Αν 20% περισσότεροι αγρότες στην Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετούσαν έξυπνα εργαλεία και πρακτικές για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής μέχρι το 2030, η ΕΕ θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά περίπου 6% και να βελτιώσει την υγεία του εδάφους σε μία έκταση που ισοδυναμεί με το 14% της γεωργικής γης στην ΕΕ.
Παράλληλα, θα βελτιώνονταν τα μέσα διαβίωσης των αγροτών μεταξύ 1,9 και 9,3 δισ. ευρώ ετησίως έως το 2030. Τα παραπάνω καταγράφονται στην έκθεση που δημοσίευσε τον τρέχοντα μήνα το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, σε συνεργασία με τις εταιρείες συμβουλευτικής Deloitte και NTT DATA. H έκθεση πραγματοποίησε μία εκτεταμένη έρευνα 1.600 αγροτών από επτά χώρες και έξι καλλιέργειες, καταγράφοντας βασικές απόψεις σχετικά με τη χρήση έξυπνων εργαλείων και πρακτικών για το κλίμα.
Οι χώρες, σε συνδυασμό με τις καλλιέργειες, που συμμετείχαν ήταν η Ισπανία (καρότο), η Γαλλία (καλαμπόκι, σιτάρι και ελαιοκράμβη), η Ιταλία (ντομάτα), η Ολλανδία (πατάτα), η Ρουμανία (καρότο), η Γερμανία (πατάτα, σιτάρι) και η Πολωνία (μήλο, καρότο).
Τα κίνητρα των αγροτών για την υιοθέτηση πρακτικών
Τα κύρια κίνητρα των αγροτών για την υιοθέτηση πρακτικών ήταν η αύξηση των αποδόσεων και η μείωση του κόστους. Ενώ ορισμένοι αγρότες, σύμφωνα με την έκθεση, εκτιμούν τη βελτίωση του αντικτύπου των δραστηριοτήτων τους στο περιβάλλον, οι περισσότεροι χρειάζονται ένα ισχυρό επιχειρηματικό υπόβαθρο για να αλλάξουν τις πρακτικές που ακολουθούν.
Συγκεκριμένα, αν και το 80% των αγροτών που συμμετείχαν στην έρευνα θεώρησε τη μετάβαση προς τη βιώσιμη γεωργία ως αναγκαιότητα για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της γεωργίας και την ανταπόκριση στις απαιτήσεις των καταναλωτών, τα ποσοστά υιοθέτησης ήταν κατά μέσο όρο λιγότερο από 40% για τις 30 πρακτικές που συμπεριλαμβάνονταν στην έρευνα.
Αυτό το χάσμα μπορεί να εξηγηθεί λόγω οικονομικών παραγόντων. Όπως υποστηρίζει η έρευνα, αν και η μακροπρόθεσμη επιχειρηματική υπόθεση για την κλιματικά έξυπνη γεωργία είναι θετική, τα οικονομικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις περιορίζουν την ικανότητα των αγροτών να λαμβάνουν μακροπρόθεσμες αποφάσεις για επενδύσεις και ως εκ τούτου αποτρέπουν τη μεγάλη κλίμακα υιοθέτησης έξυπνων πρακτικών για το κλίμα.
Οι αγρότες χρειάζονται απτά οικονομικά κίνητρα για να υιοθετήσουν πρακτικές που είναι καλύτερες για το περιβάλλον, την καλλιέργειά τους και την κοινωνία. Συγκεκριμένα, ορισμένες πρακτικές ειδικά εκείνες με χαμηλότερο αρχικό κόστος επένδυσης και απαιτήσεις χαμηλότερης τεχνολογίας, όπως οι αγροοικολογικές πρακτικές, έχουν υψηλότερα ποσοστά υιοθέτησης. Το ποσοστό υιοθέτησης για τις πρακτικές αυτές φτάνει κατά μέσο όρο στο 52% μεταξύ των συμμετεχόντων αγροτών. Ακολουθούν με 45% οι πρακτικές ολοκληρωμένης διαχείρισης εισροών και με 32% οι πρακτικές έξυπνης γεωργίας. Τέλος, ακολουθεί με 17% η τεχνολογία αποδοτικής άρδευσης.
Αξίζει, ωστόσο, να τονιστεί ότι, σύμφωνα με την έρευνα, οι αγρότες που εφαρμόζουν έστω τρεις πρακτικές για το κλίμα (μηδενική κατεργασία εδάφους, καλλιέργειες κάλυψης, αμειψισπορά) θα μπορούσαν να αυξήσουν τα κέρδη τους κατά 11% περισσότερο και να μειώσουν το κόστος ανά εκτάριο κατά 37% σε σύγκριση με τις συμβατικές πρακτικές.
Βελτίωση της βιωσιμότητας των αγροτικών εκμεταλλεύσεων
Αν και είναι αρκετοί οι αγρότες που θεωρούν ότι η επίτευξη της βιωσιμότητας των αγροτικών εκμεταλλεύσεων είναι απαραίτητη, δεν είναι πολλοί εκείνοι που τη συνδέουν με την κερδοφορία των εκμεταλλεύσεών τους. Σύμφωνα με την έκθεση, το 80% των αγροτών που συμμετείχαν στην έρευνα θεώρησε τη βιωσιμότητα ως αναγκαιότητα, αλλά και ως το μέλλον της γεωργίας.
Ωστόσο, μόνο το 46% την είδε ως παράγοντα κερδοφορίας. Αυτή η σχετικά κακή αντίληψη εμποδίζει την υιοθέτηση κάποιας πρακτικής, η οποία συσχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τα αντιληπτά οικονομικά οφέλη. Κατά μέσο όρο, για κάθε αύξηση 10% στην αντίληψη των αγροτών για τα οικονομικά οφέλη μίας πρακτικής, η υιοθέτηση αυτής της πρακτικής αυξήθηκε κατά 16%. Με απλά λόγια, οι αγρότες είναι πιο πιθανό να υιοθετήσουν μία πρακτική, αν θεωρούν ότι θα αυξήσει την κερδοφορία της αγροτικής τους εκμετάλλευσης.
Ποσοστά υιοθέτησης ψηφιακών πρακτικών
Η υιοθέτηση πρακτικών που υποστηρίζουν την τεχνολογία για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής παραμένει χαμηλή μεταξύ των συμμετεχόντων αγροτών, κυρίως λόγω της έλλειψης γνώσεων και του υψηλού επενδυτικού κόστους, σύμφωνα με την έρευνα.
Οι αγρότες που συμμετείχαν φάνηκαν λιγότερο έτοιμοι να υιοθετήσουν ψηφιακές πρακτικές με το ποσοστό αυτών που εφαρμόζουν ψηφιακές πρακτικές να φτάνει κατά μέσο όρο στο 32%.
Οι αγρότες ανέφεραν δύο λόγους ως τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη μη υιοθέτηση. Πρώτον, πολλοί είναι εκείνοι που δεν γνωρίζουν τα πιθανά οφέλη των έξυπνων τεχνολογιών για το κλίμα και επίσης δεν ήταν σίγουροι για το πώς πρέπει να τις εφαρμόσουν. Δεύτερον, θεωρούν ότι αυτές οι τεχνολογίες είναι ακριβές και/ή έχουν μεγάλες περιόδους απόσβεσης.
Σύμφωνα με την έρευνα, τα ποσοστά υιοθέτησης ψηφιακών πρακτικών μπορούν να ενισχυθούν με τη βελτίωση της πρόσβασης των αγροτών σε πρακτικές πληροφορίες και την εκπαίδευση σχετικά με τον τρόπο χρήσης της τεχνολογίας, αλλά και την πρόσβαση σε κεφάλαια ή τεχνολογίες χαμηλού κόστους.
