Με τον πιο δραματικό τρόπο το γεωλογικό φαινόμενο της κατολίσθησης βράχων άρχισε να μας προβληματίζει από τα μεσάνυχτα του περασμένου Σαββάτου 29 Οκτωβρίου- μετά το άνευ προηγουμένου, ασύλληπτο δυστύχημα στην Αγία Φωτιά – και να μας κάνει να αναρωτιόμαστε εάν θα επαναληφθούν παρόμοια τραγικά περιστατικά στο μέλλον και πώς μπορούμε να θωρακίσουμε δομημένες περιοχές και υποδομές.
Άτομα που δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στον τόπο του συμβάντος αναφέρουν ότι περίμεναν βράχο να πέσει από άλλο σημείο, και όχι αυτόν που τελικά έπεσε. Και δεν είναι η μόνη περίπτωση, που ακόμη και με ορατό μάτι κάποιος μη ειδήμων μπορεί να αντιληφθεί ετοιμορροπίες και επικινδυνότητες φυσικών και μη στοιχείων. Αίσθηση, την ίδια στιγμή, έχει προκαλέσει η τοποθέτηση του Καθηγητή Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμη Λέκκα, ότι οι έντονες βροχοπτώσεις κατά το προηγούμενο διάστημα «επιτάχυναν» την κατάπτωση του βράχου της Αγίας Φωτιάς.
Η ΝΕΑ Ματιά απευθύνθηκε στον πλέον ειδικό, τον Επίκουρο Καθηγητή Τεχνικής Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Γιώργο Παπαθανασίου, προκειμένου να ρίξει φως σε σημεία του γεωλογικού αυτού φαινομένου. Όπως διαφαίνεται η … βραχομηχανική, η επιστήμη δηλαδή που μελετά τις αρχές μηχανικής συμπεριφοράς βράχου ή βραχώδους εδάφους, έχει εισαχθεί στη ζωή μας…
Οι τρεις αιτίες, τα ακραία φαινόμενα & ο Γεωλογικός Κανονισμός
Για το συμβάν της Αγίας Φωτιάς αναφέρει ότι: «Όπως συμβαίνει και στην ηπειρωτική Ελλάδα, είχαμε ένα κατάλυμα ακριβώς κάτω από μεγάλους, επικρεμάμενους όγκους, που θεωρητικά θα μπορούσαν να έχουν πέσει, που κατά καιρούς πέφτουν και που τελικά … έπεσαν. Βροχοκαταπτώσεις- «αστοχίες» όπως τις ονομάζουμε- είχαμε και θα έχουμε. Την ίδια, όμως, στιγμή, έχουμε την τεχνογνωσία να τις αξιολογούμε και να παίρνουμε προληπτικά μέτρα».
Ποιοι παράγοντες βρίσκονται πίσω από αυτές τις βροχοκαταπτώσεις, τις «αστοχίες»;. Όπως μας ενημερώνει ο καθηγητής οι αιτίες είναι συνήθως τρεις: Οι βροχές, οι σεισμοί και οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Στην περίπτωση της Αγίας Φωτιάς, όπως σημειώνει, η αυτοψία θα δείξει εάν έχουμε μια περίπτωση κατολίσθησης λόγω διάβρωσης του εδάφους από τις έντονες βροχές που είχαν προηγηθεί.
Έχουμε τρόπους να θωρακίσουμε υποδομές και καταλύματα από το φαινόμενο των κατολισθήσεων; Σε αυτό το ερώτημα ο καθηγητής απαντά: «Μπορούμε να αξιολογήσουμε αυτό που βλέπουμε, τον όγκο που είναι έτοιμος να καταπέσει. Έχουμε τα εργαλεία να προσομοιώσουμε την τροχιά πτώσης του και να γνωρίζουμε ποια σημεία θα κινδυνέψουν. Μπορούμε να τοποθετήσουμε ανθεκτικά πλέγματα προστασίας, όπως συμβαίνει και κατά μήκος των οδικών δικτύων και στον ΒΟΑΚ. Επίσης, πριν δομήσουμε το οτιδήποτε μπορούμε να προχωρήσουμε στη μηχανική αποκόλληση, απομάκρυνση του όγκου, να προκαλέσουμε, δηλαδή, εμείς τεχνητά την πτώση του.»
Θα γινόμαστε μάρτυρες στο μέλλον όλο και περισσότερων αντίστοιχων συμβάντων; Σύμφωνα με τον καθηγητή, μετεωρολογικά φαινόμενα όπως οι βροχές, εμφανίζονται πλέον με μεγαλύτερη ένταση και σε αυτή τη βάση θα πρέπει να γίνει μια επαναξιολόγηση των υποδομών και των σχεδιαζόμενων έργων. «Οι βροχοπτώσεις με ακραίες τιμές είναι όλο και πιο συχνές. Κατά το παρελθόν ονομάζαμε ένα φαινόμενο ακραίο όταν συνέβαινε «1 φορά τα 100 χρόνια», τώρα η συχνότητα είναι μεγαλύτερη. Παράλληλα, η φύση πάντα θα μας εκπλήσσει» υπογραμμίζει.
Οπότε πώς προστατεύουμε τις ζωές μας και το δομημένο περιβάλλον; «Η γεωλογική κοινότητα έχει τη θεμελιώδη τεχνογνωσία. Όπως γεωλόγοι, σεισμολόγοι και μηχανικοί συνέθεσαν τον Αντισεισμικό Κανονισμό, που αποτελεί πρότυπο, το ίδιο θα πρέπει να γίνει για όλα τα γεωλογικά φαινόμενα. Κατά αντιστοιχία θα πρέπει να γίνει και Γεωλογικός Κανονισμός, ένα πλαίσιο δηλαδή, που θα καθορίζει πού δεν θα πρέπει να δομούμε και πού αυτό είναι εφικτό και κάτω από ποιες προϋποθέσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι κανένα κτίριο που έχει οικοδομηθεί με βάση τον Αντισεισμικό Κανονισμό δεν έχει πέσει” καταλήγει.
Πηγή: neamatia.gr
