των Γιάννη Τσατσάκη, Γιώργου Ρούστα
Ψυχρολουσία για μια σημαντική μερίδα παραγωγών σιτηρών στο …και πέντε κυριολεκτικά του αλωνισμού και σε μια εμπορική χρονιά που έμοιαζε να ξεκινά με τις καλύτερες προϋποθέσεις συνιστούν τα έντονα καιρικά φαινόμενα που πλήττουν από τις αρχές της εβδομάδες την περιφέρεια και, δη, τον θεσσαλικό κάμπο.
Το χαλάζι χτύπησε κυρίως τους δήμους Κιλελέρ (Πλατύκαμπο, Χάλκη, Μελία, Μοσχοχώρι, Νέο Περιβόλι κ.ά.) και Φαρσάλων, φτάνοντας μέχρι τον Αλμυρό και τις γύρω περιοχές του Νομού Μαγνησίας (Αϊδίνι, Νέα Αγχίαλος) λίγες μέρες αφότου πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες κοπές του σκληρού σιταριού.
Ζημιές καταγράφηκαν, όμως, και σε άλλες περιοχές της Λάρισας στις οποίες μπορεί να μη σημειώθηκε χαλαζόπτωση, ωστόσο οι ισχυρές βροχές και τα φαινόμενα ανεμοστρόβιλου πλάγιασαν τα σιτάρια, τα άσπρισαν και, γενικότερα, τα υποβάθμισαν τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Συνολικά, πάντως, πιο ενθαρρυντική είναι η εικόνα στο κριθάρι, όπου ο αλωνισμός φαίνεται ότι είχε προχωρήσει αρκετά, με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο λίγα τα ασυγκόμιστα που βρέθηκαν στο διάβα της θεομηνίας.
Όσοι αγρότες γλύτωσαν από τα καιρικά φαινόμενα, προσεύχονται τώρα να παραμείνουν τυχεροί και να αλωνίσουν πριν τους χτυπήσει κι αυτούς κάποια καταστροφή. Να σημειωθεί εδώ ότι, σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΕΜΥ, τα έντονα καιρικά φαινόμενα θα συνεχιστούν μέχρι και το σαββατοκύριακο στη Θεσσαλία.
Από την άλλη, ο βασικός προβληματισμός όσων είδαν τα χωράφια τους να πλήττονται από τον καιρό έγκειται στο γεγονός ότι, με το ισχύον πλαίσιο, αν και όταν αποζημιωθούν, η οικονομική ζημιά που υπέστησαν δεν πρόκειται να καλυφθεί. Κι αυτό γιατί, βάσει κανονισμού, ο ΕΛΓΑ προβλέπεται να αποζημιώσει την παραγωγή με τον μέσο όρο των τιμών της προηγούμενης πενταετίας, δίχως να υπολογίζεται η περσινή χρονιά, κάτι που για το σκληρό σιτάρι «βγάζει» μια μέση τιμή της τάξης των 22 λεπτών/κιλό και για το κριθάρι 17 λεπτά/κιλό.
Όλα αυτά, τη στιγμή που οι παραγωγοί έχουν ήδη καταβάλει τα έξοδα της καλλιέργειας με τις «σημερινές» ανεβασμένες τιμές κι ενώ η αγορά έχει ήδη ανοίξει με τιμές 46 λεπτών το κιλό για το σκληρό και 32 λεπτών για το κριθάρι, με την τάση σε αμφότερα τα προϊόντα να διαφαίνεται ανοδική.
«Να βγουν άμεσα οι εκτιμητές»
«Το χαλάζι δεν ‘‘έπιασε’’ παντού. Από όπου πέρασε, όμως, έκανε ζημιές, οι οποίες, σε κάποια χωράφια, μπορεί να αγγίζουν και το 100%», λέει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πλατυκάμπου, Γιάννης Κουκούτσης.
«Στα κριθάρια, είχαμε φτάσει στην περιοχή μας σχεδόν στο 90% της συγκομιδής, όμως τα σιτάρια ήθελαν λίγες μέρες ακόμα, γιατί η χρονιά είναι φέτος όψιμη. Φυσικά, η εικόνα δεν είναι ομοιόμορφη. Υπάρχουν, για παράδειγμα, χωράφια που δεν έμεινε… τίποτα, καθώς το χαλάζι διέλυσε όλο το στάχυ κι άλλα που το έχει κουτσουρέψει. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το θέμα τώρα είναι να αποζημιωθούμε και, μάλιστα, άμεσα, γιατί μιλάμε για χρήματα που επρόκειτο να πάρει ο κόσμος πολύ σύντομα και τα οποία τώρα φαίνονται χαμένα», σημειώνει ο ίδιος.
«Αυτό είναι και το πρώτο ζητούμενο, να βγούνε γρήγορα έξω οι εκτιμητές και να είναι κι έμπειροι. Το δεύτερο είναι να υπολογιστούν οι αποζημιώσεις με τις τρέχουσες τιμές, γιατί κι εμείς με τις πολύ υψηλές τιμές της τρέχουσας χρονιάς πληρώσαμε τα έξοδα. Ήδη, υπάρχει σήμερα στην αγορά μια τιμή 46 λεπτών για το σκληρό σιτάρι, ας αποζημιώσουν λοιπόν τον κόσμο με βάση αυτή», προσθέτει.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος του ΘΕΣΤΟ, Χρήστος Σουλιώτης, υπογραμμίζει ότι «είναι απαραίτητο ο ΕΛΓΑ να στείλει άμεσα στα χωράφια κλιμάκια από εκτιμητές που να γνωρίζουν το αντικείμενο. Πέρα από αυτό, δεν είναι δυνατόν να αποζημιωθούμε με 22 λεπτά για το σκληρό, όταν φέτος πηγαίνει για τα 50 λεπτά.
Το δικό μας κοστολόγιο δεν βγήκε με βάση την προηγούμενη πενταετία, αλλά, αντίθετα, πληρώσαμε φετινές τιμές, δηλαδή 2 ευρώ/λίτρο το πετρέλαιο (που τώρα ακριβαίνει κι άλλο) και 1.200 ευρώ/τόνο το λίπασμα, χώρια το ρεύμα όπου περιμένουμε να δούμε πόσο θα μας βγει τελικά ο λογαριασμός», τονίζει.
Επηρεασμένα από την ανομβρία τα ξερικά
Πριν από τις χαλαζοπτώσεις, πάντως, τα πρώτα μηνύματα από όσα ποτιστικά χωράφια είχαν προλάβει να αλωνισθούν στη Θεσσαλία «έδειχναν» προς αυξημένες έως και 20% αποδόσεις, σε αντίθεση με τα ξηρικά, τα οποία ήταν σαφώς περισσότερο επηρεασμένα από την ανομβρία των τελευταίων μηνών.
Στη Χαλκιδική, εν τω μεταξύ, οι βροχοπτώσεις διέκοψαν προσωρινά τον αλωνισμό, όμως, οι παραγωγοί εκεί φαίνεται ότι γλύτωσαν τα χειρότερα. «Σταματήσαμε για λίγο και τώρα ξεκινήσαμε και πάλι να αλωνίζουμε κριθάρια», λέει στην «ΥΧ» παραγωγός από την Κασσάνδρα που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά είμαστε σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο και τα συμβολαιακά για βύνη φαίνεται ότι θα ‘‘κάτσουν’’ μεταξύ 500 και 600 κιλών/στρέμμα. Εξίσου καλά δείχνουν και τα σιτάρια, οι βροχές δεν φαίνεται να τα έχουν επηρεάσει», συμπληρώνει.
Σε επίπεδο τιμών, πάντως, και σε ό,τι αφορά το κριθάρι, το ιδιωτικό εμπόριο φαίνεται προς το παρόν να έχει οχυρωθεί πίσω από τα 32 λεπτά, αποκρούοντας προσφορές παραγωγών για 34 και 35 λεπτά/κιλό. Πράξεις σε αυτά τα επίπεδα, σε κάποιες περιπτώσεις και λίγο υψηλότερα, καταγράφονται μέχρι στιγμής κυρίως σε απευθείας συναλλαγές παραγωγών με κτηνοτρόφους.
Η αίσθηση, πάντως, που υπάρχει αυτήν τη στιγμή στις τάξεις των αγροτών είναι ότι όσο ο αλωνισμός πλησιάζει προς το τέλος του οι τιμές του κριθαριού θα ενισχυθούν κατά 1-2 ευρώ/κιλό, κάτι που, όπως σημειώνουν, «μαρτυρά και η… σπουδή του εμπορίου να βγει από την αρχή με τιμή στην αγορά, όταν άλλες χρονιές μέχρι να τελειώσει η συγκομιδή κρατούσαν κλειστά τα χαρτιά τους».
