Λεπτομερή απάντηση στην ειδική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη «Ενισχύσεις και Πρωτογενής Παραγωγή» δίνει ο ΟΠΕΚΕΠΕ, με τη δημοσίευση της ετήσιας έκθεσής του για το έτος 2018. «Οι 100, περίπου, υποθέσεις παραγωγών που διαβιβάστηκαν από τον Συνήγορο του Πολίτη στον ΟΠΕΚΕΠΕ κατά την τελευταία εξαετία, εκ των οποίων οι 74 διευθετήθηκαν υπέρ των παραγωγών, αποτελούν μεμονωμένες περιπτώσεις και απειροελάχιστο ποσοστό στο σύνολο των δικαιούχων παραγωγών της χώρας», απαντά ο ΟΠΕΚΕΠΕ στις αιτιάσεις της έκθεσης.
«Για το έτος αιτήσεων 2018, το 99% των περίπου 610.000 Ελλήνων παραγωγών δικαιούχων άμεσων ενισχύσεων με αποδεκτή δήλωση πληρώθηκαν κανονικά, στην ώρα τους, ποσό που αντιστοιχεί στο 99,4% της αξίας των δικαιωμάτων τους βασικής ενίσχυσης. Από το γεγονός αυτό και μόνο τεκμαίρεται η επάρκεια και αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του Οργανισμού», αναφέρει χαρακτηριστικά. Στον πολυσέλιδο απολογισμό του για το έτος 2018, ο Οργανισμός παρουσιάζει αναλυτικά τόσο τις αρμοδιότητες, τη λειτουργία και τις δραστηριότητές του, όσο και τις πληρωμές που πραγματοποίησε (άμεσες ενισχύσεις, ΠΑΑ 2014-2020, Μέτρα των Κοινών Οργανώσεων Αγοράς, de minimis).
Πληρωμές
Συγκεκριμένα, για το έτος αιτήσεων 2018, ο Οργανισμός παρέλαβε μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού του Συστήματος (ΟΠΣ), από παραγωγούς κατόχους εκτατικών δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης, 608.333 Αιτήσεις Ενιαίας Ενίσχυσης, στις οποίες, βάσει των δηλωθέντων εκτάσεων, αντιστοιχούσε ποσό πληρωμής ύψους 1.036.184.189,58 ευρώ. Όπως επισημαίνεται, το κόστος ανάπτυξης του ΟΠΣ και παραλαβής/επεξεργασίας αιτήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ, ανά υποβληθείσα αίτηση, στην εξαετία 2012-2017 είναι το μικρότερο σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων και την επιβολή των νόμιμων κυρώσεων/ποινών και μειώσεων λόγω εκπρόθεσμης υποβολής, 602.223 παραγωγοί έλαβαν συνολικό ποσό Βασικής Ενίσχυσης ύψους 1.030.018.860,99 ευρώ. Επιπλέον, στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΑΑ 2014-2020, καταβλήθηκαν πληρωμές συνολικού ύψους 639.878.943,50 ευρώ. Οι πληρωμές των Μέτρων των Κοινών Οργανώσεων Αγοράς, για το έτος 2018, ανήλθαν σε 83.453.055,75 ευρώ, ενώ 44.829 δικαιούχοι παραγωγοί έλαβαν ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis) ύψους 39.505.787,84 ευρώ.
Στη συνέχεια, ο Οργανισμός απαντά μία προς μία στις 14 προτάσεις του ΣτΠ για τη βελτίωση των διαδικασιών. Μεταξύ άλλων, επισημαίνει ότι έχει ήδη ζητήσει από το ΥΠΑΑΤ την τροποποίηση του νόμου 2520/97, προκειμένου και με τη θέσπιση της διαδικασίας ηλεκτρονικής ενημέρωσης των δικαιούχων για τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά που διαπιστώνονται, να επέλθει απλούστευση της διαδικασίας και επίσπευση της ενημέρωσης των παραγωγών (υπό την προϋπόθεση ότι το σύνολο τους θα αποκτήσει πρόσβαση σε ευρυζωνικά δίκτυα).
Καθυστερήσεις
Σχετικά με την καθυστέρηση στις πληρωμές των παραγωγών μετά την αποδοχή ενστάσεών τους, ο ΟΠΕΚΕΠΕ εξηγεί ότι, μετά την υποβολή ένστασης, οι μηχανογραφικοί-διασταυρωτικοί έλεγχοι που απαιτούνται, δεν διενεργούνται ανά πάσα στιγμή, αλλά σε καθορισμένο χρόνο κατά τον οποίο εκκαθαρίζεται εκ νέου το σύνολο των αιτήσεων που αφορούν κάθε έτος ενίσχυσης. «Για την οριστική επίλυση αυτού του ζητήματος, μελετάται η δυνατότητα ανάπτυξης μηχανογραφικού υποσυστήματος καταβολής πληρωμών σε μεμονωμένους δικαιούχους» απαντά.
Αναφορικά με την υστέρηση πληρωμών εκκρεμοτήτων προηγούμενων προγραμματικών περιόδων του ΠΑΑ, ο ΟΠΕΚΕΠΕ απαντά ότι για την περίοδο 2000-2006, η καταβολή των οικονομικών ενισχύσεων στους δικαιούχους έχει ολοκληρωθεί. Παραδέχεται ότι για την περίοδο 2007-2013, υπήρξαν καθυστερήσεις στην έναρξη καταβολής των ενισχύσεων στους δικαιούχους των αγροπεριβαλλοντικών μέτρων, για τα πρώτα έτη δεσμεύσεων, η οποία οφειλόταν, όπως εξηγεί, σε καθυστερήσεις στη διαδικασία έκδοσης αποφάσεων ένταξης. «Οι πληρωμές της προαναφερθείσας προγραμματικής περιόδου έχουν ολοκληρωθεί και τυχούσες μικροεκκρεμότητες προγραμματίζεται να πληρωθούν μέχρι το τέλος του 2019» τονίζει.
Η πρόταση του Συνηγόρου του Πολίτη περί χρήσης ταμειακών διευκολύνσεων στις περιπτώσεις καθυστερήσεων πληρωμών δεν δύναται να εφαρμοστεί, τονίζει ο Οργανισμός, καθώς η ενέργεια αυτή αποτελεί ευθεία παραβίαση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Σε περίπτωση υιοθέτησής της, τίθεται σε κίνδυνο η καταβολή των κοινοτικών ενισχύσεων από τον ενωσιακό προϋπολογισμό», σημειώνει.
Ακατάσχετο
«Ο Οργανισμός έχει πολλάκις εκφράσει την άποψη για την αναγκαιότητα έκδοσης σχετικής διεξοδικής εγκυκλίου περί των κατασχέσεων αγροτικών επιδοτήσεων, όπου θα αναλύονται, εξαντλητικά, τόσο οι λεπτομέρειες εφαρμογής της νομοθεσίας του ακατάσχετου, όσο και η λίστα των καθεστώτων που συμμετέχουν ή μη σε αυτό, έτσι ώστε να αποφεύγονται οιεσδήποτε στρεβλώσεις ή αρρυθμίες κατά την εφαρμογή της προαναφερόμενης νομοθεσίας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Οργανισμός.
Προς το παρόν, δεν προβαίνει στην αφαίρεση, παρακράτηση, οποιαδήποτε ειδική επιβάρυνση, κατάσχεση ή άλλο τέλος ισοδύναμου αποτελέσματος, εκτός αν προβλέπεται από την εθνική νομοθεσία περί ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας.
Ειδικότερα, για τις προκαταβολές και τις ενδιάμεσες πληρωμές των προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΑΑ και απαιτούν την προσκόμιση ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας κατά την πληρωμή τους, καταβάλλονται στο ακέραιο στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου χωρίς καμία παρακράτηση. Σε περίπτωση, όμως, που οι πληρωμές είναι τελικές, ο ΟΠΕΚΕΠΕ παρακρατεί κατά την πληρωμή και αποδίδει στο ελληνικό Δημόσιο ή/και τα ασφαλιστικά ταμεία, το ποσό που αναφέρεται στην φορολογική ή/και στην ασφαλιστική ενημερότητα.
Επιπλέον, σε όλες τις πληρωμές των προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΕ και απαιτούν την προσκόμιση ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας κατά την πληρωμή τους, ο ΟΠΕΚΕΠΕ προβαίνει σε παρακράτηση των ποσών που αναφέρονται σε αυτές. Για κάθε πληρωμή οποιουδήποτε καθεστώτος του ΕΓΤΕ & του ΕΓΤΑΑ που αφορά έκταση, ζώα, παραγωγή ή ειδικό μέτρο στήριξης και δεν απαιτεί την προσκόμιση ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας κατά την πληρωμή, ο ΟΠΕΚΕΠΕ καταβάλλει την ενίσχυση στο ακέραιο στους δικαιούχους, με απευθείας πίστωση του τραπεζικού τους λογαριασμού.
