Πτελέα: Η παραδοσιακή καλλιέργεια του σκόρδου, που κρατά από την Τουρκοκρατία

Από το ονομαστό Σκορδοχώρι της Κοζάνης

Μια παραδοσιακή καλλιέργεια του σκόρδου, που κρατά από την Τουρκοκρατία

Με ρίζες από την εποχή της Τουρκοκρατίας, στη Φτελιά ή Πτελέα Κοζάνης, η καλλιέργεια του σκόρδου αποτελεί μια παραδοσιακή αγροτική ασχολία. Άλλωστε, και η παλαιότερη ονομασία του χωριού (Σαρμουρσαλάρ) προήλθε λόγω της μεγάλης παραγωγής σκόρδου. Το 1927 μετονομάστηκε σε Πτελέα και σήμερα είναι, επίσης, γνωστή ως Σκορδοχώρι.

Το χαρακτηριστικό της καλλιέργειας στην περιοχή είναι πως τα σκόρδα είναι ξηρικά, μικρότερα σε μέγεθος, σε σχέση με αυτά που παράγονται στον Έβρο ή τη Θεσσαλία και για τον λόγο αυτόν είναι πιο ανθεκτικά, αλλά και πιο δυνατά σε γεύση. «Επειδή δεν ποτίζεται η αλισίνη που περιέχεται στο σκόρδο, ουσία στην οποία οφείλεται και η χαρακτηριστική μυρωδιά του, πηγαίνει απευθείας στον καρπό και γίνεται πιο δυνατή», εξηγεί ο παραγωγός και μεταποιητής του προϊόντος, Νεόφυτος Αγγελίδης, ο οποίος καλλιεργεί σκόρδα σε έκταση 20 στρεμμάτων. «Τα σκόρδα Πτελέας είναι μικρότερα σε μέγεθος, αλλά εξαιρετικής ποιότητας, ενώ έχουν μεγαλύτερη αντοχή και μπορούν να διατηρηθούν έως 10-11 μήνες χωρίς να χαλάσουν», προσθέτει ο κ. Αγγελίδης. Λόγω ξηρικής καλλιέργειας, η σοδειά, για το ένα στρέμμα, αποφέρει περίπου 700-800 κιλά.

Η συγκομιδή γίνεται στις αρχές Ιουνίου και η φύτευση τον Οκτώβριο. «Η δυσκολία της καλλιέργειας είναι στο μάζεμα», τονίζει ο κ. Αγγελίδης, «η δουλειά είναι αφού βγει το σκόρδο, το καθάρισμα, η σωστή ξήρανση, αλλά και η συντήρησή τους στις κλασικές αρμαθιές, τις πλεξούδες». Στην περιοχή καλλιεργούνται δύο ποικιλίες. Εκτός του σκόρδου Πτελέας που επικρατεί, υπάρχει και η πρώιμη παραγωγή του λευκού ξηρού σκόρδου. Τα σκόρδα Πτελέας Κοζάνης είναι ονομαστά σε όλη τη Δ. Μακεδονία, ωστόσο οι παραγωγοί της περιοχής αφενός προσπαθούν να επεκτείνουν τη φήμη τους σε όλη την Ελλάδα και αφετέρου να διευρύνουν την παραγωγή τους με την αύξηση της καλλιεργήσιμης γης.

skorda-ptelea-kozani

Η επιχείρηση του κ. Αγγελίδη, πέραν των παραδοσιακών πλεξούδων σκόρδου, επενδύει σε δύο πιστοποιημένα προϊόντα, την πάστα σκόρδου σε βαζάκι και το τουρσί σκόρδου σε γλυκόξινη άλμη, τα οποία προωθεί σε όλη τη χώρα. Αν και η οικογένειά του δραστηριοποιείται στην εν λόγω καλλιέργεια επί 60 χρόνια, ωστόσο η ενασχόληση με τη μεταποίηση είναι σχετικά πρόσφατη και, όπως αναφέρει, το ενδιαφέρον είναι μεγάλο.

Ειδικότερα για την πάστα σκόρδου, που είναι οικογενειακή συνταγή, τα μελλοντικά σχέδια είναι η δημιουργία κι άλλων συνταγών, η ανάπτυξη του δικτύου προώθησης του προϊόντος, αλλά και μακροπρόθεσμα οι εξαγωγές. Μάλιστα, κάποια δειλά βήματα συνεργασίας έχουν γίνει προς τη Σουηδία.