«Όχι» από ΚΕΔΕ και ΕΔΕΥΑ στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για το νερό 

Απόλυτα διαφωνούν η Κεντρική Ένωση Δήμων (ΚΕΔΕ) και η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ) με τη νομοθετική πρόταση του υπουργείου Περιβάλλοντος για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ύδρευσης-αποχέτευσης, το οποίο περιλαμβάνει διατάξεις για την αλλαγή της οργάνωσης των ΔΕΥΑ και των δήμων σε σχέση με τις συγκεκριμένες υπηρεσίες.

Σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη Δευτέρα στο υπουργείο Εσωτερικών, στην οποία έλαβαν μέρος ο υπουργός Επικρατείας, Μ. Βορίδης, ο υπουργός Εσωτερικών, Θ. Λιβάνιος, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θ. Σκυλακάκης, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Αθ. Πετραλιάς, τόσο η ΕΔΕΥΑ όσο και η ΚΕΔΕ διά των προέδρων τους διατύπωσαν την απόλυτη και δομική διαφωνία τους με την πρόταση του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Ζητείται βιώσιμη λύση στο μείζον θέμα των ΔΕΥΑ, που είναι η διαχείριση του ενεργειακού κόστους και η απόκτηση ενεργειακής αυτάρκειας

Όπως τόνισαν, οι αναγκαστικές συγχωνεύσεις σχεδιάζονται ως μια οριζόντια και χωρίς αντικειμενικά κριτήρια παρέμβαση, χωρίς χαρτογράφηση της υφιστάμενης κατάστασης και θα οδηγήσουν σε λειτουργική κατάρρευση της διαχείρισης υδάτων στην περιφέρεια, ενώ επιπλέον είναι και αντισυνταγματικές. Επίσης, προσέθεσαν ότι ο σχεδιασμός του υπουργείου Περιβάλλοντος δεν δίνει βιώσιμη λύση στο μείζον θέμα των ΔΕΥΑ που είναι η διαχείριση του ενεργειακού κόστους και η απόκτηση ενεργειακής αυτάρκειας. 

Ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιάννης Μαρινάκης, επισημαίνει ότι οι ΔΕΥΑ «δεν ενισχύθηκαν οικονομικά για να διαχειριστούν το υπέρογκο οικονομικό κόστος με το οποίο επιβαρύνθηκαν σε αντίθεση με τους δήμους και άλλους επαγγελματικούς κλάδους, και το οποίο κόστος είναι η κύρια αιτία των οικονομικών τους προβλημάτων. Παρ’ όλα αυτά, δεν μετακύλισαν το κόστος στους πολίτες, αλλά από εδώ και πέρα θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν τα τιμολόγιά τους για να γίνει η θεσμικά επιβεβλημένη ανάκτηση του κόστους υπηρεσιών ύδρευσης. Για τον λόγο αυτόν, δεν θα πρέπει να γίνεται αναφορά από θεσμικά χείλη στον δημόσιο λόγο για μη αύξηση των τιμολογίων νερού η οποία είναι αναπόφευκτη».

Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος, το οποίο δημοσιοποιήθηκε στο τέλος Νοεμβρίου, πάντως, είναι ηπιότερο ως προς τις ρυθμίσεις για τις ΔΕΥΑ από ό,τι αρχικά αναμενόταν, σύμφωνα με διαρροές που είχαν υπάρξει. 

Συγκεκριμένα, προβλέπει:

• Την ίδρυση μίας ΔΕΥΑ ανά περιφερειακή ενότητα, στην οποία θα συγχωνευθούν οι υπάρχουσες ΔΕΥΑ, οι υπηρεσίες ύδρευσης – αποχέτευσης των δήμων και οι σύνδεσμοι ύδρευσης. Οι νέες ΔΕΥΑ που θα προκύψουν θα είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και το διοικητικό τους συμβούλιο θα αποτελείται από εκπροσώπους των δήμων, ανάλογα με τον πληθυσμό τους. Στην Κοζάνη και στη Φλώρινα, όπου οι ΔΕΥΑ είχαν αρμοδιότητα και για την τηλεθέρμανση, θα δημιουργηθούν χωριστές εταιρείες.
• Οι συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ θα πρέπει να γίνουν μέσα σε 6-18 μήνες, ενώ στις δημοτικές εταιρείες ύδρευσης θα δοθεί χρονικό περιθώριο δύο ετών.
• Στα νησιά, σε μεγάλο βαθμό, διατηρείται η κατάσταση ως έχει. Παραμένουν οι ΔΕΥΑ Λέσβου, Χίου, Ρόδου, Καλύμνου, Κω, Σύμης, Θήρας, Μυκόνου, Πάρου, Ερμούπολης Σύρου και Ζακύνθου. Επίσης, οι υπηρεσίες ύδρευσης των δήμων Ικαρίας και Φούρνων, Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου, Ανατολικής και Δυτικής Σάμου, Οινουσσών και Ψαρών, Καρπάθου και Κάσου, Αγαθονησίου, Αστυπάλαιας, Λειψών, Λέρου και Πάτμου, Νισύρου, Μεγίστης, Τήλου και Χάλκης, Άνδρου, Ανάφης, Ιητών, Σικίνου, Φολεγάνδρου, Μήλου, Κιμώλου, Σερίφου, Σίφνου, Αμοργού, Νάξου, Αντιπάρου και Τήνου. Πρέπει να σημειωθεί ότι η αρχική πρόθεση του υπουργείου ήταν, επίσης, να συγχωνευτούν οι ΔΕΥΑ κάτω από την ομπρέλα εταιρείας του υπουργείου, η οποία έχει συσταθεί και για πολύ καιρό μένει ανενεργή.
• Δίνεται η δυνατότητα εθελοντικής συνένωσης παρόχων ύδρευσης ως εξής: Των δήμων Κύθνου, Πόρου, Σπετσών, Τροιζήνας, Μεθάνων, Ύδρας και Κυθήρων στην ΕΥΔΑΠ· των δήμων Λευκάδας και Μεγανησίου στη ΔΕΥΑ Πρέβεζας· των ΔΕΥΑ Σκιάθου και Σκοπέλου και του Δήμου Αλοννήσου στη ΔΕΥΑ Μαγνησίας· της ΔΕΥΑ Θάσου στη ΔΕΥΑ Καβάλας· του Δήμου Σκύρου στη ΔΕΥΑ Εύβοιας· και του Δήμου Σαμοθράκης στη ΔΕΥΑ Έβρου.
• Η αρμοδιότητα της ΕΥΔΑΠ υποχρεωτικά επεκτείνεται σε όλη την Περιφέρεια Αττικής και στην Κέα, στην Αίγινα και στο Αγκίστρι, ενώ της ΕΥΑΘ σε όλη την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης (πλην της βιομηχανικής περιοχής).
• Δήμοι ή ΔΕΥΑ που είναι όμορες με την ΕΥΔΑΠ ή την ΕΥΑΘ ή υδρεύονται με ενιαίο υδροδοτικό σύστημα μπορούν να ζητήσουν την απορρόφησή τους από την ΕΥΔΑΠ ή την ΕΥΑΘ, αντιστοίχως. Επίσης, οι νέες ΔΕΥΑ μπορούν να συγχωνεύονται εθελοντικά σε ακόμα μεγαλύτερους οργανισμούς.
• Περνάει στον νεοσύστατο Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας η αρμοδιότητα διαχείρισης των αυτόνομων δικτύων άρδευσης της Θεσσαλίας.
• Η ΕΥΔΑΠ ιδρύει μια νέα θυγατρική, την ΕΥΔΑΠ Υποστήριξης ΑΕ. Η εταιρεία αυτή μπορεί να αναλαμβάνει (επ’ αμοιβή) την είσπραξη οφειλών προς τις ΔΕΥΑ είτε έπειτα από αίτημα της ΔΕΥΑ είτε υποχρεωτικά, αν μετά δύο χρόνια η ρυθμιστική αρχή (ΡΑΑΕΥ) διαπιστώσει ότι οι ρυθμοί είσπραξης των οφειλών είναι χαμηλοί. Έτσι, η πολιτεία θα πιέσει τους δήμους να εισπράξουν οφειλές που μπορεί για (μικρο)πολιτικούς λόγους να παρέμεναν ανείσπρακτες. Η ΕΥΔΑΠ Υποστήριξης μπορεί, επίσης, να συνδράμει τις ΔΕΥΑ στον σχεδιασμό πολιτικών, να παρέχει τεχνική υποστήριξη. Τέλος, αναλαμβάνει τη μελέτη και την εκτέλεση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης που χρηματοδοτούνται από το ΥΠΕΝ.
• Η ΕΥΑΘ ιδρύει τη θυγατρική ΕΥΑΘ Άρδευσης Βόλβης – Λαγκαδά, με αντίστοιχη αρμοδιότητα.
• Τέλος, το σχέδιο νόμου προβλέπει πώς θα διευθετηθούν περιουσία και χρέη των ΔΕΥΑ, καθώς και πώς θα γίνονται η οικονομική εποπτεία και ο έλεγχός τους.