«Μέχρι σήμερα ο παραγωγός ήταν αυτός που μας ρωτούσε αν υπάρχει κάποια νέα ποικιλία διαθέσιμη, με γνώμονα τις επιδόσεις στο χωράφι. Σήμερα, την ίδια ερώτηση ακούμε από τη βιομηχανία, αλλά και τους καταναλωτές».
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
«Δεν μπορεί να υπάρξει σταθερή και με υψηλά ποιοτικά στάνταρντ αγορά, όταν ο πρωτογενής τομέας που την τροφοδοτεί δεν χρησιμοποιεί πιστοποιημένο σπόρο με συγκεκριμένη ποικιλιακή ταυτότητα». Αυτό υποστηρίζει στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «ΥΧ» ο νέος πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Σποροπαραγωγών και Σπορόφυτων (ΣΕΣΣΠ), Μιχάλης Ανατολίτης, προσθέτοντας ότι ειδικά για τις καλλιέργειες που απολαμβάνουν συνδεδεμένη ενίσχυση, πάγια θέση του συνδέσμου είναι ότι πρέπει να σπέρνονται μόνο με πιστοποιημένο σπόρο κάτι που, όπως υπογραμμίζει, «συμφέρει και τον σωστό παραγωγό».
Συνέντευξη στον Γιώργο Ρούστα
Ο πρόεδρος της Alfa Seeds και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΘΕΒ) τονίζει, επίσης, ότι το κόστος αγοράς του πιστοποιημένου σπόρου θα πρέπει να λογίζεται ως επένδυση, η οποία «επιστρέφει οφέλη σε όλα τα στάδια της καλλιέργειας» και, εφόσον συνοδεύεται από τη σωστή επιλογή ποικιλίας, «μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του τελικού κέρδους για τον επαγγελματία παραγωγό».
Κύριε Ανατολίτη, έχετε δηλώσει κατά καιρούς την ανάγκη χρήσης πιστοποιημένου σπόρου στην αγορά. Έχουν πειστεί γι’ αυτό οι Έλληνες παραγωγοί;
Έχει χυθεί άπειρο μελάνι για τα οφέλη που αποφέρει η χρήση πιστοποιημένου σπόρου για τον παραγωγό, την ποιότητα των προϊόντων, το περιβάλλον και την οικονομία. Θα ήθελα μόνο να σταθώ στο ότι, ακόμη και στις περιπτώσεις πως δεν κατάφεραν να πείσουν τα αποτελέσματα, τα επιχειρήματα ή το νομικό πλαίσιο, ήρθε η ίδια η αγορά να καθιερώσει τη χρήση πιστοποιημένου σπόρου. Καθώς τα συστήματα τροφοδοσίας πρώτων υλών περνούν από την ανεξαρτησία στην αλληλεξάρτηση και η συμβολαιακή παραγωγή παγιώνεται, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις μεταποίησης αντιλαμβάνονται πως δεν μπορεί να υπάρξουν σταθερότητα και υψηλά ποιοτικά στάνταρντ χωρίς πιστοποιημένο σπόρο με συγκεκριμένη ποικιλιακή ταυτότητα.
«Ο υγιής σπόρος είναι η μόνη εγγύηση για υγιή φυτά που δεν θα χρειάζονται αγροχημικά και, συνεπώς, για υγιή προϊόντα, καταναλωτές και περιβάλλον.»
Η χρήση πιστοποιημένου σπόρου δεν είναι αυτονόητη; Δεν επιβάλλεται από την αγορά;
Σε μια παραγωγική αλυσίδα, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να αφήσουμε τα πράγματα στην τύχη τους, παρά τις όποιες δυνατότητες αυτορρύθμισης της αγοράς. Ο σπόρος είναι ο θεμέλιος λίθος για μια πετυχημένη καλλιέργεια και γι’ αυτό χρειάζονται κανόνες και κίνητρα. Η αρχή έχει γίνει από το υπουργείο, όμως χρειάζεται αποφασιστικότητα, ώστε να μη μείνουμε σε ημίμετρα, όπως το πρόσφατο παράδειγμα των 12 κιλών/στρέμμα πιστοποιημένου σπόρου αντί για 16 κιλά/στρέμμα ως προϋπόθεση για τη συνδεδεμένη στο σκληρό σιτάρι.
Για τις καλλιέργειες που απολαμβάνουν συνδεδεμένη ενίσχυση, πάγια θέση μας είναι ότι θα πρέπει να σπέρνονται μόνο με πιστοποιημένο σπόρο.
Αυτό συμφέρει και τον σωστό παραγωγό, τον επαγγελματία δηλαδή που θέλει να παραμείνει ενεργός στην παραγωγή, καθώς θα εισπράττει τελικά μεγαλύτερες ενισχύσεις.
Αν τη στιγμή που στις ανταγωνίστριες χώρες ανασχεδιάζουν τα συστήματα παραγωγής για να ανταποκριθούν στις αλλαγές που συντελούνται σε επιχειρηματικό και καταναλωτικό επίπεδο, καθώς και στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος, εμείς συζητάμε ακόμη για το αν θα πρέπει να χρησιμοποιούμε πιστοποιημένο σπόρο, πολύ φοβάμαι πως θα καταλήξουμε να τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις.
Ο υγιής σπόρος είναι η μόνη εγγύηση για υγιή φυτά που δεν θα χρειάζονται αγροχημικά και, συνεπώς, για υγιή προϊόντα, καταναλωτές και περιβάλλον.
Μήπως η οικονομική στενότητα που βιώνουν στις μέρες μας οι Έλληνες παραγωγοί τους αναγκάζει να κάνουν «εκπτώσεις» σε θέματα κόστους παραγωγής;
Το αυξημένο κόστος αγοράς του πιστοποιημένου σπόρου θα πρέπει να λογίζεται ως επένδυση, η οποία επιστρέφει οφέλη σε όλα τα στάδια της καλλιέργειας και θα οδηγήσει σε αύξηση του τελικού κέρδους για τον επαγγελματία παραγωγό. Καθώς οι ανάγκες της αγοράς εξελίσσονται και αυξάνεται η ζήτηση για προϊόντα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και, συνεπώς, αυξημένη τιμή (π.χ. καινοτόμα προϊόντα, προϊόντα ειδικών πληθυσμιακών ομάδων, μονοποικιλιακά), θα αυξηθούν και οι ευκαιρίες μάρκετινγκ. Όμως, τα οφέλη των χαρακτηριστικών προστιθέμενης αξίας μπορούν να ληφθούν μόνο εάν διατηρείται η καθαρότητα του προϊόντος σε όλη την παραγωγή και την εμπορία. Μόνο η χρήση πιστοποιημένου σπόρου μπορεί να διαχωρίζει και να διατηρεί την ταυτότητα των αγροτικών προϊόντων.
Για μια κερδοφόρα παραγωγή αρκεί μόνο η χρήση πιστοποιημένου σπόρου;
Θα πρέπει να συνοδεύεται και από σωστή επιλογή ποικιλίας. Οι επιχειρήσεις-μέλη του συλλόγου, μέσα από συνεργασίες με ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, αλλά και κορυφαίους οίκους του εξωτερικού, έχουν αναλάβει έναν διπλό ρόλο, επενδύοντας όλο και περισσότερο σε δοκιμές νέων ποικιλιών και, παράλληλα, συγκεντρώνοντας και μεταφέροντας στους παραγωγούς τις ανάγκες της βιομηχανίας, αλλά και τις απαιτήσεις των καταναλωτών για συγκεκριμένα ποικιλιακά χαρακτηριστικά. Μέχρι σήμερα ακούγαμε την ερώτηση για το αν υπάρχει κάποια νέα ποικιλία διαθέσιμη από τον παραγωγό και πάντα με γνώμονα την απόδοση και τις επιδόσεις στο χωράφι. Σήμερα, την ίδια ερώτηση ακούμε τόσο από τη βιομηχανία, όσο και από τον ίδιο τον καταναλωτή.
Προτεραιότητα η πάταξη του παραεμπορίου
Ποια άλλα προβλήματα απασχολούν τα μέλη του συλλόγου και πώς σκέφτεστε να τα αντιμετωπίσετε;
Με διάθεση συνεργασίας με όλους τους φορείς και την αρωγή της πολιτείας θα δουλέψουμε σε παρεμβάσεις για τον μηδενισμό των παράνομων ή παράλληλων εισαγωγών σπόρου, στον έλεγχο παραγωγής και εμπορίας του μη πιστοποιημένου σπόρου από μη εγγεγραμμένους στα μητρώα του ΥΠΑΑΤ προμηθευτές και στην πάταξη της εμπορίας υλικού χωρίς ποικιλιακή ταυτότητα ή μη εγγεγραμμένου στον Εθνικό ή Κοινοτικό κατάλογο ποικιλιών. Επίσης, σημαντικό ζήτημα είναι η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου, ώστε οι τοπικές ποικιλίες να μπορούν ευκολότερα να ενταχθούν στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών και να είναι εξασφαλισμένη και βιώσιμη η διατήρηση, η κατοχύρωση και η εμπορία των ποικιλιών αυτών και η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων.
