Ενα ευρωπαϊκό σκηνικό, εντός του οποίου τα κράτη-μέλη λειτουργούν συστηματικά ως μεσάζοντες για την εξυπηρέτηση εταιρικών συμφερόντων, σκιαγραφεί η επίκαιρη έκθεση του Παρατηρητηρίου της Ευρώπης των Πολυεθνικών (CEO). Η ομάδα δράσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς, η οποία παρακολουθεί επισταμένως τη λειτουργία και τις πρακτικές των ισχυρών επιχειρηματικών λόµπι, κατηγορεί ευθέως τις κυβερνήσεις της ΕΕ τόσο για την προνοµιακή μεταχείριση που απολαµβάνουν συγκεκριµένες εταιρείες, όσο και για την επιρροή που ασκούν στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Εκπρόσωποι των κρατών-μελών μεσολαβούν σε ευρωπαϊκά όργανα και μηχανισμούς
Η έκθεση περιλαμβάνει πάνω από 20 περιπτωσιολογικές μελέτες που καταδεικνύουν τη συχνότητα και το εύρος των θεμάτων πάνω στα οποία οι εθνικές κυβερνήσεις προωθούν την ατζέντα εταιρειών έναντι του δημοσίου συμφέροντος, κινώντας έωλες και σκιώδεις διαδικασίες στα επίσημα όργανα της ΕΕ. Το ερευνητικό παρατηρητήριο καταλογίζει στα κράτη-μέλη της ΕΕ ότι μεσολαβούν υπέρ εταιρικών συμφερόντων, τόσο στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και σε όργανα όπως η Μόνιµη Επιτροπή Φυτών, Ζώων, Τροφίµων και Ζωοτροφών (PAFF), η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA), αλλά και στη διαδικασία της επιτροπολογίας. «Αυτοί είναι μερικοί από τους σημαντικούς μηχανισμούς με επικεφαλής εκπροσώπους κρατών-μελών που οι διαδικασίες συχνά λαμβάνουν χώρα πίσω από κλειστές πόρτες» τονίζει το ερευνητικό παρατηρητήριο CEO.
Μεταξύ των αποφάσεων που λαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ για τις οποίες η έκθεση καταλογίζει μεθοδεύσεις από τα κράτη-μέλη εξ ονόματος εθνικών αλλά και ευρύτερων εταιρικών συμφερόντων, περιλαμβάνεται η εισαγωγή της αρχής της καινοτομίας στη χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής –για την οποία το CEO κατηγορεί την Ολλανδία– και η ανανέωση της άδειας για τη γλυφοσάτη, που αποδίδεται σε πιέσεις από τη Γερμανία. Η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Ρουμανία, η Πολωνία και η Μεγάλη Βρετανία είναι μερικές από τις χώρες που βρέθηκαν στο επίκεντρο της επίμαχης έκθεσης, με τα συμπεράσματα να μην είναι διόλου ενθαρρυντικά.
Δύσκολο να εντοπιστούν οι πρακτικές αδιαφάνειας
Η πολιτική για την υγεία και το περιβάλλον, οι νόμοι για τα φυτοφάρμακα, ακόμη και οι εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες, επισημαίνονται από την έκθεση ως τομείς όπου τα κράτη-μέλη προωθούν τα εταιρικά συμφέροντα. «Οι σύνθετες διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην ΕΕ και ο αδύναμος εθνικός κοινοβουλευτικός έλεγχος των κυβερνητικών θέσεων σε ευρωπαϊκά θέματα έχουν δημιουργήσει ένα έλλειμμα λογοδοσίας, το οποίο τα εταιρικά λόμπι είναι ευτυχή να εκμεταλλεύονται», αναφέρει το Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών. Αυτό το παγιωμένο καθεστώς αδιαφάνειας «διευκολύνει τα κράτη-μέλη να συστρατευθούν με τα εταιρικά λόμπι, με τρόπους που είναι δύσκολο να ανιχνευθούν και ακόμη δυσκολότερο να τεθούν υπό αμφισβήτηση».
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ασκεί πιέσεις για την πάταξη των υπόγειων μεθοδεύσεων
Η εν λόγω έκθεση έρχεται σε μια συγκυρία όπου συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με την πρόταση για τη διαφάνεια στην εκτίμηση κινδύνων σε όλο το εύρος της αγροδιατροφικής αλυσίδας, ενώ παράλληλα συνεχίζονται οι πιέσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια στη λειτουργία της PAFF. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε μια τροπολογία κομβικής σημασίας, η οποία υποχρεώνει τους προέδρους των επιτροπών και τους ευρωβουλευτές με υψηλό έρεισμα και επιρροή να αποκαλύπτουν όλες τις συναντήσεις που πραγματοποιούν με εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων.
