Εντείνονται αυτές τις ημέρες οι καλλιεργητικές εργασίες και οι προετοιμασίες για τις εαρινές καλλιέργειες, περίοδος κατά την οποία οι παραγωγοί προχωρούν στην προμήθεια φυτοφαρμάκων, ενώ ξεκίνησαν οι ψεκασμοί για την αντιμετώπιση ασθενειών και άλλων εχθρών σε δέντρα-αμπέλια (προηγήθηκαν στις αμυγδαλιές).
Συλλογή κενών συσκευασιών
Η κατάσταση στον θεσσαλικό κάμπο σχετικά με την ορθολογική χρήση της φυτοπροστασίας βαίνει συνεχώς βελτιούμενη και αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Είναι ενδεικτικό ότι στο πρόγραμμα συλλογής κενών συσκευασιών φυτοφαρμάκων από τους περίπου 190 παραγωγούς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα το 2013, σήμερα συμμετέχουν περίπου 3.000, ενώ όλα δείχνουν ότι σε λίγο καιρό θα καταστεί υποχρεωτική η συμμετοχή στο πρόγραμμα του ΕΣΥΦ.
Σύμφωνα με εκπροσώπους καταστημάτων γεωργικών φαρμάκων, από τη στιγμή που ο αγρότης χρυσοπληρώνει τα φυτοφάρμακα και το πετρέλαιο, με το οποίο κινεί το ψεκαστικό όχημα, απαγορεύεται η άσκοπη χρήση και επιβάλλεται η στοχευμένη. Ωστόσο, υπάρχουν καταγγελίες που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας από μελισσοκόμους που έκαναν λόγο για άσκοπους ψεκασμούς, οι οποίοι δηλητηρίασαν τις μέλισσες. Αυτές, παράλληλα με τα συνήθη –αυτή την περίοδο– παράπονα περιοίκων για αλόγιστους ψεκασμούς, τα σπίτια ή οι επιχειρήσεις των οποίων γειτνιάζουν με χωράφια, αποδεικνύουν ότι υπάρχουν ακόμη περιθώρια βελτίωσης.
Η «ΥΧ» απευθύνθηκε στον προϊστάμενο του Τμήματος Φυτοπροστασίας της ΔΑΟΚ ΠΕ Λάρισας, Δημήτρη Σταυρίδη, από τον οποίο ζήτησε συμβουλές για την ορθολογική χρήση των φυτοφαρμάκων και των ψεκαστικών.
Προέχει η υγεία μας
Σύμφωνα με τον κ. Σταυρίδη, «αυτό που πρέπει να κατανοήσουν οι παραγωγοί είναι ότι προέχει η υγεία τους, από τα όποια οικονομικά οφέλη. Πρέπει να δίνουν έμφαση στη σωστή χρήση μέσων ατομικής προστασίας. Δυστυχώς, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, παρουσιάζονται συμπτώματα δηλητηριάσεων, είτε ήπια, είτε αυτά εξελίσσονται σε νοσηλεία σε νοσοκομείο, με ζαλάδα, δύσπνοια κ.λπ. Υπάρχουν βέβαια και οι μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως η εμφάνιση καρκινογενέσεων, η οποία, όπως αποδείχθηκε και από ιατρικές έρευνες στην περιοχή μας, δεν σχετίζεται με τους βιομηχανικούς ρύπους».
Ψεκασμοί-συντήρηση ψεκαστικών
Σύμφωνα με τον κ. Σταυρίδη, απαραίτητη είναι η καλή συντήρηση των ψεκαστικών μηχανημάτων. «Να αποφεύγεται η αυξημένη πίεση, ώστε τα σταγονίδια να μένουν στην καλλιέργεια και να μη διασπείρονται στο περιβάλλον, θέτοντας σε κίνδυνο ακόμη και τους συγγενείς μας. Από αναλύσεις στο βρόχινο νερό έχουν βρεθεί υπολείμματα φυτοφαρμάκων ακόμη και στο κέντρο των μεγάλων θεσσαλικών πόλεων.
Όλοι οι ψεκασμοί πρέπει να γίνονται, αφού πρώτα αξιολογηθούν διάφορα στοιχεία, όπως οι καιρικές συνθήκες, η ώρα (πάντοτε με τη δύση του ηλίου) και σε καμία περίπτωση αυτοί να μην έχουν προληπτικό χαρακτήρα, αλλά κατασταλτικό (π.χ. στο βαμβάκι δεν πρέπει να ψεκάζει κανείς, όταν εντοπίζει 1-2 σκουλήκια στη φυτεία, παρά μόνο όταν ο αριθμός αυτός ξεπερνά τα 6-7). Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε το ίδιο φάρμακο σε μία καλλιεργητική περίοδο πάνω από δύο φορές, αλλά να γίνεται εναλλαγή, γιατί αυτά χάνουν την ανθεκτικότητά τους», σημειώνει.
Μάλιστα, προσθέτει ότι «όσοι ψεκάζουν θα πρέπει να συμπληρώνουν ειδικό έντυπο του ΥΠΑΑΤ, αναγράφοντας την ημερομηνία, την ώρα, το είδος του φαρμάκου και τη σήμανση για την τοξικότητα και να το αναρτούν είτε στο χωράφι τους, είτε σε στύλους, πασσάλους, για την ενημέρωση των περιοίκων και των διερχομένων.
Πρέπει να τηρούνται οι αποστάσεις, καθώς έπαψε πλέον το όριο των 50 μέτρων από το τελευταίο σπίτι του οικισμού και οι ψεκασμοί επιτρέπονται ανάλογα με την τοξικότητα του φαρμάκου (ισχυρό, μέτριο, ήπιο), ποιοι κατοικούν στην περιοχή (σχολεία, ιδρύματα), τον τρόπο του ψεκασμού (π.χ. τουρμπίνες). Σε αυτές περιπτώσεις, η απαιτούμενη απόσταση μπορεί να φτάσει και τα 200 μέτρα».
Αυστηροί έλεγχοι
Ακόμη, ο αγρότης είναι υποχρεωμένος να τηρεί ημερολόγιο ψεκασμών, για να μην κινδυνεύσει με πρόστιμα, εάν γίνει οποιοσδήποτε έλεγχος. Αν βρεθούν επιπλέον υπολείμματα φυτοφαρμάκων στο προϊόν του, μπορεί να αποδείξει ότι αυτά δεν προήλθαν από δικές του αστοχίες, αλλά πιθανότατα από κακή συμπεριφορά του γείτονα.
Οι έλεγχοι, παρά την έλλειψη προσωπικού της ΔΑΟΚ, είναι εντατικοί και πρόκειται να αυξηθούν περαιτέρω το επόμενο διάστημα. Εστιάζονται κυρίως στην τήρηση του ημερολογίου, στη συμπλήρωση του εντύπου για το δείγμα του ψεκαστικού, στη χρήση μέσων ατομικής προστασίας και στο αν η αποθήκευση των φυτοφαρμάκων γίνεται σωστά (κλειδωμένες αποθήκες).
