Με σταθερούς ρυθμούς συνεχίζεται η ερήμωση των αγροτικών περιοχών της ΕΕ έως το 2050

✱ Αυξήσεις καταγράφουν τα νησιά του Αιγαίου τα τελευταία πέντε χρόνια ✱ Τι δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat

Η πληθυσμιακή αιμορραγία συνεχίζεται στην ευρωπαϊκή ύπαιθρο, με τις αμιγώς αγροτικές περιοχές να απειλούνται σταδιακά με ερήμωση. Πλέον, η μόνη αύξηση που καταγράφεται στον πληθυσμό των αγροτικών περιοχών αφορά τους μεγαλύτερους σε ηλικία, αφού οι άνω των 65 ετών αυξάνονται σταθερά κάθε χρόνο.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat, κατά την περίοδο 2015-2020, ο πληθυσμός των αμιγώς αγροτικών περιοχών/περιφερειών της ΕΕ μειωνόταν κάθε χρόνο κατά μέσο όρο 0,1%, ενώ σχεδόν καμία αλλαγή δεν καταγράφηκε στον πληθυσμό των ενδιάμεσων περιοχών, δηλαδή σε κωμοπόλεις και προάστια.

Αντίθετα, ο πληθυσμός των αμιγώς αστικών περιοχών παρουσίαζε κάθε χρόνο μία αύξηση της τάξεως του 0,4 %, κατά μέσο όρο. Το 2021 οι αγροτικές περιοχές αντιπροσώπευαν σχεδόν το ήμισυ (45%) της της έκτασης της ΕΕ. Ωστόσο, την 1η Ιανουαρίου 2021, μόνο το 21% του πληθυσμού της ΕΕ ζούσε σε αυτές τις περιοχές.

 

Περισσότεροι οι ηλικιωμένοι

Με βάση την ανάλυση, την περίοδο 2015-2020, ο αριθμός των ηλικιωμένων αυξανόταν ραγδαία. Ειδικότερα, ο αριθμός των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών αυξανόταν κάθε χρόνο κατά 1,6% στις αμιγώς αστικές και ενδιάμεσες περιοχές. Ωστόσο, μεγαλύτερη αύξηση καταγράφηκε στις αμιγώς αγροτικές (1,8% κάθε χρόνο).

Αντίθετα, ο πληθυσμός ηλικίας 20-64 ετών που ζει σε αγροτικές μειωνόταν, κατά μέσο όρο, κάθε χρόνο κατά 0,6%. Ο αριθμός, δε, των νεότερων, δηλαδή κάτω των 20 ετών, μειωνόταν ακόμα περισσότερο, κατά 0,7% κάθε χρόνο. Οι αντίστοιχες ηλικιακές ομάδες αυξάνονταν κάθε χρόνο σε αμιγώς αστικές περιοχές (0,1% και 0,3% κάθε χρόνο, αντίστοιχα), που σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυτοί εγκατέλειπαν τις αμιγώς αγροτικές περιοχές για να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους ή αναζητώντας εργασία σε αστικά κέντρα.

Πληθυσμιακές αλλαγές

Τα τελευταία χρόνια (2015-2020), ο πληθυσμός αυξήθηκε με σχετικά γρήγορο ρυθμό (τουλάχιστον 0,3% ετησίως) σε 108 αμιγώς αγροτικές περιοχές της ΕΕ. Αντίθετα, ο πληθυσμός μειώθηκε με σχετικά γρήγορο ρυθμό –πάνω από 0,3% ετησίως– σε 155 αμιγώς αγροτικές περιοχές.

Συνολικά, επτά αμιγώς αγροτικές περιοχές παρουσίασαν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ερήμωσης, κατά μέσο όρο, τουλάχιστον 2,0% ετησίως:

✱ Τέσσερις περιοχές της Κροατίας (Vukovarsko-srijemska zupanija, Pozesko-slavonska zupanija, Viroviticko-podravska zupanija και Sisacko-moslavacka zupanija).

✱ Δύο περιοχές στη Λιθουανία που συνορεύουν με τη ρωσική επαρχία του Καλίνινγκραντ (Taurages apskritis και Marijampoles apskritis).

✱ Mία ενιαία περιοχή στα βορειοδυτικά της Βουλγαρίας, το Βίντιν.

Οι κυρίως αγροτικές περιοχές της ΕΕ με τους υψηλότερους ρυθμούς πληθυσμιακής αύξησης –τουλάχιστον 1,0% κάθε χρόνο– κατά την υπό εξέταση περίοδο, περιλάμβαναν:

✱ Πέντε γερμανικές περιοχές: Biberach, Kelheim, Landshut (Landkreis), Cloppenburg και Landshut (Kreisfreie Stadt).

✱ Τρεις περιφέρειες της Ιρλανδίας (νοτιοδυτικά, δυτικά και νοτιοανατολικά).

✱ Δύο νησιωτικές περιοχές στα Κανάρια, Ισπανία (La Gomera και El Hierro).

✱ Νησιά της Ελλάδας που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από την Τουρκία (Λέσβος, Λήμνος, Ικαρία, Σάμος).

✱ Μεμονωμένες περιοχές της Νότιας Γαλλίας (Haute-Corse), το Νοτιοανατολικό Βέλγιο (Arr. Bastogne) και η Νότια Σουηδία (Kronobergs lan).

Προβλέψεις

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, εκτιμάται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 1η Ιανουαρίου 2051, ο πληθυσμός της ΕΕ θα μειωθεί κατά 1,5%.

✱ Ο πληθυσμός των αστικών περιοχών στην ΕΕ προβλέπεται να συνεχίσει να αυξάνεται, αλλά εκτιμάται ότι ο ρυθμός θα επιβραδυνθεί και προβλέπεται να μειωθεί από το 2047 και μετά.

✱ Ο πληθυσμός που ζει σε ενδιάμεσες και αμιγώς αγροτικές περιοχές θα μειώνεται κάθε χρόνο μεταξύ 2022 και 2050.

✱ Ενώ η μείωση του πληθυσμού στις ενδιάμεσες περιοχές προβλέπεται να επιταχυνθεί, η μείωση του αριθμού των ανθρώπων που ζουν στις αγροτικές περιοχές προβλέπεται να παραμείνει σχετικά σταθερή (μείωση κατά 264.000–311.000 κάθε χρόνο).

Όσον αφορά τα κράτη-μέλη της ΕΕ:

✱ Ο πληθυσμός των αμιγώς αγροτικών περιοχών προβλέπεται να μειωθεί σε 20 από τα 24 κράτη-μέλη, για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία – με εξαίρεση το Βέλγιο, τη Δανία, τη Σουηδία και την Ιρλανδία.

✱ Ο πληθυσμός που ζει σε αμιγώς αγροτικές περιοχές προβλέπεται να μειωθεί με τον ταχύτερο ρυθμό του στα κράτη-μέλη της Βαλτικής και των ανατολικών κρατών, με τους αγροτικούς πληθυσμούς της Λιθουανίας, της Λετονίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Κροατίας να προβλέπεται να μειωθούν, κατά μέσο όρο, περισσότερο από 8,0% ανά έτος.

✱ Ο πληθυσμός των ενδιάμεσων περιοχών προβλέπεται να μειωθεί σε 17 από τα 26 κράτη-μέλη για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία – προβλέπονται διψήφιες μειώσεις και στα τρία κράτη-μέλη της Βαλτικής.

✱ Ο πληθυσμός των αμιγώς αστικών περιοχών προβλέπεται να μειωθεί σε εννέα κράτη-μέλη της Βαλτικής, της ανατολικής και της νότιας χώρας, ενώ οι πιο ραγδαίες αυξήσεις στον αριθμό των ανθρώπων που ζουν σε αστικές περιοχές προβλέπονται για τη Μάλτα, την Ιρλανδία και τη Σουηδία.