Γλυκές αλχημείες, με ή χωρίς στέβια

stevia-fito

Η κρυσταλλική στέβια, γνωστή σε όλους ως ένα προϊόν με γλυκιά γεύση και έως 300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη, προέρχεται από το ομώνυμο φυτό στέβια. Πρόκειται για έναν μικρό θάμνο που αναπτύσσεται σε συγκεκριμένες κλιματολογικές συνθήκες και φτάνει περίπου το 1 μέτρο. Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες σαν γλυκαντικό στη Λατινική Αμερική και από την εκχύλισή τους παράγεται η καθαρή στέβια. Το προϊόν αυτό είναι πιο γλυκό από τη ζάχαρη με συγκέντρωση του γλυκοζίτη RebA από 60% έως 98%. Με κατάλληλες τεχνικές εκχύλισης, που γίνονται σε εξειδικευμένες μονάδες επεξεργασίας, απομονώνονται οι γλυκοζίτες στεβιόλης και με αυτόν τον τρόπο διακινούνται στην αγορά.

Ως εδώ καλά. Τι συμβαίνει, όμως, στην αγορά με τα προϊόντα που περιέχουν στέβια; Καλύπτουν τις σύγχρονες απαιτήσεις διατροφής ή χρησιμοποιούν παραπλανητικά τη λέξη «με στέβια», θέτοντας σε κίνδυνο κοινωνικές ομάδες που αντιμετωπίζουν προβλήματα με την υγεία τους, όπως οι διαβητικοί;

Όπως μας εξηγεί ο Χρήστος Σταμάτης, διευθυντής του συνεταιρισμού Lamia Stevia, «τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά είναι αναμεμειγμένα με κάποιο αδρανές υλικό, το οποίο χρησιμοποιείται για να δίνει όγκο στην καθαρή στέβια και να την κάνει εύκολα διαχειρίσιμη για τον τελικό καταναλωτή. Ωστόσο, το αδρανές αυτό υλικό μπορεί να έχει διαφορετική προέλευση, φυσική ή χημική. Στο εμπόριο, υπάρχουν διαθέσιμα και προϊόντα με άλλα πρόσθετα, όπως η μαλτιτόλη ή η σουκραλόζη, τα οποία όμως έχουν θερμίδες και η προέλευσή τους δεν είναι φυσική». Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποια διαδικασία πιστοποίησης από κάποιον φορέα, ώστε τα προϊόντα στέβιας ή παράγωγα αυτής, που έχει στα χέρια του ο καταναλωτής να καλύπτουν στο σύνολό τους την ταυτότητα του προϊόντος. Όπως αναφέρει ο κ. Σταμάτης, «ο καταναλωτής, πέρα από την τελική γεύση, θα πρέπει να κοιτά την προέλευση του προϊόντος, τις θερμίδες, αλλά και το πρόσθετο που χρησιμοποιείται στην ανάμειξη». Ψιλά γράμματα ή ανύπαρκτα, θα συμπληρώσουμε εμείς, διότι τα περισσότερα προϊόντα στέβιας αναφέρουν μόνο τη σύνθεση και όχι την ποσότητα (βλ. φωτό).

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούμενος και ο Κώστας Ζαχοκώστας, γεωπόνος και πρώην ερευνητής του ΕΘΙΑΓΕ, με σημαντική παρουσία στον τομέα των ερευνών για τη στέβια, υποστηρίζει ότι «όταν έχουμε παραγωγή προϊόντων σε μεγάλες ποσότητες, θα πρέπει να χρησιμοποιείται αυτούσια η στέβια». Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει στο σύνολο των προϊόντων και ο καταναλωτής πληρώνει πολλαπλάσια τις γλυκαντικές ουσίες (ως στέβια), φυσικές ή χημικές, των οποίων το κόστος είναι στο 1/10 περίπου της αξίας της στέβιας.