Σε ποια σημεία χρειάζεται βελτίωση ο πρωτογενής τομέας για να πετύχει η ψηφιακή μετάβαση

Blurred greenery background with copy space, Nature sustainable energy logo and AI technology icon. Agriculture and environmental concept. Ecology reuse and data analysis with internet of thing IOT

Τον Αύγουστο δημοσιεύθηκε μια «μίνι ανάλυση» με τη μορφή «λευκής βίβλου», η οποία εξετάζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο αγροδιατροφικος τομέας προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό του. Το πόνημα ανατέθηκε στη Fletcher, μεγάλη συμβουλευτική εταιρεία σε θέματα μάρκετινγκ και εταιρικής πληροφόρησης, από την Proagrica, εταιρεία παροχής ψηφιακών γεωπονικών υπηρεσιών με παρουσία σε 35 χώρες και μέρος του πολυεθνικού κολοσσού πληροφορικής και ψηφιακών τεχνολογιών RELX, με έδρα τη Μεγάλη Βρετανία.

H τελευταία δήλωσε έσοδα περίπου 9,5 δισ. ευρώ το 2022. Αν και τα όσα αναφέρονται μπορούν να θεωρηθούν εν μέρει προωθητική καμπάνια των υπηρεσιών της εταιρείας, τα ζητήματα που θίγονται παρουσιάζουν ενδιαφέρον, ενώ ορισμένα από αυτά δεν «φωτίζονται» συχνά σε άρθρα που πραγματεύονται την ψηφιακή μετάβαση του πρωτογενούς τομέα.

Πρωτογενής τομέας:
Προσανατολισμένος στο μέλλον. Είναι, όμως, έτοιμος για το μέλλον;

Σύμφωνα με το κείμενο των Fletcher και Proagrica, «εδώ και πάνω από μια δεκαετία –αν και θεωρούμενος από πολλούς ως συντηρητικός–, ο αγροδιατροφικός τομέας έχει επιδείξει ισχυρή θέληση για να υιοθετήσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Κατά τη διάρκεια αυτής της προσπάθειας, έχουν επιτευχθεί σημαντικά βήματα, όπως για παράδειγμα η αξιοποίηση των τεχνολογιών που συνδέονται με τεχνολογίες πληροφορικής “cloud computing” (συνοπτικά η παροχή υπολογιστικών υπηρεσιών αποθήκευσης ή και επεξεργασίας δεδομένων, μέσω ενός ψηφιακού χώρου στο διαδίκτυο που ονομάζεται «σύννεφο») και η πρόοδος σε τεχνολογίες γεωργίας ακριβείας.

Ωστόσο, οι δυνατότητες των λεγόμενων “Big Data” (σ.σ. «Μεγάλα Δεδομένα», όπως ονομάζονται τα πολύ μεγάλα σύνολα ψηφιακών δεδομένων που συλλέγονται από πολλαπλές πηγές, ώστε να επεξεργαστούν και να προσφέρουν χρήσιμες πληροφορίες στον χρήστη) συχνά δεν αξιοποιούνται αρκετά, ενώ τα δεδομένα αρκετές φορές «λιμνάζουν» μέσα στις ίδιες τις επιχειρήσεις που τα δημιουργούν.

Ενσωμάτωση, η λέξη – κλειδί για την ψηφιοποίηση

Στη συνέχεια, οι συγγραφείς αναφέρονται στη λεγόμενη «τέλεια καταιγίδα», όπως ονομάζουν τις πολλαπλές κρίσεις που ξέσπασαν την τελευταία πενταετία στην αλυσίδα της αγροδιατροφής. «Η επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής, η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αύξησαν τις ανάγκες σε τρόφιμα, προκάλεσαν περαιτέρω αύξηση των τιμών στην αγορά ενέργειας, ενώ κατέδειξαν την αναγκαιότητα για διαφανείς και βιώσιμες πηγές καταναλωτικών αγαθών», αναφέρουν στο άρθρο. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η επιτάχυνση της ψηφιοποίησης.

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τη Fletcher στις αρχές του 2023 αποκάλυψε ότι το 100% των επιχειρήσεων που ερωτήθηκαν είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία ψηφιακού μετασχηματισμού των εσωτερικών λειτουργιών τους, ενώ ήδη αξιοποιούν και εξωτερικές ψηφιακές λύσεις σε συνεργασία με τους πελάτες ή/και τους προμηθευτές τους. Μάλιστα, οι εν λόγω επιχειρήσεις αναγνωρίζουν τον καθοριστικό ρόλο τέτοιων επενδύσεων προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, οι οποίες συνετέλεσαν στην αύξηση της κερδοφορίας τους, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, στην επιβίωσή τους», αναφέρουν οι γράφοντες.

Οι ίδιοι προσθέτουν ότι «οι επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σε αυτή την προσπάθεια είναι αυτές που υποστηρίζονται από συνεργάτες που διαθέτουν βαθιά κατανόηση των μοναδικών χαρακτηριστικών και της ιδιαίτερης φύσης των προκλήσεων του αγροδιατροφικού τομέα». Χαρακτηρίζουν δε το πλέγμα όλων αυτών των ενεργειών προς την ψηφιακή μετάβαση ως «ενέργειες ψηφιακής ενσωμάτωσης».

Ευκαιρίες και εμπόδια από τις ζυμώσεις στον κλάδο

Στη συνέχεια του κειμένου, γίνεται αναφορά στις διεργασίες που πραγματοποιούνται εσχάτως στις επιχειρήσεις αγροτεχνολογίας και γεωργικών προϊόντων και υπηρεσιών.

Όπως σημειώνεται, το 60% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν σε έρευνα της Fletcher εμπλέκονταν ή εμπλέκονται, κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, σε ενέργειες που σχετίζονται με εταιρικές εξαγορές ή/και συγχωνεύσεις. Αυτές οι εξελίξεις συχνά φέρνουν θετικές ανακατατάξεις και συνέργειες. Ένα τέτοιο παράδειγμα φαίνεται να είναι η εξαγορά της ελληνικής Augmenta από τον κολοσσό CNH Industrial.

Ωστόσο, κατά τους γράφοντες, συχνά δημιουργούνται και διάφορα προβλήματα: «Παρά το γεγονός ότι αυτό το φαινόμενο είναι σύνηθες σε εταιρικούς οργανισμούς με δραστηριότητες σε πολλαπλά αντικείμενα, η κατάσταση αυτή δημιουργεί τις λεγόμενες “εταιρικές αποθήκες”.

Συχνά, αυτές οι αποθήκες παρουσιάζουν προβλήματα όπως μειωμένη επάρκεια προσωπικού, προβλήματα εταιρικής κουλτούρας και προσανατολισμού, μη συμβατές μεταξύ τους τεχνολογικές υποδομές και καθυστερήσεις στο έργο τους, με επιπτώσεις στους τελικούς χρήστες/πελάτες (εν προκειμένω και στους αγρότες).

Ζωτικός ο ρόλος της συνδεσιμότητας

Η σημασία της «συνδεσιμότητας», δηλαδή η πρόσβαση των κατοίκων της υπαίθρου σε αξιόπιστο και γρήγορο ίντερνετ, είναι κάτι που έχει αναφερθεί σε σειρά μελετών και κειμένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πολλά από αυτά έχουν παρουσιαστεί στην «ΥΧ») ως καταλύτης για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Σύμφωνα με τη Fletcher, οι εξελίξεις οδηγούν προς ένα μέλλον όπου οι συναλλαγές στην αγροδιατροφική αλυσίδα μεταξύ των διάφορων «παικτών» θα πραγματοποιούνται στο σύνολό τους και εξ ολοκλήρου ψηφιακά.

Σύμφωνα, μάλιστα, με Ευρωπαίο εκπρόσωπο μεγάλης εταιρείας πολλαπλασιαστικού υλικού που συμμετείχε σε έρευνα της συμβουλευτικής εταιρείας, «θεωρώ ότι ο πρωτογενής τομέας θα έχει επιτύχει το ορόσημο του 75% της συνδεσιμότητας έως το 2030. Οι υπόλοιποι θα είναι υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν όσο πιο άμεσα γίνεται».