Αυτό το άρθρο είναι 91 μηνών

Πρόβειο γάλα με αυξημένα Ω3 και Ω6

Σημαντική αύξηση στα ωφέλιμα λιπαρά οξέα Ω3 και Ω6 παρατηρείται στο γάλα προβάτων των ημιορεινών και ορεινών περιοχών των Γρεβενών, σε σχέση με το γάλα προβάτων που ζουν στα πεδινά.
21/02/2017
6' διάβασμα
proveio-gala-me-afximena-o3-kai-o6-75982
Η λέκτορας του Εργαστηρίου Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας, Ζωίτσα Μπασδαγιάννη

Αυτό προκύπτει από έρευνα και μελέτη για τη σύσταση των λιπαρών οξέων και των τερπενοειδών συστατικών του γάλακτος προβάτων σε πεδινές, ημιορεινές και ορεινές περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών, που πραγματοποίησαν το Εργαστήριο Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας του τμήματος Γεωπονίας, το Εργαστήριο Ζωοτεχνίαs, του τμήματος Κτηνιατρικής και το τμήμα Χημικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ.

Σύμφωνα με την έρευνα, τα ζώα που τρέφονται σε λιβάδια με ιδιαίτερη βλάστηση έχουν υψηλότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά, συγκρινόμενα με αυτά των πεδινών περιοχών, καθώς είναι αυξημένα σε Ω3 και σε διάφορα τερπενοειδή, χημικές ουσίες που ευθύνονται για τη γεύση. Όπως δήλωσε η λέκτορας του Εργαστηρίου Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας, Ζωίτσα Μπασδαγιάννη, στην έρευνα συλλέχθηκαν 103 δείγματα πρόβειου γάλακτος από μετακινούμενες εκτροφές που βρίσκονταν στα πεδινά (χειμαδιά) και 291 και 366 δείγματα, από μόνιμες εκτροφές των ημιορεινών και ορεινών περιοχών του νομού αντίστοιχα.

Συμπεράσματα

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η περιεκτικότητα των ωφέλιμων λιπαρών οξέων ήταν παραπλήσια και στις 3 περιοχές, ενώ το ποσοστό των Ακόρεστων Λιπαρών Οξέων στο πρόβειο γάλα των ορεινών περιοχών παρουσίασε σημαντικά υψηλότερη τιμή. Επίσης, παρατηρήθηκε αύξηση των τιμών των Ω3 από 1,18 και 1,17 σε 1,50. Η επιθυμητή αναλογία των Ω6/Ω3 στα πεδινά, στα ημιορεινά και ορεινά παρουσιάστηκε βελτιωμένη (από 3,37 σε 3,11 και 2,59).

Το μονο-τερπένιο Tricyclene εμφανίστηκε αισθητά μόνο στο γάλα των ορεινών περιοχών, ενώ τα Σεσκι-τερπένια α- και β-Cubebene δεν εμφανίστηκαν καθόλου στο γάλα των πεδινών περιοχών. Σύμφωνα με την κα Μπασδαγιάννη, τα πρόβεια τυριά που προέρχονται από ζώα που εκτρέφονται σε περιοχές με ιδιαίτερα φυτά και βότανα, θεωρούνται ότι είναι πολύ πιο γευστικά και τεκμηριώνεται πλέον και η ανωτερότητα των προϊόντων πρόβειου γάλακτος των ορεινών περιοχών.

Η κα Μπασδαγιάννη επισημαίνει παράλληλα ότι με τη μελέτη αυτή δεν παροτρύνουν τους κτηνοτρόφους να απευθύνονται σε ορεινές περιοχές και να οδηγούν τα κοπάδια τους εκεί, καθώς τα πεδινά μέρη διαθέτουν άλλα πλεονεκτήματα. Στις πεδινές περιοχές, υπάρχουν βελτιωμένες φυλές προβάτων που παράγουν πολύ γάλα κι έτσι οι κτηνοτρόφοι κερδίζουν με την ποσότητα του γάλακτος. Αντίστοιχα, στα ορεινά υπάρχουν πρόβατα που δεν βγάζουν πολύ γάλα, αλλά οι κτηνοτρόφοι κερδίζουν σε ποιότητα. Συμπερασματικά, ο κάθε κτηνοτρόφος κερδίζει είτε σε ποσότητα είτε σε ποιότητα.

Η συγκεκριμένη έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το εθνικό πρόγραμμα «ΠΙΝΔΟΣ» και υπεύθυνος ήταν ο καθηγητής του Εργαστηρίου Ε. Σινάπης. Τα πλήρη αποτελέσματα της μελέτης επεξεργάζονται και θα παρουσιαστούν σε ημερίδα τον προσεχή Ιούνιο.

Πεζή πορεία μετακινούμενου κοπαδιού

Ταυτόχρονα, σε άλλη έρευνα που πραγματοποίησε το εργαστήριο, με υπεύθυνη την κα Μπασδαγιάννη, έγινε καταγραφή και μελέτη της πεζής πορείας μετακινούμενου κοπαδιού προβάτων από τα ορεινά της Πίνδου προς τα πεδινά της Θεσσαλίας. Όπως υπογραμμίζει, μια πανάρχαια συνήθεια των βοσκών που αναβιώνει κάθε χρόνο, έστω και περιορισμένα τα τελευταία χρόνια, αποτέλεσε το έναυσμα της συγκεκριμένης μελέτης. Για τον σκοπό αυτό επιλέχθηκε μία εκμετάλλευση 600 προβάτων που ξεκίνησε την κατάβαση τον περασμένο Σεπτέμβριο, από το ορεινό χωριό Περιβόλι Γρεβενών προς το χωριό Στεφανόβουνο Ελασσόνας.

Η καταγραφή της διαδρομής έγινε με το σύστημα εντοπισμού γεωγραφικής θέσης (GPS) και μετρήθηκε η διάρκεια κίνησης των ζώων, η διάρκεια στάσης του κοπαδιού, η μέση και η μέγιστη ταχύτητα κίνησης των ζώων. Μελετήθηκαν ακόμη 9 διαδρομές αντίστοιχες με τις στάσεις που πραγματοποίησε ο κτηνοτρόφος σε συγκεκριμένους σταθμούς διανυκτέρευσης του κοπαδιού του. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η συνολική απόσταση που διένυσαν τα ζώα κατά την μετακίνησή τους από τα ορεινά, με υψόμετρο 1.479 μέτρα, στα πεδινά και τα 261 μέτρα ήταν 184,7 χλμ! Η μέση ταχύτητα του κοπαδιού ήταν 0,88 χλμ/ώρα και η ημερήσια διάρκεια κίνησης των ζώων κυμάνθηκε από 3 ώρες και 37 λεπτά ως 13 ώρες και 53 λεπτά.

Η μέση διάρκεια στάσεων ήταν 17 ώρες και 50 λεπτά. Από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι ο διαθέσιμος βοσκότοπος και η πρόσβαση σε νερό είχαν σημαντική επίδραση τόσο στη διάρκεια της στάσης του κοπαδιού στον βοσκότοπο, όσο και στην ταχύτητα των ζώων, προκειμένου αυτά να εκμεταλλευτούν τη βοσκήσιμη ύλη της περιοχής στο έπακρο. Τέλος, παρατηρήθηκε ότι η πανίδα της περιοχής (λύκοι και αρκούδες) επηρέασαν την συνολική ημερήσια απόσταση που διένυσε το κοπάδι, προκειμένου να καταφτάσει σε πιο ασφαλές σημείο.

Η πρακτική αυτή, σύμφωνα με την κα Μπασδαγιάννη, ελαττώνει κατά πολύ τα έξοδα της μεταφοράς των ζώων σε σχέση με τη μεταφορά τους στα πεδινά με φορτηγά. Πάντως όπως σημειώνει, επειδή στην Ελλάδα έχουμε 9 εκατομμύρια πρόβατα, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει οι κτηνοτρόφοι να κινηθούν με το συγκεκριμένο σύστημα εκτροφής, καθώς και οι εντατικές εκτροφές έχουν άλλα προτερήματα. Η έρευνα διήρκεσε 3 χρόνια και ολοκληρώθηκε πριν από λίγο καιρό.

ΓΡΑΦΕΙ: