Οσο οδεύουμε πιο κοντά στην προθεσμία που υπάρχει για την ανανέωση της έγκρισης της διάθεσης της γλυφοσάτης στην αγορά, οι διαμάχες υπέρ και κατά του διάσημου ζιζανιοκτόνου δίνουν και παίρνουν.
Για ορισμένα μέλη της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου η, ως επί το πλείστον, θετική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) δίνει ξεκάθαρα το «πράσινο φως» για την ανανέωση και τα θετικά μαντάτα που περιμένουν οι αγρότες. Ωστόσο, όπως έχει αναδείξει με άρθρα της η «ΥΧ» και όπως περιγράφει σε πρόσφατο άρθρο της το AGRA Facts, τα πράγματα δεν είναι ούτε απλά, ούτε ξεκάθαρα.
Διφορούμενη η κατάσταση
Κατά τη συνοπτική παρουσίαση των ευρημάτων της EFSA στην Comagri της Ευρωβουλής στις 30 Αυγούστου από τον εκτελεστικό της διευθυντή, Δρ. Bernhard Url (με θητεία από το 2014), μετά από συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Αρχή για τα Χημικά (ECHA), το ακροατήριο διχάστηκε.
Από τη μία, ήταν όσοι υπερασπίζονται τη γραμμή ότι η ουσία είναι απαραίτητη για την ευρωπαϊκή γεωργία και θεώρησαν ότι πλέον έγινε ξεκάθαρο πως η γλυφοσάτη δεν αποτελεί κίνδυνο για παραγωγούς και καταναλωτές. Από την άλλη, ήταν μερίδα βουλευτών που διέκριναν εξωραϊσμό των ευρημάτων. Παρά το ρητό συμπέρασμα της EFSA ότι «η ουσία δεν είναι καρκινογόνος, ούτε προκαλεί μεταλλάξεις», σύμφωνα με τέως καθηγητή του Ινστιτούτου Υγιεινής και Τεχνολογίας Γάλακτος του Πανεπιστημίου Κτηνιατρικής της Βιέννης, η κατάσταση είναι διφορούμενη: «Η EFSA δεν ήγειρε αυτό που ονομάζουμε “κρίσιμα σημεία ανησυχίας”.
Aπό την άλλη πλευρά, εντοπίσαμε ζητήματα για τα οποία δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί η διαδικασία συμπερασμάτων και αυτό θα πρέπει πλέον να απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη στα επόμενα στάδια έγκρισης της ουσίας».
Αναπάντητα τα ερωτήματα
Στη συνέχεια, παρέθεσε σειρά παραδειγμάτων, όπου λόγω έλλειψης δεδομένων, ή για λόγους προβλημάτων ομοιογένειας στη μεθοδολογία των διαθέσιμων ερευνών ή για άλλους λόγους δεν κατέστη δυνατό να απαντηθούν σημαντικά ερωτήματα. Τέτοια παραδείγματα αφορούσαν, λόγου χάρη, την έλλειψη πληροφοριών για ένα συστατικό της «φόρμουλας» του ζιζανιοκτόνου.
Επίσης, υπήρχαν σοβαρά κενά από πλευράς των αιτουσών επιχειρήσεων για την ανανέωση της έγκρισης της ουσίας, ώστε τα στοιχεία που κατατέθηκαν να είναι απόλυτα συμβατά με τις προδιαγραφές των ευρωπαϊκών αρχών.
Ακόμα ένα ζήτημα αφορούσε τη σύσταση της EFSA προς τις αιτούσες να αποσαφηνίσουν ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με στοιχεία που κατέθεσαν για το ζήτημα της νευροτοξικότητας της ουσίας. «Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, οι διαθέσιμες πληροφορίες δεν επέτρεψαν να εξαχθούν στέρεα συμπεράσματα», σημείωσε ο επικεφαλής της Αρχής, επιρρίπτοντας ευθύνες στην πολυπλοκότητα του ζητήματος και στην «έλλειψη συγκεκριμένων στόχων προς προστασία».
Σε άλλο σημείο των συμπερασμάτων, αναφέρεται από την EFSA ότι τα διαθέσιμα δεδομένα επέτρεψαν μόνο μια συντηρητική εκτίμηση της «οικοτοξικότητας» της ουσίας, διαπιστώνοντας μακροπρόθεσμους κινδύνους για 12 από τα 23 θηλαστικά και φυτοφάγα ζώα προς εξέταση.
«Επιπλέον στοιχεία θα χρειαστούν για να εγκριθούν αυτές οι χρήσεις», αναφέρει το πόρισμα, ενισχύοντας τις θέσεις όσων εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους για τη γλυφοσάτη. Παρ’ όλα αυτά, επιστήμονες δηλώνουν ότι «επρόκειτο για την πιο περιεκτική και διαφανή διαδικασία όπου μελετήθηκαν χιλιάδες έρευνες και συμμετείχαν πάνω από 100 επιστήμονες». Υπέρμαχοι της ανανέωσης της έγκρισης, όπως ο Ρουμάνος ευρωβουλευτής των «Φιλελεύθερων» Daniel Buda, επιμένουν ότι «ο τομέας δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς το προϊόν. Η απαγόρευση θα ήταν καταστροφική για τους αγρότες». Η Γερμανίδα ευρωβουλευτής Ulrike Muller, που ανήκει στους «Ανανεωτές», θεωρεί ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις στην εργαλειοθήκη των παραγωγών.
Στον αντίποδα ο Γερμανός ευρωβουλευτής των «Πρασίνων» Martin Hausling, δήλωσε ότι «o τρόπος με τον οποίο ορισμένοι συνάδελφοι αναφέρονται στο θέμα σε κάνει να αναρωτιέσαι αν υπήρξε ποτέ γεωργία χωρίς τη γλυφοσάτη. Υπάρχει, όμως, και η βιολογική γεωργία». Η εκπρόσωπος της Αριστερής πτέρυγας, Anja, υπενθυμίζει ότι η «Πρωτοβουλία των Ευρωπαίων Πολιτών» για την απαγόρευση της γλυφοσάτης έχει συγκεντρώσει πάνω από ένα εκατ. υπογραφές.
Κάθε πλευρά είναι σαφές ότι έχει τα επιχειρήματά της σε μια υπόθεση που η μέση λύση δεν μπορεί να εφαρμοστεί και όσο πλησιάζει ο Δεκέμβριος θα απασχολεί όλο και πιο έντονα την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Τελικά, το μόνο που είναι βέβαιο για την υπόθεση της γλυφοσάτης είναι ότι τίποτα δεν είναι βέβαιο.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου 2023
