Μέσω ΚΑΠ και κρατικών ενισχύσεων η στήριξη των παραγωγών για τη γεωργία άνθρακα – Στην «ΥΧ» η πρόταση της Κομισιόν

Τη θέσπιση ενός ρυθμιστικού πλαισίου, με το οποίο θα προσδιορίζονται με σαφήνεια οι δράσεις για τη γεωργία δέσμευσης άνθρακα αναμένεται να προαναγγείλει μέσα στον Δεκέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι αποφασισμένη να δώσει κίνητρα στους αγρότες της ΕΕ, ενθαρρύνοντάς τους να συμμετάσχουν σε αυτήν τη νέα πράσινη πολιτική.

Σύμφωνα με το προσχέδιο της ανακοίνωσης, που πρόκειται να δημοσιεύσει σε λίγες μέρες η Κομισιόν και είναι στη διάθεση της «ΥΧ», ο σχεδιασμός περιλαμβάνει ότι έως το 2030, το πλαίσιο λογιστικής και πιστοποίησης θα εφαρμοστεί σε εθελοντική βάση, για τη δημιουργία μιας σφιχτής ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα από το 2030. Καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσουν η δημόσια και η ιδιωτική πρωτοβουλία στο εγχείρημα.

Η Κομισιόν θα αναλύσει τα οφέλη της γεωργίας δέσμευσης άνθρακα τόσο για το περιβάλλον και το κλίμα, όσο και για τον ίδιο τον παραγωγό, ο οποίος θα αμείβεται για τις υπηρεσίες του, αποκτώντας ένα επιπλέον εισόδημα. Σύμφωνα πάντα με το προσχέδιο, η γεωργία δέσμευσης άνθρακα μπορεί να οριστεί ως «ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, το οποίο θα ανταμείβει τους διαχειριστές γης για την υιοθέτηση αυτών των πρακτικών».

Σημειώνεται, δε, ότι «τα οικονομικά κίνητρα μπορούν να προέρχονται από δημόσιες ή ιδιωτικές πηγές και να επιβραβεύουν τους διαχειριστές γης για την πρακτική διαχείρισης ή την πραγματική ποσότητα άνθρακα που έχει δεσμευτεί, λαμβάνοντας υπόψη τη χρονική δυναμική». Το προσχέδιο αποκαλύπτει ότι τελευταία καταγράφεται μία αυξανόμενη τάση ιδιωτικών πρωτοβουλιών στην ΕΕ προς αυτή την κατεύθυνση, ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι η νέα πρακτική αφενός δεν είναι η μοναδική λύση του προβλήματος, αλλά έρχεται να συμπληρώσει τη συνολική προσπάθεια της ΕΕ.

Η γεωργία δέσμευσης άνθρακα θα πρέπει να έχει στόχο όχι μόνο τη δέσμευση άνθρακα, αλλά να συμβάλει στη βιοποικιλότητα, στην ποιότητα του νερού, του εδάφους και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Γι’ αυτό και η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι δεν είναι ένα εύκολο έργο, καθώς πρέπει να αρθούν εμπόδια, όπως το κόστος υλοποίησης, η αβεβαιότητα σχετικά με τις αμοιβές, η απουσία αξιόπιστων προτύπων, η πολυπλοκότητα όσον αφορά την επαλήθευση των ποσοτήτων που αποθηκεύονται.

Χρηματοδότηση

Τα εμπόδια μπορούν να αρθούν, απαντά η Επιτροπή, καθώς οι υφιστάμενες πολιτικές διαθέτουν ήδη πολλά εργαλεία για την καλύτερη υποστήριξη των πρακτικών γεωργίας δέσμευσης άνθρακα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στη δημόσια χρηματοδότηση, είτε μέσω της νέας ΚΑΠ (οικολογικά συστήματα, αγροπεριβαλλοντικά μέτρα του Β’ Πυλώνα), είτε μέσω άλλων προγραμμάτων της ΕΕ: του προγράμματος LIFE (πιλοτικά έργα), του Ταμείου Συνοχής (επενδύσεις, διακρατικά έργα μέσω INTERREG), του προγράμματος Horizon Europe, αλλά και της κρατικής ενίσχυσης (πρόταση ως νέα κατηγορία ενισχύσεων). «Για την υιοθέτηση της νέας πρακτικής, απαραίτητες είναι οι συμβουλευτικές υπηρεσίες, η ανταλλαγή γνώσεων ή οι ενημερωτικές δράσεις σε παραγωγούς για να μπορούν να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο της ΚΑΠ ή μέσω κρατικών ενισχύσεων», υπογραμμίζει και επισημαίνει: «Η Επιτροπή θα ενσωματώσει την παραγωγή άνθρακα στη δημόσια στήριξη της ΕΕ, ιδίως προωθώντας τη στα εθνικά στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ».

Σχεδιασμός

Η Κομισιόν θα εργαστεί για την ανάπτυξη μιας τυποποιημένης μεθοδολογίας για την «παρακολούθηση, αναφορά και επαλήθευση των κερδών ή ζημιών του δεσμευμένου άνθρακα». Η ευρεία υιοθέτηση τυποποιημένων προτύπων είναι «απαραίτητη προϋπόθεση […] για να εξεταστούν επιλογές για τη δημιουργία μιας ρυθμιζόμενης ευρωπαϊκής αγοράς μετά το 2030», σημειώνει.

Επιπλέον, θα συστήσει μια ομάδα εμπειρογνωμόνων, η οποία μεταξύ άλλων θα συνεργαστεί με τις αρχές των κρατών-μελών και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, θα παρακολουθεί τις πρωτοβουλίες που εφαρμόζονται ήδη, ενώ θα μελετήσει τη σύνδεση των νέων πρακτικών με το υφιστάμενο και προτεινόμενο πλαίσιο πολιτικής σε επίπεδο κρατών-μελών. Επιπλέον, θα προετοιμάσει τη νομοθετική της πρόταση, μετά από συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών και μία συνοδευτική έκθεση αντικτύπου.

LIFE GEOCARBON

Υπολογισμός του ισοζυγίου του διοξειδίου του άνθρακα από τη γεωργία στην Αιτωλοακαρνανία

Στον Νομό Αιτωλοακαρνανίας θα εφαρμοστεί το προ-παρασκευαστικό έργο LIFE GEOCARBON, όπου με τη συλλογή δεδομένων αγρού από τους γεωργούς είναι δυνατή η εφαρμογή εργαλείων υπολογισμού των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα και έτσι, να εκτιμηθεί η συμβολή της γεωργίας στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Πρόκειται για μία σημαντική προσπάθεια, καθώς η μείωση των εκπομπών CO2 έχει προταθεί από την Κομισιόν και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της επικείμενης ΚΑΠ. Με δεδομένο ότι οι επιδοτήσεις θα συνδεθούν με το ισοζύγιο άνθρακα, υπάρχει ανάγκη λειτουργικών εργαλείων που να μπορούν να αξιολογήσουν τη συνεισφορά των παραγωγών στη δέσμευση του άνθρακα στο έδαφος και ως εκ τούτου στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.

Το έργο LIFE GEOCARBON, συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει στόχο να συνεισφέρει στην κάλυψη του κενού που υπάρχει στον υπολογισμό του ισοζυγίου (εκπομπές και απορρόφηση) του διοξειδίου του άνθρακα από τη γεωργία. Πιο συγκεκριμένα, καταγράφοντας τις καλλιεργητικές πρακτικές που οι παραγωγοί εφαρμόζουν στο χωράφι, μπορεί να γίνει ο υπολογισμός της δέσμευσης του οργανικού άνθρακα στο έδαφος. Η εισαγωγή της πληροφορίας αυτής από τους παραγωγούς πρόκειται να γίνει μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας web-GIS, εύκολα διαθέσιμης και από κινητό τηλέφωνο.

Συντονιστής φορέας του έργου είναι το Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και επιστημονικός υπεύθυνος του έργου LIFE GEOCARBON είναι ο εντεταλμένος ερευνητής, Δρ. Δημήτρης Τριαντακωνσταντής. Οι συμμετέχοντες φορείς είναι το Ινστιτούτο Αστικού Περιβάλλοντος και Ανθρώπινου Δυναμικού του Παντείου Πανεπιστημίου, το National Research Council of Italy (Institute of BioEconomy), το Spanish National Research Council (Centro de Edafología y Biología Aplicada del Segura), το Πανεπιστήμιο του Algarve της Πορτογαλίας και ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Δέλτα Οινιάδων Αιτωλοακαρνανίας.