Πρόγραμμα LIFE: Ποια έργα τρέχουν από την Ελλάδα

Ποσό ύψους 240 εκατ. ευρώ θα επενδύσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υλοποίηση νέων έργων στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE, με στόχο τη διατήρηση της φύσης, την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το ποσό θα διατεθεί για περισσότερα από 120 έργα στα κράτη-μέλη, με τον τελικό κατάλογο να οριστικοποιείται έως τα τέλη του έτους. Μεταξύ των έργων, τέσσερα θα υλοποιηθούν με επικεφαλής την Ελλάδα, μέσω οργανισμών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Προστασία καφέ αρκούδας

Ειδικότερα, στον τομέα «Φύση και Βιοποικιλότητα», εγκρίθηκε το έργο LIFE ARCPROM, με επικεφαλής την Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση «ΚΑΛΛΙΣΤΩ». Στόχος του έργου, συνολικού προϋπολογισμού 2,7 εκατ. ευρώ περίπου, το οποίο θα ολοκληρωθεί στις 30 Σεπτεμβρίου 2024, είναι η προστασία της καφέ αρκούδας στη Βόρεια Ελλάδα, η διατήρηση των θηλυκών σε αναπαραγωγική ηλικία σε ποσοστό άνω του 10%-12% του πληθυσμού, η ευαισθητοποίηση των πολιτών, η εκπαίδευση του προσωπικού στα εθνικά πάρκα, η δημιουργία μονάδας αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών, την προώθηση της αξιοποίησης σκύλων φύλαξης ζώων κ.ά. Αξίζει να σημειωθεί ότι συνεργάτες στο έργο είναι πανεπιστήμια (Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας), οι φορείς διαχείρισης Πρεσπών, Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης και του Εθνικού Πάρκου Majella στην Ιταλία και η WWF στην Ιταλία.

Περιορισμός αμερικανικών μινκ

Το άλλο έργο ονομάζεται LIFE ATIAS, και στόχο έχει τον περιορισμό ή και την εξάλειψη των άγριων αμερικανικών μινκ (Neovison vison), τα οποία καταγράφονται στη Βορειοδυτική Ελλάδα, ακόμη και σε περιοχές Natura, προκαλώντας σοβαρές ζημιές όχι μόνο στη βιοποικιλότητα, αλλά και στον πρωτογενή τομέα (καλλιέργειες και ζώα εκμετάλλευσης).
Η ομάδα του έργου, με επικεφαλής το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, θα εφαρμόσει μέτρα διαχείρισης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο τόσο για τον έλεγχο του άγριου πληθυσμού των μινκ σε Καστοριά, Φλώρινα, Γρεβενά, Κοζάνη, Ημαθία, Πέλλα και Θεσσαλονίκη, όσο και για την προστασία των ειδών που απειλούνται από αυτά (κύκνοι, πάπιες και άλλα πτηνά). Το έργο έχει συνολικό προϋπολογισμό 1,9 εκατ. ευρώ περίπου και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2022.

Σημειώνεται ότι το 2010 είχαν απελευθερωθεί περίπου 50.000 αμερικανικά μινκ σε Καστοριά και Κοζάνη, από μία διεθνή οργάνωση ακτιβιστών. Πρόκειται για σαρκοφάγο θηλαστικό που προτιμάει τις υδάτινες περιοχές, με μεγάλο φάσμα διατροφής. Τρώει δηλαδή από λαγούς και πουλιά, μέχρι αμφίβια.

Εξορύξεις και νερό

Στο πλαίσιο του τομέα προτεραιότητας Περιβάλλον και Αποδοτικότητα των Πόρων εγκρίθηκε το έργο LIFE BRINE-MINING, με στόχο την εξάλειψη των υγρών αποβλήτων αλατότητας και τη δημιουργία πόρων από απόβλητα στα ορυχεία άνθρακα της Πολωνίας. Με το LIFE BRINE-MINING, το οποίο τρέχουν φορείς από την Ελλάδα και την Πολωνία, θα εγκατασταθεί ένα καινοτόμο και οικονομικά βιώσιμο σύστημα για την εξάλειψη των ρυπογόνων ουσιών εξαιτίας της εξόρυξης άνθρακα, αλλά και για την πλήρη ανάκτηση των πόρων από τα λύματα. Με τον τρόπο αυτόν θα αποτραπεί η έκλυση αλμυρών αποβλήτων, για την παραγωγή ποιοτικού νερού που θα ισοδυναμεί με ετήσια κατανάλωση νερού από περίπου 200 νοικοκυριά.

Επικεφαλής του έργου είναι το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται στα 6,3 εκατ. ευρώ (με τα μισά από ευρωπαϊκή συμμετοχή), και το έργο θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως τις 31 Αυγούστου 2023.