Ένα πανάρχαιο παραδοσιακό, χοροθεατρικό δρώμενο, που πραγματοποιείται ανελλιπώς εδώ και πολλές δεκαετίες σε αρκετές περιοχές της Κοζάνης, είναι τα Μωμοέρια ή Κοτσαμάνια (kocaman = μεγαλόσωμοι άντρες), που έφεραν πρόσφυγες από την ορεινή Τραπεζούντα του Πόντου μαζί με τους χορούς, τη διάλεκτο και τα τραγούδια τους.
Το συγκεκριμένο έθιμο πραγματοποιείται στις 25 και 26 Δεκεμβρίου στις αυλές των σπιτιών και στους δρόμους των χωριών, ενώ η σημασία του για τη διατήρηση της πολιτισμικής ταυτότητας και για την προστασία και την ανάδειξη αυτού του πλούτου σηματοδοτείται από την εγγραφή του στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, αλλά και στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Το έθιμο αναβιώνει σε οκτώ χωριά του Νομού Κοζάνης, μεταξύ των οποίων και ο Τετράλοφος, με τον Μορφωτικό Λαογραφικό Σύλλογο να το παρουσιάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε περιοχές εντός και εκτός του ελλαδικού χώρου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας παρέθεσε ο πρόεδρος του Συλλόγου και οργανοπαίκτης ποντιακών οργάνων (λύρα και αγγείον) στη μουσική ομάδα του δρώμενου, Παναγιώτης Παπαδόπουλος, πρόκειται για ένα ευετηριακό (τελετές που γίνονται για το καλό της χρονιάς) και ψυχαγωγικό έθιμο του Δωδεκαημέρου, με χορευτική, θεατρική και μουσική ομάδα σε παράλληλη δράση που αποβλέπουν, με πράξεις μίμησης, στην παράκληση της φύσης για καρποφορία, ακολουθώντας τον κύκλο των φυσικών φαινομένων: νέκρωση της φύσης τον χειμώνα και προσμονή της αναγέννησης την άνοιξη.
Η μεταμφίεση, η σάτιρα, τα προσωπεία και συμβολικές πράξεις νεκρανάστασης και όλες αυτές οι εθιμικές εκδηλώσεις, με κύριο μορφολογικό τους στοιχείο τη μάσκα και τη μεταμφίεση, στον Πόντο ήταν γνωστές με τον όρο Μωμόγεροι, δηλαδή ιερείς του Μώμου, ο οποίος αποτελούσε την προσωποποίηση της σάτιρας και του σαρκασμού.
