Καταβολή των άμεσων ενισχύσεων με βάση την εργασία προτείνουν οι Γάλλοι ενόψει της νέας ΚΑΠ

Τις πρώτες αντιδράσεις προκαλεί η πρόταση για γεωργοπεριβαλλοντική πολιτική επιβράβευσης των πράσινων πρακτικών και επιβολής φόρων σε εισροές

Μία πιο ριζοσπαστική λύση, όσον αφορά την καταβολή των άμεσων ενισχύσεων κατά τη νέα προγραμματική περίοδο, προτείνει μία από τις πιο γνωστές δεξαμενές σκέψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το γαλλικό think tank «France Strategie». Σύμφωνα με την πρότασή του, οι άμεσες πληρωμές πρέπει να καταβάλλονται με βάση τη γεωργική εργασία και όχι με βάση το μέγεθος της αγροτικής εκμετάλλευσης.

Οι Γάλλοι εμπειρογνώμονες εξηγούν σε πρόσφατη μελέτη τους ότι με την επανεξέταση του συστήματος πληρωμών προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι αγρότες θα λαμβάνουν οικονομική στήριξη, έστω και την ελάχιστη, ανάλογα πάντα με το επίπεδο παραγωγής τους, λαμβάνοντας υπόψη και τον φόρτο εργασίας που θα επωμιστούν κατά τη μετάβασή τους στις πιο απαιτητικές αγροπεριβαλοντικές πρακτικές που επιτάσσει η νέα ΚΑΠ. Αυτή είναι, εξάλλου, η φιλοσοφία πάνω στην οποία στηρίζεται η εν λόγω πρόταση. Στην επιβράβευση των αγροτών που θα συμβάλουν ενεργά σε δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής.

Περιβαλλοντικές φιλοδοξίες

Σύμφωνα, λοιπόν, με το σκεπτικό τους, οι Γάλλοι ναι μεν προτείνουν καταβολή άμεσων ενισχύσεων «ανά μονάδα εργασίας», αλλά με την προϋπόθεση ότι θα τηρούνται από τους παραγωγούς οι πράσινες πρακτικές. «Πρόκειται για μία νέα προοπτική που θα αλλάξει την ΚΑΠ –όπως τη γνωρίζουμε μέχρι σήμερα–, ενισχύοντας τις φιλοπεριβαλλοντικές της φιλοδοξίες, με τον προϋπολογισμό αμετάβλητο», σημειώνεται στο σκεπτικό της πρότασης. Και κάνει ένα βήμα παραπέρα: «Εάν δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί ευρωπαϊκή συναίνεση, ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και αν ο προϋπολογισμός συμπληρωθεί με ένα πρόσθετο σύστημα αυτοχρηματοδοτούμενων επιδομάτων σε εθνικό επίπεδο».

Αντιδράσεις

Η πρώτη αντίδραση δεν άργησε, με το think tank της Farm Europe να χαρακτηρίζει τη γαλλική πρόταση όχι μόνο «περίεργη», αλλά και δαπανηρή, καθώς εκτιμάται ότι εάν αυτή η πρόταση εφαρμοζόταν σε όλα τα κράτη-μέλη, το κόστος θα ξεπερνούσε τα 66 δισ. ευρώ. «Θα υπερέβαινε ακόμη και την τρέχουσα χρηματοδότηση του Πρώτου Πυλώνα», τονίζει η Farm Europe, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μία τέτοια πρόταση δεν μπορεί να βρει ανταπόκριση ούτε στην Κομισιόν, που θέλει μείωση του προϋπολογισμού της ΚΑΠ, αλλά ούτε και σε ισχυρά κράτη-μέλη, όπως η Γερμανία, που ζητά περισσότερες περικοπές.

Χωρίς αποτέλεσμα

Οι Γάλλοι εμφανίζονται κατηγορηματικοί. Τονίζουν ότι η ΚΑΠ αντιπροσωπεύει σήμερα το 43% του συνολικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, οι αγρότες εξακολουθούν να αγωνίζονται για να ζήσουν αξιοπρεπώς και μόνο από την εργασία τους και όχι από την οικονομική ενίσχυση που λαμβάνουν. Υπενθυμίζουν, μάλιστα, ότι το 1/4 των αγροτών το έτος 2017 ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας. Την ίδια ώρα, συνεχίζουν, δεν είναι λίγοι οι πολίτες της Ένωσης που ασκούν δριμεία κριτική στην ΚΑΠ, επειδή, κατά τη γνώμη τους, δεν συμβάλλει ως οφείλει σε πρακτικές που είναι επωφελείς για το περιβάλλον και την υγεία.

Με αφορμή, λοιπόν, τη συζήτηση που έχει ανοίξει για το μέλλον της νέας ΚΑΠ, το «France Strategie» έρχεται να προσθέσει και μία άλλη εναλλακτική πρόταση στο τραπέζι του διαλόγου. Όπως μάλιστα σημειώνει, με βάση το σενάριο προσομοίωσης, ένα επιπλέον οικονομικό κίνητρο (με τη μορφή μπόνους) θα ωφελούσε τις ήδη διαφοροποιημένες βιολογικές εκμεταλλεύσεις και τα αγροκτήματα πολλαπλών καλλιεργειών, η επιβολή φόρων σε φυτοφάρμακα και λιπάσματα θα ωφελούσε πρώτα τις βιολογικές εκμεταλλεύσεις, ενώ η επιβολή φόρων για εκπομπές αερίων θα απέτρεπε τις συμβατικές εκμεταλλεύσεις και την εντατική κτηνοτροφία.

Σύμφωνα με την προσομοίωση, για να αποφευχθεί, για παράδειγμα, απώλεια επιδοτήσεων σε σχέση με την τρέχουσα κατάσταση, οι αροτραίες καλλιέργειες με «χαμηλό ή μεσαίο αγρονομικό δυναμικό» θα πρέπει να μειώσουν τη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων κατά 20%.

Με βάση τους υπολογισμούς, εκτιμάται ότι (λαμβάνοντας την τρέχουσα κατανομή των Δικαιωμάτων Βασικής Ενίσχυσης) αυτό το σύστημα θα παρείχε στους αγρότες περίπου 8.000 ευρώ τον χρόνο με βάση την εργασία τους, αντί 135 ευρώ (μέσος όρος) ανά εκτάριο που λαμβάνουν σήμερα στη Γαλλία.