Η κορύφωση της προσφυγικής κρίσης το 2015 κινητοποίησε τέσσερα κράτη-μέλη να αναλάβουν δράση για την ομαλή ένταξη και ενσωμάτωση προσφύγων και μεταναστών σε επιλεγμένες αγροτικές περιοχές. Μέσω του προγράμματος LEADER, έθεσαν σε ισχύ το διακρατικό πρόγραμμα «Ένταξη μεταναστών στην ύπαιθρο (Immigrant integration in rural areas – IIRA) στο οποίο συμμετείχαν ενεργά 16 Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) από τη Φινλανδία, την Αυστρία, τη Σουηδία και τη Γερμανία.
Σήμερα, τέσσερα χρόνια περίπου μετά, μέσω του προγράμματος, το οποίο απορρόφησε 597.598 ευρώ από τα ευρωπαϊκά κονδύλια, υλοποιήθηκαν συνολικά 50 έργα σε αγροτικές περιοχές. Ένα από αυτά είναι σε εξέλιξη και φέτος.
Στόχος, όπως λένε όσοι εργάστηκαν και συνεργάστηκαν τα τελευταία χρόνια, είναι το εν λόγω πρόγραμμα να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση και να εμπνεύσει και άλλα κράτη-μέλη να ακολουθήσουν την ίδια κατεύθυνση. Για την επιτυχία του προγράμματος πραγματοποιήθηκαν πολλές συσκέψεις, τέσσερα συνέδρια (ένα σε κάθε χώρα), πολυάριθμες συνεργασίες με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, διαρκής ανταλλαγή εμπειριών και απόψεων, ενώ καθοριστικός ήταν ο ρόλος των αλληλέγγυων και εθελοντών.
Κοινό σημείο αναφοράς των έργων που υλοποιήθηκαν και στα τέσσερα κράτη-μέλη ήταν η εκπαίδευση, η γνωριμία των προσφύγων με την κουλτούρα και τη γλώσσα των κρατών υποδοχής, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, η ενασχόληση με τη γη, η συνεργασία με τους ντόπιους και η προσφορά εργασίας.
Παραδείγματα
Στην Αυστρία δόθηκε η ευκαιρία σε αιτούντες άσυλο να απασχοληθούν σε γεωπάρκο, να συμμετέχουν με ντόπιους σε πεζοπορίες, ενώ μετανάστες είχαν προσληφθεί από εταιρείες για να εργαστούν μερικές ώρες την εβδομάδα. Στη Φινλανδία δόθηκε έμφαση στη δικτύωση. Αναπτύχθηκε έργο μέσω του οποίου διευκολύνθηκαν εργοδότες να βρουν εργατικό δυναμικό. Υλοποιήθηκαν έργα για την εκμάθηση της γλώσσας, την ενημέρωση των προσφύγων και μεταναστών για τις δομές στις οποίες μπορούν να απευθυνθούν.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε σε συγκεκριμένη περιοχή της Φιλανδίας, όπου είχε μετακινηθεί μεγάλος αριθμός προσφύγων και μεταναστών, κυρίως όσον αφορά στην εξεύρεση λύσεων για τη στέγαση και την εργασία. Μεγάλη επιτυχία είχε ο κοινοτικός κήπος Karkku, όπου, ακόμα και σήμερα, ντόπιοι και μετανάστες καλλιεργούν μαζί οπωροκηπευτικά. Στη Γερμανία, προτεραιότητα δόθηκε στη γνώση, με τη λειτουργία κινητής βιβλιοθήκης, μαθήματα γερμανικής γλώσσας, ειδικές μαθητικές τάξεις για παιδιά, ψυχολογική υποστήριξη, κοινωνικές υπηρεσίες, συναντήσεις με εργοδότες. Αξίζει να σημειωθεί πως ένα έργο αφορούσε την ανταλλαγή βοήθειας από ντόπιους σε πρόσφυγες και το αντίστροφο.
Τέλος, στη Σουηδία έμφαση δόθηκε στην εξοικείωση με το σουηδικό τρόπο ζωής. Εκδρομές, μαθήματα (γλώσσας, ηλεκτρονικών υπολογιστών, εκμάθησης των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων κ.ά.), πρακτική άσκηση σε πανεπιστήμια ή δήμους, καλλιέργεια οπωροκηπευτικών σε κοινοτικούς κήπους, ειδική μέριμνα για τις νέες μητέρες.
