Τι πληρώνουν οι χώρες-μέλη για πολεμοενισχύσεις στους αγρότες

Αρνητικά τα μηνύματα που φτάνουν στις Βρυξέλλες για τη στάση της Ελλάδας

Από την πρώτη στιγμή, ήταν σχεδόν βέβαιο ότι κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ θα ακολουθούσε διαφορετικό δρόμο όσον αφορά την πολιτική στήριξης των αγροτών τους, που βάλλονται από τις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Κάποιες χώρες αντέδρασαν νωρίς και αξιοποίησαν το πλαίσιο στήριξης της ΕΕ, θέτοντας σε εφαρμογή τις λεγόμενες «πολεμοενισχύσεις» (σχετικό αναλυτικό ρεπορτάζ είχε δημοσιεύσει η «ΥΧ» τον περασμένο Μάιο), άλλες πάλι προτίμησαν να κινηθούν πιο αργά και να περιοριστούν σε εθνικά μέτρα στήριξης. Για την Ελλάδα, τα μηνύματα που φτάνουν από τις Βρυξέλλες δεν είναι καθόλου αισιόδοξα, με δεδομένο ότι γνωστοποιούνται και καταγράφονται στους ευρωπαϊκούς φορείς ως «ανεπαρκή» τα μέτρα που έχει λάβει η ελληνική κυβέρνηση για την ανακούφιση των αγροτών.

Γενικό πλαίσιο

Μέχρι σήμερα, σε εθνικό επίπεδο, τουλάχιστον 11 από 26 κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν αποφασίσει να εφαρμόσουν μείωση των ειδικών φόρων ή άλλων παρακρατήσεων των παραγωγών, όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια ή/και το φυσικό αέριο. Επίσης, τουλάχιστον 7 από 26 κράτη-μέλη έχουν αποφασίσει να εφαρμόσουν εκπτώσεις/μειωμένους φόρους ή να θέσουν ανώτατες τιμές στα καύσιμα. Σε κοινοτικό επίπεδο, η Κομισιόν ενέκρινε την παροχή:

✱ Οικονομικής βοήθειας για τον αγροδιατροφικό τομέα και τους τομείς των δασών και της αλιείας για την Εσθονία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Ελλάδα (κτηνοτροφικός τομέας), την Κροατία (σποροπαραγωγοί αραβόσιτου), την Ιρλανδία (πρωτεϊνούχες καλλιέργειες), και τις Ιταλία, Πολωνία, Ισπανία (γαλακτοκομικός τομέας).

✱ Οικονομικής στήριξης για επιχειρήσεις σε Γαλλία, Φινλανδία, Ουγγαρία (συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων), Λετονία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Πορτογαλία.

✱ Άλλων μορφών στήριξης, όπως για τις οδικές μεταφορές στην Ιρλανδία, για την εισαγωγή, παραγωγή και χονδρική πώληση σιτηρών στη Μάλτα και τον τομέα των οδικών μεταφορών στη Ρουμανία.

Ανεπαρκή τα μέτρα στην Ελλάδα

Ειδικότερα, για την Ελλάδα, η Κομισιόν ενέκρινε την 1η Ιουνίου 2022 καθεστώς ύψους 50 εκατ. ευρώ για τη στήριξη του κτηνοτροφικού τομέα στο πλαίσιο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το καθεστώς εγκρίθηκε βάσει του προσωρινού πλαισίου κρίσης για τις κρατικές ενισχύσεις (το οποίο υπενθυμίζεται είχε εγκρίνει η Επιτροπή στις 23 Μαρτίου 2022).

Σε γενικές γραμμές, όμως, οι αναφορές που φτάνουν στις Βρυξέλλες αναφέρουν πως τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί από την ελληνική κυβέρνηση θεωρούνται ανεπαρκή (δηλαδή οι επιδοτήσεις για την κάλυψη της ρήτρας αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς ρεύματος, λόγω της μεθοδολογίας εφαρμογής του μέτρου) για να αντιμετωπιστεί η συνολική αύξηση του κόστους των εισροών.

Αντίθετα, στη γειτονική Ιταλία, εγκρίθηκε στις 18 Μαΐου ένα από τα υψηλότερα καθεστώτα στήριξης στην ΕΕ ύψους 1,2 δισ. ευρώ υπέρ των τομέων της γεωργίας, της δασοκομίας, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας. Στη δε Γαλλία εγκρίθηκαν μέχρι τώρα 3 πακέτα στήριξης: Στις 7 Απριλίου, που αφορά μέτρο παροχής εγγυήσεων ύψους 155 δισ. ευρώ για τη στήριξη επιχειρήσεων, στις 10 Μαΐου, που αφορά καθεστώς στήριξης ύψους 400 εκατ. ευρώ για αγρότες και αλιείς, και στην 1η Ιουλίου, που αφορά πρόγραμμα στήριξης 5 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις έντασης ενέργειας.