Πτώση της οικονομικής συμβολής της γεωργίας στην ΕΕ

✱ Υψηλή παραμένει η σημασία της σε Ελλάδα και Ρουμανία ✱ Κλειδί για τη διατήρηση θέσεων εργασίας στην ευρωπαϊκή ύπαιθρο η μεταποίηση τροφίμων

Aποδυναμώνεται η συμβολή του αγροδιατροφικού τομέα στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία τα τελευταία 20 χρόνια έχει μειωθεί κατά 1/3.

Πέρσι, οι βασικοί πυλώνες του κλάδου (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία και δασοκομία) κάλυπταν το 4,2% της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ, συμβάλλοντας στη συνολική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (GVA) 1,6% κατά μέσο όρο, όταν το 1998 το αντίστοιχο ποσοστό ανερχόταν σε 2,4%.

Παρά την πτωτική τάση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κράτη-μέλη της Ανατολικής και Νότιας Ευρώπης εξακολουθούν να παρουσιάζουν πιο υψηλά ποσοστά από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Πιο συγκεκριμένα, ο πρωτογενής τομέας στη Ρουμανία συμβάλλει στην εγχώρια ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (GVA) κατά 4,9%, στην Ελλάδα κατά 4,3%, στην Ουγγαρία κατά 4,2%, στη Λετονία κατά 4,1% και στη Βουλγαρία κατά 3,9%. Αντίθετα, το ποσοστό αυτό παρέμεινε κάτω από το 1% για τις μεγαλύτερες οικονομίες της Δυτικής Ευρώπης: 0,9% της Γερμανίας, 0,7% του Ηνωμένου Βασιλείου, 0,6% του Βελγίου και 0,3% του Λουξεμβούργου.

Τα σκήπτρα της οικονομίας διατηρεί η βιομηχανία, η οποία συμβάλλει στο 19,1% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της ΕΕ, και ακολουθεί ο τομέας του χονδρικού/λιανικού εμπορίου, των μεταφορών και υπηρεσιών τροφίμων κατά 19%. Στον τελευταίο τομέα, το ποσοστό μάλιστα παραμένει σταθερό τα τελευταία 20 χρόνια.

Μεταποίηση

Με βάση στοιχεία της Eurostat, το 2016 ήταν και η τελευταία χρονιά κατά την οποία ο δείκτης απασχόλησης ήταν υψηλότερος στον μεταποιητικό τομέα τροφίμων.

Με 4,3 εκατ. άτομα να εργάζονται στη βιομηχανία, το 3% της συνολικής απασχόλησης σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις αφορούσε τον τομέα της μεταποίησης τροφίμων. Πολλές από αυτές τις θέσεις απασχόλησης δημιουργήθηκαν σε αγροτικές περιοχές και στην ευρωπαϊκή ύπαιθρο, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της παραγωγής τροφίμων στο πεδίο των οικονομικών ευκαιριών που παρέχονται στον αγροδιατροφικό τομέα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περιφέρειες της ΕΕ, τουλάχιστον το 6% του εργατικού δυναμικού απασχολούνταν στην παραγωγή τροφίμων, με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στην περιοχή Mazowiecki της Πολωνίας (14,8%) και στη Βρετάνη της Γαλλίας (13,8%).

Είναι σημαντικό, όμως, να επισημανθεί πως ακόμη και η δομή της παραγωγής τροφίμων είναι διαφοροποιημένη με βάση το μέγεθος των επιχειρήσεων. Με λίγα λόγια, πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται κυρίως σε τοπικές και εθνικές αγορές, σε αντίθεση με τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις που παράγουν και εξάγουν προϊόντα όχι μόνο σε όλη την Ευρώπη, αλλά και σε τρίτες χώρες.