη φυλλική επιφάνεια και αυξάνοντας το μέγεθος της κεφαλής, ενώ ο φώσφορος επηρεάζει θετικά την ανάπτυξη των ριζών και μαζί με το κάλιο δρουν θετικά στον αριθμό των ανθέων ανά κεφαλή, καθώς και στην περιεκτικότητα του σπόρου σε έλαιο.

Από τα ιχνοστοιχεία, σημαντικότερο ρόλο διαδραματίζει το βόριο (Β), η έλλειψη του οποίου κυρίως κατά τη βλαστική περίοδο, μπορεί να προκαλέσει μειωμένη γονιμοποίηση, άδειους σπόρους ή ακόμη και σπάσιμο της κεφαλής.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Παπακώστα – Τασοπούλου Δ., 2008, Ειδική Γεωργία Ι – Τεύχος Α’, Σιτηρά Χειμερινά, Εαρινά. Θεσσαλονίκη, Εκδ. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΑΙΔΕΙΑ.
Μπιλάλης Δ., Παπαστυλιανού Π., Τραυλός Ηλ., 2019, Γεωργία Φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας. Αθήνα, Εκδ. Πεδίο, Αρχείο ΣΠΕΛ,1995-2021.