Νέοι Αγρότες: Καλύπτονται οι θέσεις των δικαιούχων με το «καλημέρα»

Πάνω από 11.000 αιτήσεις στο ΠΣΚΕ στην αρχή της διαδικασίας υποβολής

Επί ποδός βρίσκονται οι αγρότες και τα μελετητικά γραφεία σε όλη τη χώρα, καθώς από τα μέσα Νοεμβρίου ξεκίνησε η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για το πρόγραμμα των Νέων Αγροτών. Η προθεσμία που έχει δοθεί έως τις 14/12/2021 δεν δίνει ιδιαίτερο περιθώριο για αναβολές, τη στιγμή που η δυνατότητα οριστικοποίησης στο ΠΣΚΕ ξεκλείδωσε την Τετάρτη 24/11.

Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, ήδη έχει καλυφθεί ένα μεγάλο μέρος του αριθμού των δυνητικών δικαιούχων, καθώς καθημερινά υποβάλλονται εκατοντάδες ηλεκτρονικοί φάκελοι. Με αυτά τα δεδομένα, ο αριθμός των παραγωγών που θα ενταχθούν σε ορισμένες περιοχές υπολείπεται σε σχέση με τη ζήτηση, παρά το γεγονός ότι αυτήν τη φορά αναμένεται να ενταχθούν περισσότεροι στο πρόγραμμα.

Μεγάλο το ενδιαφέρον, αλλά εγκαταλείπουν και αρκετοί

Σε πολύ υψηλά επίπεδα κινείται το ενδιαφέρον για το υπομέτρο των νεοεισερχόμενων αγροτών. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «ΥΧ», ήδη στο ΠΣΚΕ έχουν «φορτωθεί» πάνω από 11.000 αιτήματα, αριθμός ενδεικτικός της κινητικότητας που υπάρχει, καθώς τα αιτήματα αυτά ήδη κάλυψαν καθ’ ολοκληρία το μπάτζετ του προγράμματος (εκτιμάται ότι θα ενταχθούν 11.000 – 12.000 αγρότες).

Ενδεικτικό, μάλιστα, της ζήτησης είναι το γεγονός ότι πριν από την προκήρυξη υπήρχαν ακόμα περισσότεροι ενδιαφερόμενοι, ορισμένοι από τους οποίους στη συνέχεια εγκατέλειψαν. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, κύριο αίτιο για όσους υπαναχώρησαν ήταν ότι αποθαρρύνθηκαν από τις δεσμεύσεις και την αυστηροποίηση του πλαισίου, κάτι που ωστόσο σχολιάστηκε θετικά από τους ανθρώπους της παραγωγής.

Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής ΠΑΑ ενημέρωσε, πριν από λίγες ημέρες τους μελετητές και τους παραγωγούς, προειδοποιώντας τους ότι στην περίπτωση υποβολής φακέλων για καλλιέργειες με τυπική απόδοση άνω των 20.000 ευρώ ανά εκτάριο (άνω των 2.000 ευρώ/στρέμμα) θα προηγείται επιτόπια επίσκεψη στις σχετικές εγκαταστάσεις, πριν την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Επιπλέον η υπηρεσία τονίζει ότι: «Για όλα τα κηπευτικά με τυπική απόδοση άνω των 20.000 ευρώ ανά εκτάριο θα απαιτείται η εξακρίβωση της ύπαρξης θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων ή κατασκευών επισκέψιμων τολ σε καλή κατάσταση».

Ο Χρύσανθος Κωστάκος, μελετητής από τη Λακωνία, θεωρεί ότι το ενδιαφέρον είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με το προηγούμενο πρόγραμμα Νέων Αγροτών: «Δεν μπορώ να σας πω τι γίνεται σε άλλες περιοχές, ωστόσο στη δική μας και, όσον αφορά το γραφείο μας, εκτιμώ ότι η προσέλευση είναι τουλάχιστον διπλάσια. Ο κόσμος σκέφτεται τα 35.000 ευρώ, είναι σίγουρα δέλεαρ».

Όπως μας είπε ο Γρηγόρης Τιμοσίδης, μελετητής από την Καβάλα, «βάσει δηλώσεων ΟΣΔΕ, η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι θα υποβληθούν γύρω στις 20.000 αιτήσεις. Επομένως, εάν επαληθευτεί, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν απορριπτόμενοι.

Από εκεί και πέρα, ενώ κατά την υποβολή του ΟΣΔΕ το ενδιαφέρον ήταν πάρα πολύ ζωηρό, τελικά οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια επίτευξης βαθμολογίας, καθώς και οι δεσμεύσεις επέφεραν μείωση του ενδιαφέροντος. Εμείς, ως γραφείο, αποτρέψαμε ορισμένους παραγωγούς που δεν συγκέντρωναν τις προϋποθέσεις να υποβάλουν αίτηση. Επομένως, θα έλεγα ότι το ενδιαφέρον είναι ανάλογο του προηγούμενου προγράμματος».

Ο Νίκος Κονταράκης, σύμβουλος μεγάλου μελετητικού γραφείου στα Χανιά, σχολίασε σχετικά: «Στην Κρήτη, το ενδιαφέρον ήταν ανέκαθεν μεγάλο για το πρόγραμμα, το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Δεδομένου του ύψους του κονδυλίου για όλη την Κρήτη, είναι βέβαιο ότι πολλοί δεν θα καταφέρουν να ενταχθούν. Μόνο το δικό μας γραφείο αναμένεται να υποδεχτεί πάνω από 300 αιτήσεις. Εμείς έχουμε ενημερώσει τους ενδιαφερόμενους για το ενδεχόμενο αυτό».

Ο Νίκος Τζιόλας, μελετητής από την Ελασσόνα, δήλωσε στην «ΥΧ»: «Το ενδιαφέρον έχει αρχίσει να πέφτει, πάντα σε συνάρτηση με την αρχική κίνηση. Πολλοί φοβούνται τη δέσμευση της τεκμηρίωσης του τζίρου. Για παράδειγμα, αν κάποιος μπει με δενδροκαλλιέργεια και θέλει να βάλει δέντρα, πότε και ποια απόδοση θα δείξει και πώς θα δείξει τον τζίρο του; Πάντως, ακόμα και τα 35.000 ευρώ δεν είναι αρκετά για να προσελκύσουν όλους τους παραγωγούς, καθώς ορισμένοι σκέφτονται και τα άμεσα έξοδα στα οποία θα πρέπει να προβούν πριν πάρουν την ενίσχυση».

Θετικές οι δεσμεύσεις για όσους παράγουν, λένε οι εμπλεκόμενοι

Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν δεύτερες σκέψεις από ορισμένους ενδιαφερόμενους, λόγω των δεσμεύσεων του προγράμματος, τόσο οι μελετητές όσο και οι νέοι αγρότες, με τους οποίους συνομιλήσαμε, θεωρούν ότι καλώς αυτές υπάρχουν και ορθώς συνδέονται άμεσα με την οικονομική δραστηριότητα των εκμεταλλεύσεων.

Ο Χρύσανθος Κωστάκος από τη Λακωνία μας είπε: «Δεν νομίζω να υπάρξει ζήτημα με τη δέσμευση κατάθεσης παραστατικών για την τεκμηρίωση του τζίρου. Το ότι αυστηροποιούνται τα πράγματα είναι, κατά τη γνώμη μου, θετική εξέλιξη».

Ο νέος παραγωγός και υποψήφιος για ένταξη στο πρόγραμμα Στέργιος Λυσίτσας, από την Πέλλα, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις δεσμεύσεις του τρέχοντος προγράμματος: «Είμαι 31 χρονών, έχω μεταπτυχιακές σπουδές και είμαι ένας συνειδητοποιημένος αγρότης. Μου αρέσει να καλλιεργώ, έχω αναλάβει μέρος των εκμεταλλεύσεων της οικογένειας. Σκοπεύω να μπω και σε άλλα προγράμματα και να προχωρήσω στην καθετοποίηση. Υπέβαλα αίτηση με περίπου 70 στρέμματα κερασιές και ακτινιδιές. Θεωρώ ότι το πρόγραμμα είναι δομημένο για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί πραγματικά. Αν ήταν στο χέρι μου, θα ήθελα ακόμα πιο αυστηρές δεσμεύσεις. Μόνο έτσι θα γίνουμε ανταγωνιστικοί και θα βελτιωθεί ο πρωτογενής τομέας της χώρας».

Η Ελένη Μπαλούρη, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της EUROMIND, εταιρείας που διατηρεί υποκαταστήματα παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών για τον πρωτογενή τομέα σε διάφορες περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, δήλωσε στην «ΥΧ»: «Υπήρχε μια κακή νοοτροπία σε μερίδα των παραγωγών που κοιτούσαν το εύκολο χρήμα και πώς θα το αποκτήσουν. Δεν ενδιαφέρονταν δηλαδή πώς θα αξιοποιήσουν την ενίσχυση. Τώρα, οι δεσμεύσεις κάπως φιλτράρουν τον κόσμο που έρχεται στα γραφεία για το πρόγραμμα. Βλέπουμε ότι έρχονται περισσότεροι αγρότες με πλάνο, με μια προϋπάρχουσα κατάσταση από την οικογένειά τους, ώστε η ενίσχυση να πιάσει τόπο».

Παρόμοια άποψη διατύπωσε και ο κ. Κονταράκης από τα Χανιά: «Θεωρώ ότι η σύνδεση των πωλήσεων του παραγωγού με την οικονομική δραστηριότητα της εκμετάλλευσης, για πρώτη φορά σε πρόγραμμα νέου αγρότη, βοηθά στον εξορθολογισμό της δεξαμενής των υποψήφιων δικαιούχων. Είναι μια κίνηση που διώχνει κόσμο, ο οποίος δεν ενδιαφέρεται να παράγει».

Οι αδυναμίες και τα εμπόδια

Εκτός από τα θετικά, κάποιοι μας επεσήμαναν αδυναμίες που θεωρούν ότι υπάρχουν στο υφιστάμενο πλαίσιο του προγράμματος. Ο Δημήτρης Βασιλόπουλος, μελετητής από το Ναύπλιο, μας είπε: «Είναι λάθος να σου ζητούν να διακόψεις την εργασία σου για μπορείς να υποβάλεις αίτηση. Θα έπρεπε πρώτα να μάθεις ότι εγκρίνεσαι και, εν συνεχεία, να σταματήσεις. Υπάρχουν νέοι που εργάζονται για να τα βγάλουν πέρα και δεν μπορούν να ρισκάρουν, εγκαταλείποντας τη δουλειά τους».

Για το ίδιο θέμα, ο Γρηγόρης Τιμοσίδης από την Καβάλα δήλωσε στην «ΥΧ»: «Υπάρχει μια αντίφαση εδώ: Κάποιος που ξεκίνησε να εργάζεται εντός του 2021 και στη συνέχεια έκανε αίτηση στον ΕΦΚΑ για να μεταπηδήσει στην αγροτική δραστηριότητα, χωρίς να διακόψει την εργασία του, θεωρείται νεοεισερχόμενος.

Αντίθετα, κάποιος που ξεκίνησε να εργάζεται το 2020, λόγω της φορολογικής του δήλωσης, υποχρεούται να σταματήσει».

Σύμφωνα με μελετητές, υπάρχει ζήτημα και με τη χορήγηση βεβαιώσεων νεοεισερχόμενου αγρότη από τα ΚΕΠΠΥΕΛ. Κατά τον Νίκο Τζιόλα, το κατώφλι τυπικής απόδοσης αδικεί ορισμένους παραγωγούς, όπως για παράδειγμα όσους καλλιεργούν σιτηρά: «Χρειάζονται μεγάλες εκτάσεις για έναν παραγωγό σιτηρών, ώστε να πιάσει την τυπική απόδοση των 12.000 ευρώ. Αντίθετα, άλλοι παραγωγοί την πιάνουν με λίγα στρέμματα. Ίσως μια διαφοροποίηση και όχι μια οριζόντια λογική στο κατώφλι θα ήταν πιο ορθολογική».

Ο κ. Κονταράκης μίλησε για ακόμα μια διάσταση που σχετίζεται με την τυπική απόδοση: «Σε ορισμένα προϊόντα, όπως είναι το λάδι και το μέλι, συμβαίνει να έχεις μεγάλη διαφορά στην παραγωγή σου από χρονιά σε χρονιά. Ίσως εκεί θα ήταν πιο σωστό να λαμβάνεται υπόψη ένας μέσος όρος τυπικής απόδοσης διετίας».

Μελετητές

«Αναγκαία η επέκταση της περιόδου υποβολής αιτημάτων»

Στην αναγκαιότητα χορήγησης επιπλέον χρόνου για την υποβολή αιτήσεων στάθηκε η πλειονότητα των μελετητών που συνομίλησαν με την «ΥΧ». Ο κ. Τιμοσίδης μας είπε ότι «Θεωρώ ότι ο χρόνος που δίνεται για την υποβολή εν μέσω πανδημίας είναι πολύ λίγος. Υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες, κόσμος νοσεί και καλό θα είναι να δοθεί μια παράταση». Ο κ. Κονταράκης θεωρεί, επίσης, ότι η προθεσμία υποβολής αιτήματος είναι μικρή: «Το πληροφοριακό σύστημα δεν λειτουργεί συνέχεια, ούτε με την ίδια ταχύτητα.

Όπως καταλαβαίνετε, δεν γίνεται να κάνουμε όλες τις οριστικοποιήσεις μαζί». Υπέρ μιας μετάθεσης της καταληκτικής ημερομηνίας για την υποβολή αιτήσεων τάχθηκαν και άλλοι συνομιλητές μας. Ο Θανάσης Μπαλτάς, μελετητής από την Καρδίτσα, παρέθεσε τους λόγους που, κατά τη γνώμη του, θα χρειαστεί να επιμηκυνθεί η περίοδος υποβολής αιτήσεων: «Είναι αδύνατον να προσκομίσουμε ορισμένα δικαιολογητικά εντός της προθεσμίας υποβολής. Χρειαζόμαστε, για παράδειγμα, βεβαίωση έναρξης από την εφορία για τα ΚΕΠΠΥΕΛ και οι υπηρεσίες καθυστερούν. Επιπλέον, έχουν συμπέσει πολλά προγράμματα, δημιουργώντας τεράστιο φόρτο για τα γραφεία».