Πέτρος Κόκκαλης: «Η επόμενη μέρα του αγροδιατροφικού τομέα πρέπει να μας χωράει όλους χωρίς διακρίσεις»

Συνέντευξη στον Νίκο Γαργαλάκο

Στη νέα στρατηγική για μια βιώσιμη ΕΕ και στις αλλαγές που μπορεί να σηματοδοτήσει αυτή για τον τομέα της αγροδιατροφής αναφέρθηκε σε συνέντευξή του στην «ΥΧ» ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Πέτρος Κόκκαλης. Το μέλος των Επιτροπών Γεωργίας και Περιβάλλοντος και σκιώδης εισηγητής στις διαβουλεύσεις για τη νέα ΚΑΠ όρισε ως προαπαιτούμενο για την αγροτική πολιτική έναν ισχυρό προϋπολογισμό, ο οποίος θα επιτρέψει την ανάδειξη ενός ανταγωνιστικού πρωτογενούς τομέα υπό πράσινους όρους.

Μπορείτε να μας πείτε δυο λόγια για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το πώς θα επηρεάσει τον αγροδιατροφικό τομέα;

Η επιστημονική κοινότητα, αλλά και η κρίση COVID-19 έχουν καταστήσει σαφές ότι η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος αποτελούν απειλή για την ύπαρξή μας. Είναι σαφές ότι η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της στην οικονομική και κοινωνική σταθερότητα είναι πια τόσο μεγάλες που θέτουν επιτακτικά στην πολιτική ατζέντα την αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου που μας βλάπτει ως κοινωνίες. Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών, η Ευρώπη ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο του 2019 την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (ΕΠΣ).

Η ΕΠΣ δεν είναι απλώς μία στρατηγική για το κλίμα και το περιβάλλον, αλλά στοχεύει σε ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης της ΕΕ, το οποίο συνδυάζει την απαλλαγή από τον άνθρακα, τη βιωσιμότητα, την προστασία των φυσικών πόρων και της δημόσιας υγείας με τον οικονομικό δυναμισμό.

Σχεδόν όλες οι δράσεις της συνδέονται και αναμένεται να επηρεάσουν τον αγροδιατροφικό τομέα. Να τονίσω ότι οι δράσεις και οι επενδύσεις που προβλέπει η ΕΠΣ μπορούν να αποτελέσουν τα δομικά στοιχεία μιας στρατηγικής ανάκαμψης μετά την πανδημία.

Ποιους στόχους θέτει η στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» για τους παραγωγούς, τη μεταποίηση και τους καταναλωτές; Πώς και πότε, τελικά, θα εφαρμοστεί;

Η στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» στοχεύει σε ένα δίκαιο και βιώσιμο σύστημα τροφίμων, ώστε να γίνει η Ευρώπη παγκόσμιο πρότυπο βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης. Είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο, το οποίο θέτει μετρήσιμους στόχους για το 2030 και περιλαμβάνει 27 νέες δράσεις για ολόκληρη την αλυσίδα τροφίμων.

Εν προκειμένω, η νέα στρατηγική επιδιώκει τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων κατά 50%, τη μείωση κατά τουλάχιστον 20% της χρήσης λιπασμάτων, τη μείωση κατά 50% των πωλήσεων αντιμικροβιακών ουσιών, που χρησιμοποιούνται στην κτηνοτροφία και στην υδατοκαλλιέργεια και στην αύξηση της βιολογικής καλλιέργειας στο 25% των γεωργικών εκτάσεων μέχρι το 2030. Στόχοι, οι οποίοι θα οδηγήσουν σε δομικές αλλαγές τον αγροδιατροφικό τομέα της Ελλάδας. Τρανταχτό παράδειγμα η βιολογική γεωργία, η οποία σήμερα αποτελεί το 9,3% των γεωργικών εκτάσεων στην Ελλάδα.

Η στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» θα εφαρμοστεί κυρίως μέσω των Εθνικών Στρατηγικών Σχεδίων της ΚΑΠ, που αναμένεται να ξεκινήσουν στις αρχές του του 2023, καθώς πλέον είναι κοινή θέση του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ότι η μεταβατική περίοδος που θα μας οδηγήσει στη νέα ΚΑΠ θα πρέπει να έχει διάρκεια δύο ετών και όχι ενός, όπως ήταν η πρόταση της Επιτροπής. Αυτήν τη στιγμή, είμαστε σε απαιτητικές διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο και την Επιτροπή, στις οποίες συμμετέχω ως «σκιώδης» εισηγητής για τον μεταβατικό Κανονισμό της ΚΑΠ, ως μέλος της Επιτροπής Γεωργίας. Μοναδικός μου στόχος είναι η διασφάλιση των άμεσων ενισχύσεων των αγροτών μας και η ομαλή συνέχιση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης μέχρι να είμαστε σε θέση να μεταβούμε στη νέα περίοδο και να ξεκινήσει η υλοποίηση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου (ΕΣΣ), το οποίο πρέπει να οδηγήσει τον ελληνικό αγροδιατροφικό τομέα σε μια πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.

Παράλληλα με τη στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο», ανακοινώθηκε και η στρατηγική για τη «Βιοποικιλότητα». Συνδέονται αυτές οι δύο στρατηγικές; Σε ποιον βαθμό η δεύτερη αφορά τους αγρότες και πώς τους επηρεάζει;

Στην ίδια κατεύθυνση, η στρατηγική για τη «Βιοποικιλότητα» είναι ένα βασικό εργαλείο για την αλλαγή στην πολιτική της Ευρώπης, όσον αφορά τη φύση και τον άνθρωπο. Η παρούσα πολιτική και η συμβολή της ΚΑΠ στη διατήρηση της βιοποικιλότητας έχει, σύμφωνα με το European Court of Auditors, αποτύχει. Οι δύο στρατηγικές είναι αλληλοεπιδρώσες και προωθούν εξίσου την αντίληψη ότι η φύση, οι γεωργοί, οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές πρέπει να εργαστούν από κοινού για ένα βιώσιμο μέλλον. Αντιμετωπίζουν την πρόκληση για την ανάπτυξη βιώσιμων συστημάτων τροφίμων με ολοκληρωμένο τρόπο, αναγνωρίζοντας τους άρρηκτους δεσμούς μεταξύ υγιών ανθρώπων, υγιών κοινωνιών και ενός υγιούς πλανήτη.

Οι στόχοι τους συνδέονται στενά με την απαραίτητη αναδιοργάνωση του πρωτογενούς τομέα. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι χρειαζόμαστε κρίσιμα εργαλεία περιβαλλοντικής πολιτικής, που να μην υπονομεύουν την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου στην Ελλάδα, τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον.

Για να περάσουμε στην υλοποίηση των νέων αυτών στόχων, υπάρχουν τα κατάλληλα εργαλεία και, κυρίως, οι χρηματοδοτικοί πόροι;

Το σημαντικότερο εργαλείο υλοποίησης και χρηματοδότησης των νέων αυτών στόχων που θέτουν οι δύο στρατηγικές είναι η νέα ΚΑΠ 2021-2027 μέσω των ΕΣΣ της. H μετάβαση θα είναι πράσινη, καθώς τουλάχιστον το 40% του προϋπολογισμού των ΕΣΣ θα πρέπει να αφορά σε δράσεις για το κλίμα. Από αυτό και μόνο καταλαβαίνουμε πόσο πολύ θα επηρεαστούν οι αγρότες.

Θα πρέπει οι πόροι της ΚΑΠ να εξυπηρετούν ταυτόχρονα πολλαπλούς στόχους. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι η διασφάλιση ικανοποιητικού εισοδήματος για τους αγρότες και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας θα πάνε χέρι-χέρι με την επαναφορά της φύσης στις γεωργικές εκτάσεις και την υγεία των καταναλωτών. Οδηγός μας σε αυτήν τη μετάβαση θα είναι η γνώση, η συμμετοχή, η καινοτομία και οι ψηφιακές λύσεις. Το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα στην Ελλάδα είναι πράσινο και ψηφιακό.

Υπάρχουν κι άλλα σημαντικά εργαλεία που θα χρηματοδοτήσουν και θα στηρίξουν την πράσινη και ψηφιακή αυτή μετάβαση, όπως το πρόγραμμα «Horizon Europe», που θα χρηματοδοτήσει έρευνα και καινοτομία, το «Invest EU» που αποτελεί εξέλιξη του «Σχεδίου Γιούνκερ» για την απασχόληση και την ανάπτυξη, αλλά και η Πολιτική Συνοχής για την περιφερειακή ανάπτυξη.

Για εμένα, το μεγάλο στοίχημα για τη χώρα μας είναι ο σχεδιασμός του ΕΣΣ μας. Είναι κρίσιμης σημασίας η Ελλάδα να αποκτήσει ένα στιβαρό σχέδιο ανασυγκρότησης του πρωτογενούς τομέα, που θα ενσωματώνει τις αρχές που προωθεί η ΕΕ στα παραπάνω εργαλεία, ώστε να αξιοποιήσει στο έπακρο το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδας προς όφελος των αγροτών, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού τομέα, αλλά και της ελληνικής κοινωνίας.

Καταλαβαίνουμε ότι το ΕΣΣ της ΚΑΠ υποχρεούται να συμβάλει στους στόχους της στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» και εν γένει της ΕΠΣ. Πιστεύετε ότι μπορεί να γίνει αυτό και πώς;

Το ΕΣΣ πιστεύω πως θα μπορέσει να ανταποκριθεί μόνο υπό προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι ένας ισχυρός προϋπολογισμός για την ΚΑΠ, σωστός σχεδιασμός, ισχυρή πολιτική βούληση και συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων ήδη από το στάδιο του σχεδιασμού.

Οι εποχές είναι ιδιαίτερα κρίσιμες και οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο αγροδιατροφικό σύστημα της χώρας θα καθορίσουν το μέλλον του τομέα. Είναι ευθύνη και υποχρέωση του υπουργείου να προβεί σε ευρεία διαβούλευση για τον σχεδιασμό του ΕΣΣ. Είναι ευθύνη και υποχρέωση όλων μας να συμμετέχουμε στη διαβούλευση για τον σχεδιασμό του ΕΣΣ.

Να τονίσω εδώ βέβαια ότι η φωνή των αγροτών είναι αυτή που θα πρέπει να ακουστεί πιο ξεκάθαρη και δυνατή. Μια αγροτική πολιτική που δεν ενσωματώνει τις ανάγκες, αλλά και τη γνώση και την εμπειρία των αγροτών δεν μπορεί να είναι πραγματικά βιώσιμη και υλοποιήσιμη.

Ποιες είναι οι έως τώρα δράσεις και παρεμβάσεις σας για τον αγροδιατροφικό τομέα στο Ευρωκοινοβούλιο;

Ως μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχω αφιερωθεί στην προστασία του περιβάλλοντος, στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για τη δίκαιη μετάβαση σε μια οικονομία και κοινωνία όπου οι εκπομπές άνθρακα θα αποτελούν παρελθόν, αλλά και στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση του αγροδιατροφικού τομέα.

Χτίζοντας τις απαραίτητες συμμαχίες με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές προοδευτικές δυνάμεις, θα συνεχίσω να πιέζω μέσα από τη δουλειά και την ενεργό συμμετοχή μου στη νομοθετική διαδικασία, ώστε η φιλοδοξία και το όραμα που αποτυπώνεται μέσα στις δύο στρατηγικές και στην ΕΠΣ εν γένει, όχι μόνο να τηρηθεί και να ενισχυθεί, αλλά και να υλοποιηθεί με τον βέλτιστο τρόπο για τη χώρα μας και τους Έλληνες πολίτες. Η επόμενη μέρα πρέπει να μας χωράει όλους, χωρίς διακρίσεις.

Οι σημαντικότερες παρεμβάσεις μου για τον αγροδιατροφικό τομέα, ως μέλος της Επιτροπής Γεωργίας, στη διάρκεια του πρώτου έτους της θητείας μου, αφορούν κυρίως τις αναθεωρήσεις των Κανονισμών για τη νέα προγραμματική περίοδο, αλλά και τον Μεταβατικό Κανονισμό της ΚΑΠ. Tο κοινοβουλευτικό μου έργο αναρτάται, στο τέλος κάθε εβδομάδας, στην προσωπική μου ιστοσελίδα και στον λογαριασμό μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Για παράδειγμα, την εβδομάδα που μας πέρασε, ως αναπληρωματικό μέλος της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου, στήριξα τον διπλασιασμό των πόρων και την αύξηση της έκτακτης ενίσχυσης στα 7.000 ευρώ ανά παραγωγό από το ΠΑΑ λόγω κορωνοϊού και συμμετείχα στις εργασίες για την αναθεώρηση του Κανονισμού για την Κοινή Οργάνωση της Αγοράς (ΚΟΑ) της ΚΑΠ και στον δεύτερο τρίλογο για τον Μεταβατικό Κανονισμό της KAΠ.

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι, ως μέλος των Επιτροπών Γεωργίας και Περιβάλλοντος, είμαι στη διάθεση όλων των Ελλήνων αγροτών και των φορέων του αγροδιατροφικού τομέα, ώστε να ακουστούν τα ερωτήματα και η φωνή τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.